Sürdürülebilir gıda üretiminde Türkiye, her geçen gün aşağılara doğru gitmekte, gıda güvenliği açısından riskli ülkeler gurubuna doğru hızla düşmektedir. Haber, araştırma ve köşe yazarlarıyla en fazla okunan önemli tarım sitelerimizden birinde (tarım.com.tr) yer alan haberde, Barilla Gıda ve Beslenme Vakfı'nın The Economist Intelligence Unit (EIU) işbirliğiyle yaptığı çalışmaya memleketin durumu vahim görünüyor.

Anılan kurumların 3 ana başlıkta 38 gösterge ve 90 kriteri dikkate alrak hazırladığı Gıda Sürdürülebilirlik Endeksine göre, Fransa yaptığı yatırımlar ve aldığı tedbirler sayesinde gıda üretiminin sürdürülebilirliğinde birinci sırada yer almaktadır. Aynı listenin 58'inci sırasında ise Türkiye bulunuyor. Bir zamanlar kendi kendine yeten, kendi insanını doyuran ender ülkelerden biri olan Türkiye, ne yazık ki, uygulanan politikalar yüzünden gıda tedarikinde sorunlu ülke haline gelmiştir. Anılan endekste, Fransa'yı, Hollanda, Kanada, Finlandiya ve Japonya izlemektedir. Gıda güvenliği listesinde Birleşik Arap Emirlikleri son sırada yer almaktadır. Topraklarının yarıdan fazlası çöl olan ülkelerde gıda üretimi zaten yetersizdir. Ancak petrol üreten ülkelerin önemli bir kısmı, gıda üretememekle birlikte, tedarikte sorun yaşamamaktadırlar.

Gıda sürdürülebilirlik endeksi raporuna göre, bu yıl listede 67 ülkeye yer verilmiştir. Son onda yer almak Türkiye'nin, son zamanlarda gıda kriziyle baş başa kalacağını göstermektedir. Türkiye, yetersiz beslenmeyi önleme, sürdürülebilir tarım, su yönetimi, iklim değişimini önleme gibi uygulamalarla olumlu puan almasına rağmen diğer kriterlerde çok düşük puanlar almıştır.

Ülkemiz ne yazık ki, 67 ülke arasında sürdürülebilir tarım başlığında 35'inci, beslenme sorunları başlığında 33'üncü sırada, gıda kaybı ve israfında ise son sıralarda yer almış. Hasat harman ve depo kayıplarında, ekmek ve yemek israfında Türkiye, dünya şampiyonluğuna doğru hızla ilerliyor. Gıda kayıplarının azaltılması için çok ciddi politikalara ihtiyaç duyulmaktadır. Sadece ekmek israfı, 2 milyon ton buğdaya denk gelmektedir. Yaş meyve ve sebze kayıpları 20 milyon tonları bulmaktadır.

Fransa, Hollanda, Kanada gibi gıda güvenliğinde ön sıralarda olan ülkeler, uyguladıkları politikalarla gıda kayıplarının önüne geçmişlerdir. Aynı zamanda, tarımsal üretime verdikleri desteklerle, verimliliği önemli derecede artırmışlardır. Türkiye'de ekilmeyen arazi miktarı sürekli artmaktadır. Yüzden fazla kalemde tarımsal ürün ithalatı, yerli üretime zarar vermektedir.

Zaman zaman gümrük fonlarının kaldırılması, ülkeye ucuz ürün girişi üreticiyi üretimden vaz geçirmektedir. Üretimi özendirici tedbirlerin süratle alınması gerekmektedir. Aksi takdirde, üretim daha da azalacak, ithalat artacak, gıda güvenliği daha riskli hale gelecektir.