Ilıman iklimli ülkelerde oldukça yaygın görülen tütün beyazsineğini (Bemisica tabaci)yok etmek çok zordur. Tropik ve subtropik bölgelerde, tütün beyazsineği ciddi bir zararlı haline gelmiş son zamanlarda batı Avrupada yaygınlaşmıştır.
Tanımı, yaşayışı ve zarar şekli Beyazsinek erginleri yaklaşık 1 mm boyunda olup, genel görünüşü beyaz renktedir. Yumurtaları kısa bir sap ile yaprağın alt epidermisine tutturulur. Yumurtadan yeni çıkan larvalar şeffaf beyazımsı sarı renkte, oval yapılı ve hareketlidir. Larvalar, kısa bir süre sonra kendini yaprağa sabitleştirir ve hareketsiz duruma geçer Dört larva dönemi geçirir ve son dönem larva çoğunlukla pupa olarak adlandırılır.
Her dişi ortalama 200-300 yumurta bırakır. Yılda ortalama 9-10 döl verir. Polifag bir zararlı olup, özellikle domates, hıyar, biber, fasulye ve patlıcanda zararı önemlidir. Beyazsinek erginleri gerek beslenme ve yumurta bırakma, gerekse dinlenme için yaprakların alt yüzeyini tercih ederler.Larva ve erginler bitki özsuyunu emerek yaprakta küçük lekeler halinde sararma meydana getirirler. Bitki zayıflar, meyve verimi azalır, zamanla kurur. Ayrıca beslenme esnasında tatlı ve yapışkan bir madde salgılarlar. Bu madde üzerinde fumajin mantarları gelişerek siyah bir tabaka oluşmasına neden olurlar. Sonuç olarak bitki özümleme yapamaz hale gelir, verim düşer, ayrıca ürünün pazar değerinin düşmesine neden olur.
Beyazsinek erginleri bazı virüs hastalıklarının taşınmasında da önemli rol oynarlar. Bunlardan en önemlisi Tütün beyazsineği tarafından taşınan Domates sarı yaprak kıvırcıklık virüsü (Tomato yellow leaf curl virus - TYLCV) dür. Doğal düşmanları Beyazsineklerin pek çok doğal düşmanı bulunmaktadır. Birçok predatör ve parazitoit beyazsineklerin yumurta, larva ve pupasında beslenmek suretiyle, onları baskı altında tutabilmektedir. Predatörlerinden M.caliginosus ve N. tenuis Ege ve Akdeniz Bölgelerinde yaygın ve etkilidir
MÜCADELE
Kültürel Önlemler
. Beyazsinek mücadelesinde başarılı olmak için mutlaka alınması gereken kültürel önlemler aşağıda sıralanmıştır:
. Sağlıklı bitki elde edebilmek için bitkiyi özellikle fide döneminde zararlıya karşı korumalıdır. Bu nedenle seralardaki giriş-çıkış ve havalandırma açıklıkları, erginlerin girmesini önlemek amacıyla tül (462 um) ile kapatılmalıdır
. Sera çevresinde ve içindeki yabancı otlar yok edilmelidir.
. Sera içindeki nemi aşırı yükseltmemek için gereksiz sulamalardan kaçınmalı ve havalandırma yeterli düzeyde yapılmalıdır.
. Gereğinden fazla azotlu gübre uygulamasından kaçınılmalıdır.
Biyoteknik Mücadele
Kültürel önlemlerle birlikte beyazsineğin serada varlığını izlemek için fide dikimi ile birlikte 50-100 m² ye 1 adet olacak şekilde plaka tipi sarı yapışkan tuzaklar, bitkinin 10-15 cm üzerinden asılır. İlk ergin uçuşu belirlendikten sonra ise 10 m²' ye 1 tuzak gelecek şekilde 3 m aralıklarla almaşık olarak, tuzaklar aynı şekilde yerleştirilir. Tuzaklar kirlendikçe yenisi ile değiştirilir. Örtüaltı yetiştiriciliğinde rulo-şerit şeklinde olan sarı renkli yapışkan tuzaklar da kullanılmaktadır.
Biyolojik Mücadele
Seraangium parcesetosum patlıcan seralarında B. tabaci'ye karşı kullanılabilmektedir. Patlıcan yetiştirilen ısıtmasız seralarda B. tabaci'ye karşı biyolojik mücadele de; zararlı 5-10 adet /10 cm²/yaprak yoğunluğuna ulaştığında, S. parcesetosum'un 2-4 ergin/bitki oranında bir kez salım yapılarak başarı elde edilmektedir.
Ancak bu başarı seradaki ortalama sıcaklığın 20°C'nin üzerinde olduğu durumlarda sağlanmakta ve 2-3 hafta içerisinde zararlı popülasyonu baskı altına alınabilmektedir.
Beyazsineklerin çok sayıda parazitoiti vardır. Mücadelede kullanılacak parazitoit seçiminde beyazsinek türü dikkate alınmalıdır. Parazitoit salımı yapılmış alanlarda, bitkide koltuk ve yaprak alma işlemleri sırasında alt yapraklar hemen kopartılmamalı, bu yapraklar parazitoit pupalarının çıkışı tamamlandıktan sonra kopartılmalıdır
Tarim.gov.tr