Toplantıya Slovakya'dan katılan Peter Sedo Sedik'in arıcı olduğunu öğrenince, arıcılık üzerine epey sohbet ettik. Proje koordinatörü Prof.Dr. Kemal Çelik'in tercüme konusunda desteklediği sohbette ilginç konulara değindik. Peter 25 yaşında ve 5 senedir arıcılık yapıyor. Aynı zamanda Nitra Tarım Üniversitesinde çalışıyor.

Birkaç kovanla başladığı arıcılıkta 50 kovan arıya ulaşmış. Arılarıyla çok mutlu. Hemen bütün arı ürünlerini çalışıyor. Önceleri birçok arı ırkı denemiş. İtalyan ırkı yumurta yapmaktan ve çoğalmaktan başka bir şey yapmamış. Melezleri biraz uyum sağlamış ama onlar da kaybolmuş. En son yerel ırk olan Karnika'da karar kılmış.

Nitra kışları nispeten daha uzun ve daha soğuk bir bölge. Sabit arıcılığa çok uygun. Akdeniz bölgesine göre arılar çok daha uzun süre salkımda kalıyor. İlkbaharda çiçekler çok daha geç açıyor. İlk açan bitki kardelen. Bol polen veriyor. Kışlık kanola ekilişi çok fazla. Kanolanın ardından akasya ve ıhlamur geliyor. Ihlamur bitmeden ayçiçeği çiçek açıyor. Dolayısıyla yaz boyunca günler hem uzun, hem de bol nektar kaynağı var.

Kovanlar dadan tipi ama çıta derinliği çok fazla. Çıta genişliği 47 cm iken, derinlik 46 cm. Türkiye'deki kovanlara göre iki kat daha fazla derinlik var. Çeyiz sandığı gibi. Dolayısıyla arı bakımı ve bal hasadı oldukça meşakkatli. Slovakya'da arıcıların çoğunluğu bel fıtığı problemine sahipmişler.

Bitki örtüsü arıcılığa çok uygun olmasına rağmen, kışlar uzun sürdüğü için sonbahar beslemesi oldukça masraflı. Kovan başına 12 kg civarında şeker kullanıyorlar. Geçen sene Türkiye'de olduğu gibi ılıman bir kış mevsimi arıcıları allak bullak etmiş. Çok düşük bal verimi almışlar. Normal senelerde kovan başına 20-30 kilo bal hasat ederken, geçtiğimiz yıl 10 kiloyu bile bulamamışlar. Ana arı dinlemediği için daha az yumurta yapmış ve kovan nüfusu fazla artmamış.

Peter'in geçtiğimiz sene çektiği sıkıntılardan biri de, Türkiye'de olduğu gibi, varroa ile mücadelenin etkili olamayışı. Kekik ve okaliptüs suyundan, oksalik aside kadar hemen bütük organik malzemelerle mücadele ettikleri halde varroayı temizleyememişler. En son amitraz içeren ilaçlarla başa çıkabilmişler.

Slovakya'da büyük küçük hemen bütün arıcılar amatör olarak arıcılık yapıyor. Hobi olarak başlandığı için, bir türlü profesyonel olunamıyor. Bununla birlikte, arı ürünlerini çoğaltmayı başarmışlar. Avrupa'nın birçok ülkesine baldan ürettikleri bira ve şarap satıyorlar. Propolisin birçok ürününü elde etmişler. Özellikle kozmetik sektöründe oldukça fazla sayıda propoliss içeren ürünleri var.

Arıcılıktan daha fazla para kazanmak için ürünleri çeşitlendirmek gerekiyor. Ancak bu işi hobi olarak yapan amatör arıcılarla ürün sayısını artırmak zor görünüyor. Oysa her kovandan bala göre daha fazla gelir getirecek, polen, propolis, arı sütü, arı ekmeği gibi ürünler elde etmek mümkün.