Tarım ve hayvancılık sektörünün çözüm bekleyen sorunları, yem, nakliye ve enerji maliyetlerindeki artış trendiyle birleşerek et ve süt fiyatlarında hissedilir artışlar olarak kendini gösteriyor. Ancak esas sorun süt ve et fiyatlarının yükselmesi değil, ülkemizin tarım ve hayvancılık alanındaki kronikleşen sorunlarının çözümlenememesidir.

Türkiye, tarım ve hayvancılık üretimi alanında önemli bir potansiyele sahiptir. Ne var ki bugüne kadar bu potansiyeli gerçekleştirecek doğru ve kalıcı politikalar geliştirilip, sistemli bir şekilde uygulanmamıştır. Ülkemizin tarım ve hayvancılıkta vardığı noktada var olan sorunlar, mevcut yapı içerisinde çözümsüz bir hale dönüşmüştür. Bu nedenle de tarım ve hayvancılıkla ilgili kısa vadeli çözümlerin yerine ciddi reformların gerçekleştirilmesi bir zorunluluk halini almıştır.

Türkiye'de et fiyatları Avrupa'dan yüksek seviyelerde seyrediyor. Bunun suçlusu olarak, fatura üreticilere kesiliyor. Fakat olaya sadece son tüketici fiyatlarına bakarak hüküm veriliyor olması, olayın asıl temelinde yatan nedenleri gizlemektedir. Bunun en önemli nedenlerinden birisi; ülkemizde yem üretiminde kullanılan hammadde fiyatlarının dünya fiyatlarından çok yüksek olmasıdır. Örneğin Türkiye'de tonu 700 TL olan mısır, Bulgaristan'da 220 TL ye satılmaktadır.

Öncelikle son yıllarda yaşanan kuraklığı bir sebep olarak gösterebiliriz. Kuraklık nedeni ile yeterince kaba yem üretimi olmadığı için yurt dışından saman ve yonca gibi kaba yem ithalatı yapılmıştır. Yine aynı nedenle yeterince kesif yem hammaddesi üretilemediğinden halk dili ile fabrika yemi veya fenni yem fiyatları çok artmıştır. Hatta bu günlerde bir çuval yemin kalitesine göre 50-55 TL civarında satıldığı bilinmektedir.

Serbest tahıl ithali rejiminin uygulanmaması, çiftçilere verilen desteklerin yetersizliği ve sene içinde geç açıklanması, tahıl üretim maliyetlerinin pahalı girdiler nedeniyle yüksekliği, tahıl taban fiyat uygulaması, ülkemizde tahıl hammadde fiyatlarının yüksek seyretmesinde başlıca rol oynamaktadır Sorunun çözümü, tahıl üretiminde üretim maliyetlerini sürekli düşük tutacak yeni tarım desteklerinin uygulamaya konulmasıdır. Bu sayede önce tahıl fiyatları düşecek, buna bağlı olarak et fiyatları da gerileyecektir. Nihayetinde tüketici fiyatlarının gerilemesiyle et tüketimi de artacaktır.

Türkiye'de ne yazık ki en çokta et tüketimi düşüyor. Et yemek hayal, alabilenler de az çok kıyma alarak idare ediyorlar. Neden? Et çok pahalı? Kim suçlu ? Üretici mi? Tüketiciye göre suçlu, et üreticileri. Tüketiciler ne yazık ki vitrindeki etlerin hangi şartlarda üretildiğini, maliyeti oluşturan girdi fiyatlarının hangi seviyelerde olduğunu, ülkenin birçok tarımsal hammadde de dışa bağımlı olduğunu bilmemektedir. Ülkemizde süt ve et fiyatlarının yükselmesinin en önemli nedeni yem üretiminde kullanılan tahıllar ve yağ bitkilerinde yaşanan maliyet sıkıntısıdır. Faktörlerden bir diğeri ise ülkemizdeki hayvancılığın hala aile tipi işletme olmaktan ve kuru meralarda sığır otlatmaya çalışmaktan daha ileriye gidememiş olmasıdır. Hayvan tok gidip aç gelmektedir..

Abdullah Kaya