Bazı yerel kabilelerin bal kaynağı olarak kullandığı ilginç bir ürün var. Karıncalardan elde ediyorlar. Çöl ve çöle yakın yaşam alanlarında sıklıkla görülen bu karıncaların ilginç yaşam şekilleri var.

Bal karıncalarının diğer karıncalardan ayrıldığı özellik, ailede bal depolayan bireylerin bulunması. Normalde karıncaları ot, çöp, tohum toplarken görürüz.

Her karınca kolonisinde olduğu gibi bunlarda bir adet kraliçe bulunur ve görevi yumurta bırakıp, koloni bireylerinin görevlerini koordine eder. Her kolonide birkaç erkek bulunur ve koloninin geri kalanını arılarda olduğu gibi dişiler oluşturur. Dişiler de kendi aralarında "işçiler", "askerler" ve diğer özel gruplar halinde guruplara ayrılır.

Dişi karıncalardan seçilen canlı bal depolayan bireyler, saklama ünitesi olarak kullanılır. İşçi karıncalar dışarıdan yiyecek getirirler. Genellikle akasyalardan tedarik ettikleri nektarı, canlı bal deposu olarak seçtikleri bireylere fazlasıyla yedirirler ve bal karıncalarının abdomen olarak isimlendirilen arka tarafları fıçı gibi şişer. Şişen abdomenleri üzüm büyüklüğüne ulaşır.

Bu canlı bal deposu karıncalar, yiyecek kıtlığı dönemlerinde kullanılmak üzere yedikleri balı uzun süre depolayabilme yeteneğindedirler. Genellikle yuvaların tavanlarına asılı halde yaşarlar.

Bal karıncaları, dünya genelinde sıcak ve kuru bölgelerde yaşamaktadırlar. Bu bölgelerde genellikle yiyecek ve su kaynakları hem kısıtlı, hem de uzun süre bulunmamaktadır. Bal karıncalarının çoğunluğu, aşırı sıcak çöllerde ve çöl geçiş iklimlerinde kendilerini sürdürmektedirler. Yılın zor dönemlerinde, koloninin gıda ihtiyacı, canlı bal depolarına istiflenen baldan karşılanmaktadır. Nadiren canlı kalabilen bu bal depoları, koloninin diğer bireyleri ağızlarından balı çekerlerken yaşamlarını yitirmektedirler.

Bal karıncaları genellikle çiçek nektarı toplamakla birlikte, ilkbaharda yaprak bitlerinin şekerleri sıvılarını da toplarlar. Bu meyanda arılardan çok farkları yoktur.

Bal arılarına benzer bir yönleri daha vardır. O da gıda kaynakları tükendiğinde kendilerinden daha zayıf olan kolonilere saldırmaktır. Balı biten kolonilerin işçileri, çevrede nektar kaynağı bulamazsa diğer bal karıncalarının yuvalarına yüklenirler ve koloninin işçilerini ve askerlerini telef ettikten sonra, bal depolanan canlı bal depolarını yuvanın içinden alarak kendi yuvalarına taşırlar. Bu şekilde koloni hayatta kalmayı başarır.

Avustralya'da Aborjinlerin bal karıncalarından hatırı sayılır derecede yararlandıkları bilinmektedir. Karınca yuvalarından topladıkları canlı bal deposu karıncaları, şeker kaynağı olarak kullanmaktadır. Evcilleştirme olmamakla birlikte, bal karıncası toplama işi gelenekselleşmiş durumdadır.