Avrupa'da domates endüstrisinden her yıl kabuklarından, çekirdeklerinden ve liflerinden çıkan atık miktarı yaklaşık 200 bin ton civarındadır. Avrupalı araştırmacılar bunları hem ekonomik hem de ekolojik yönden değerlendirebilmek için farklı çözümler üretiyor.
İtalya’da Parma civarındaki bir domates işleme fabrikasında her sezon 2 bin ton domates dönüştürülüp paketleniyor. Domates atıklarının yaklaşık yüzde 4’ü ise biyogaz üretiminde kullanılıyor.
Fabrikanın Genel Müdür Yardımcısı Aldo Rodolfi atıklardan daha fazla faydalanmak için yaptıkları çalışmalarla ilgili olarak: “Aslında farklı yollarla bu atıkların nasıl kullanılacağını bulmak için bilim adamlarıyla çalışıyoruz. Atıkları özellikle gıda ürün paketlerinin ham maddesi olarak değerlendirmek istiyoruz.” dedi. Bu amaçla da araştırma yapan bilim adamları domates kabuğunda doğal şekilde bulunan kütini en faydalı şekilde elde etmeye çalışıyor.

Kütin, gelecekte gıdaları korumak için konserve kutusu içine sürülen kimyasal verniğin yerine geçebilir. Projede görevli olan Kimyager Angela Montanari: “Amacımız günümüzde kullandığımız verniklerle aynı teknolojik ve hijyenik özelliklere sahip doğal bir vernik türü üretebilmek. Konserve içindeki gıdaya hiçbir yan etkisi olmayan, kokusuz, tatsız atıl bir madde arayışındayız. Ayrıca bu vernik konserve kutusunu su geçirmez hale getirmeli ki içindeki gıda ürününün metal ile teması engellensin.” diyerek projenin önemini belirtiyor.

Koruyucu vernik üreten bir fabrikada doğal kütin, organik vernik üretmek için diğer klasik ürünlerle karıştırılıyor. Fabrika her yıl yaklaşık 15 bin ton gıda koruyucu vernik üretiyor ve yeni organik verniğin endüstrileştirilebilmesi konusunda da pek çok test yapıyor. Fabrika Yetkililerinden yapılan açıklamaya göre; “Domates kabuğundan çıkan kütin karıştırıldığında hafif sarımsı ve koyu bir maddedir. Diğer yandan bir avantajı da renklendirici gerekmemesi. Ancak mevcut araştırmalarımızla tamamen şeffaf bir vernik elde etmemiz henüz mümkün olmadı.”
Domates posasından üretilen bu organik verniğin nerede ve nasıl kullanılacağı sorusu önümüzdeki günlerde daha da netleşerek maliyetinin uygun olması ve sağlığa zararsız olan içeriğiyle Proje araştırmacıları tarafından bu projenin en geç 2 yıl içinde sonuç verebileceği ve organik verniğin metal gıda paketlerinde kullanılmak üzere düzenli üretimine de geçilebileceği bilgisi veriliyor.
Hayal Senem Sayan
Euronews