Bu sene kış olmayınca mevsim epey önden gidiyor. Güneyde buğday hasadı bitmek üzere. Batı bölgelerimizde de arpa hasatları tamamlanırken kıraç alanlarda buğday hasadı başladı sayılır.
Arpa fiyatları 80-90 kuruş bandında seyrediyor. Buğday fiyatları da bunun üzerine çıkacaktır mutlaka. Açıklanan taban fiyat ton başına 1050 lira olarak görünüyor. Bunun üzerine çıkması gerekiyor ama ithalatla ilgili herhangi bir kıpırtı yok. İnşallah olmaz. Geçen sene hasat dönemlerinde yapılan ithalatlar fiyat belirsizliğine neden olmuştu. Geçen sene ithalat nedeniyle buğday fiyatları, 80-90 kuruş arasında seyretmişti. Bu sene 1 lira bandında olması bekleniyor.
Buğday, Türkiye'nin en fazla ekip ürettiği bir ürün. Dolayısıyla buğday fiyatları bütün üreticileri ilgilendirmektedir. Ekili alanların neredeyse üçte birinde buğday tarımı yapılmaktadır. Bu nedenle buğday fiyatları çiftçinin kazancını yakından etkilemektedir.
Buğday üretim maliyetleri nispeten sebze ve meyve yetiştiriciliğine göre daha düşüktür. Bununla birlikte, maliyetler önemli derecede artmıştır. Sadece ekerken tohum ve gübre maliyetleri dönüm başına 100 lirayı geçmektedir. Yabancı ot, hastalık ve zararlılarla mücadele de buna eklendiğinde hasat hariç, dekar başına buğday üretim maliyeti 300 lirayı bulmaktadır.
Dövizin artması, gübre, mazot ve ilaç fiyatlarını aşırı derecede artırmıştır. En çok kullanılan gübrelerden olan 18-46'nın torbası 150 liraya doğru gitmektedir. Mazotun da 6 liranın eşiğinde durduğu dikkate alınırsa maliyetler az değildir. Ortalama verimin 300 kg civarında olduğu hesap edilirse, verilen fiyat masrafları ancak karşılamaktadır.
Buğday taban fiyatı açıklamalarına ne yazık ki üretici örgütlerinden herhangi bir itiraz gelmemiştir. Bir iki Ziraat Odası başkanı fiyatları beğenmediğini açıklamıştır. Çiftçi örgütleri garip bir şekilde üreticinin haklarını savunmada çekingen davranmaktadırlar. Buğday fiyatlarının üreticiyi memnun etmesi için en az 120 kuruş civarında olması gerekmektedir.
Uzun süredir buğday fiyatları üreticiyi memnun etmiyor. Açıklanan taban fiyatları sürekli beklenen fiyatların altında kalıyor.
Buğday ekim alanı 8 milyon hektarın altına düştü. Üretim tahminleri ve istatistikler gerçeği yansıtmıyor. Sürekli 20 milyon ton rekolte açıklanıyor ama ithal edilen buğday miktarı 4 milyon tonları buluyor.
Buğday, ülkemiz için stratejik bir üründür. Gıdada dışa bağımlılığı azaltacak en önemli üründür. Diğer yandan tüm bölgelerimizde yetiştirilen, üretimi en kolay üründür. Dolayısıyla buğdaya özel bir önem verilmesi gerekmektedir.
Üretim dışı kalan yaklaşık 1.5 milyon hektar alan tekrar buğday üretimine alınmalıdır.