Yaz sıcakları geldi geçiyor, sizlere yaz aylarında sıkça rastladığımız beslenme ile ilgili sağlık sorunlarından söz etmek isterim. Yaz sıcakları besin güvenliğini ciddi şekilde tehlikeye sokar; Özellikle dışarıdaki gıdalarda, iyi yıkanmayan salata malzemelerinde, tavuk ve süt ürünlerinde hızlı bir biçimde üreyen bakteriler ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Gıda zehirlenmeleri yaz aylarında sıkça rastlanan bir durumdur. Hele hele seyahatteyseniz tatiliniz zehir olabilir.

Bazı gıda zehirlenmelerinin etkisi kısa süreli olabilir, yenen bakteriyle kirli ürün vücuttan atılınca-ki bu atılım hızlı bir şekilde olur- sorun kalmayabilir. Bazıları ise uzun etkili hatta ölümcül bile olabilir maazallah.

Karın ağrısı, ishal, ateş, kusma, baş dönmesi gibi belirtilerle ortaya çıkan gıda zehirlenmelerinin, özellikle ateş görülen tipleri daha uzun süre devam eder.

Gıdaların üretim hatlarındaki hataları, nakillerinde soğuk zincirin kırılması en önemli nedenlerdendir. Besinleri doğru pişirmek, doğru saklamak, donmuş ürün ise doğru çözündürmek güvenli gıda için vazgeçilmez unsurlardır.

Dondurulmuş gıdalar mutlaka buzdolabında veya mikrodalga fırınlarda çözündürülmeli ve asla bir daha dondurulmamalıdır. Donmuş gıdalar oda sıcaklığında çözündürülmeye bırakılmamalıdır.

Pişirilen kap-kacak mutlaka temiz ve bulaştan uzak olmalı, buzdolabı içi ve rafları sıkça temizlenmelidir.

Ayrıca buzdolabına gıdaların yerleştirilmesi de çok önemlidir. Gıdalar birbirine temas etmeden yerleştirilmeye çalışılmalıdır. Et, balık, tavuk paketleri sıvı sızdırmayacak şekilde olmalıdır.

İLK GİREN İLK ÇIKAR PRENSİBİ 

Pişirilen yemekler sıcakta bekletilerek ve kapağı açık olarak soğutulmaya çalışılmamalıdır. En doğrusu soğuk su içerisine tencereyi kapağı kapalı olarak koyarak olur, sonra ılıyan yemek yine kapağı kapalı olarak buzdolabına konmalıdır.

Pişirme ısısı yemeğin merkez sıcaklığı 70 derecede en az iki dakika olacak şekilde planlanmalıdır.

Buzdolabındaki veya pişmemiş diğer gıdalar muhafaza edildikleri yerlerden ilk giren ilk çıkar prensibine uygun olarak alınıp pişirilmeye verilmelidir.

Yumurtalar pişirilmeden hemen önce yıkanmalıdır.

Et, tavuk, balık kesilen bıçaklarla yıkamadan sebzeler doğranmamalıdır. Hatta etler kesinlikle sebzelerden ayrı yerde ayrı mutfak aletleri kullanılarak yemeğe hazır hale getirilmelidir.

Sebze ve meyveler akan su altında iyice yıkanmalıdır.Bulaş olma ihtimali varsa sirkeli,tuzlu suda bekletilip durulandıktan sonra tüketilmelidir.

DONDURULMUŞ ÜRÜN ALIRKEN DİKKAT 

Satın alınan et-tavuk-balık soğukta mı yoksa dondurularak mı saklandığı öğrenilmeli aynı işlem evde de sürdürülmelidir. Dondurulmuş ürün alıyorsanız buzlarının çözünmemiş olmasına dikkat edilmelidir.

Artmış yiyecekler kapağı kapalı olarak en çok 24 saat daha buzdolabında saklanmalı, sonra atılmalıdır.

Kalabalık mekanlarda , otel vs. gibi yerlerde güvenli gıdaya çok daha önem verilmeli, özellikle yaz aylarında artan sıcaklığın gıdalarda olumsuz etkileri unutulmamalıdır.

Hijyen konularına dikkat edilmesi öncelikli olarak üreticinin sorumluluğundadır ve tüketicilere de gıdayı satı alırken düşen görevler vardır.

KIŞ AYLARINA GÖRE TÜKETİM DÖNGÜSÜ

Gıdalar çeşitli mikroorganizma gruplarını içerebilmektedir. Bunlardan bazıları fermente gıda üretiminde fayda sağlarken büyük çoğunluğu gıdalarda bozulmaya veya gıda kaynaklı hastalıklara yol açmaktadır.

Bağışıklık sisteminin, gıda zehirlenmelerine karşı koruyucu olduğu bilinmektedir. Diyare (ishal) gibi hafif semptomlarla geçtiği görüle bildiği gibi 14 gün süren şiddetli diyare, kusma, karın krampları, dehidratasyon, ateş gibi semptomlar da görülebilmektedir. Nadir vakalarda gıda kaynaklı zehirlenmelerin, bakterinin nörolojik sistemlere etki etmesi nedeniyle felç, koma hatta ölüme neden olduğu görülmüştür.

Bakteriler protein bakımından zengin ve su içeriği yüksek olan gıdalarda hızla gelişerek yayılırlar ve yemeğin hazırlandığı yeri, kullanılan ekipmanları kontamine edebilir.

Yaz aylarında tüm bunlara dikkat ederek ve besinleri uygun şartlarda saklayarak, kış aylarına oranla daha erken tüketmekte yarar vardır.