Rusya'da bulunan RUDN Üniversitesi'nin tarım uzmanları, Tunuslu meslektaşlarıyla birlikte, zararlı bir fitopatojen olan Botrytis cinerea'nın yayılmasını etkili bir şekilde durduran yeni bir yol keşfettiler. Bu mantar türü, özellikle domates mahsullerini tehdit ediyordu. Araştırmalarının sonuçları, Agronomy dergisinde yayımlandı.
Botrytis cinerea, birçok bitki türünü etkileyen gri bir küf türüdür ve özellikle çilek, üzüm, soğan ve domates mahsullerini hedef almaktadır. Bu patojenle mücadele için yaygın olarak kullanılan fungisitler, hem insan sağlığına hem de çevreye zarar veren kimyasal maddeler içerirken, mantarlar da zaman içinde bu kimyasallara direnç geliştirebilmektedir.
RUDN Üniversitesi Çevre Yönetimi Bölümü'nden Doçent Rebouh Nazih, "Yıllardır Botrytis cinerea ile mücadele için kimyasal fungisitler en yaygın yöntemdi, ancak bu patojenik mantar artık bu kimyasallara karşı direnç geliştirmiştir. Ayrıca, bu kimyasal ilaçlar domates meyvelerine ve topraklara zarar vermektedir. Bu nedenle, gri küfün yayılma sıklığını azaltmak için biyolojik kontrol yöntemlerine yönelmemiz gerekiyor," diyor.
Araştırmacılar, Trichoderma mantarı ve Pseudomonas cinsinden bakterileri kullanarak bu soruna çözüm bulmaya çalıştılar. Bu mikroorganizmaların botrytis ile mücadelede etkili olduğunu gösteren in vitro ve in vivo deneyler gerçekleştirdiler. Bu mikropların ürettikleri ikincil metabolitler, botrytis mantarının büyümesini engellemeye yardımcı oldu.
Her iki mikroorganizmanın da botrytis ile mücadelede etkili olduğu kanıtlandı. Trichoderma, kitinaz, proteaz ve glukonaz enzimlerini üretebilirken, Pseudomonas, katalaz ve amilaz üretebilir. Bu ikincil metabolitler, botrytis mantarının büyümesini bastırmada kritik rol oynadı. Mantarın yayılma oranı, bu mikroorganizmaların 40'lık bir konsantrasyonunda yarı yarıya azaldı.
Doçent Rebouh Nazih, "Faydalı mikroorganizmalar, bitki büyümesi ve verimliliği için biyolojik kontrol ajanları ve biyostimülanlar olarak kullanılabilir. Trichoderma kültürleri ve pseudomonadlar, domates bitkilerine saldıran botrytis cinerea'nın büyümesini etkili bir şekilde yavaşlatır. Bu etkilerin temelinde, ikincil metabolitlerin antibiyotik aktivitesi bulunmaktadır. Elde edilen sonuçlar, biyolojik kontrol ajanlarının işleyiş mekanizması hakkında önemli bilgiler sunuyor," diye açıkladı.
Bu önemli keşif, tarım sektöründe çevre dostu ve sürdürülebilir biyolojik mücadele yöntemlerinin geliştirilmesine yönelik heyecan verici bir adım olarak dikkat çekmektedir. Tarım dünyasında bu tür inovasyonlar, hem mahsul verimini artırarak hem de çevreyi koruyarak büyük bir olumlu etki yaratabilir.
phys.org