Bu yıl 20 milyon 500 bin ton olarak hesaplanan buğday rekoltesine karşılık, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) 2 milyon 625 bin tonluk buğday alımı yaptı. Makarnalık buğdayın tonu için bin lira, ekmeklik buğday için 910 lira alım fiyatı belirleyen TMO, bu yıl üretimin yüzde 12.8'ine karşılık gelen 2 milyon 625 bin tonluk buğday alımı yaparak üreticilere 2 milyar 409 milyon lira civarında ödeme yaptı. Bu yıl hava koşulları geçen yıla göre daha kötü olduğu için ekim alanının değişmemesine rağmen, dekar başına verim yaklaşık yüzde 10 azalarak 288 kilodan 261 kiloya geriledi.

Hava koşulları buğday verimini yüzde 10 düşürdü

Türkiye, geçen yıl hava koşullarının da iyi gitmesinin etkisiyle 22 milyon 600 bin tonluk buğday üretimi ile Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırdı. Üretimin yüksekliği sebebiyle fiyatlar düşünce, geçen yıl üretici ürününü TMO'ya daha fazla götürdü ve 3 milyon 307 bin ton ürün alan TMO, toplam üretimin yüzde 14.6'sını almış oldu. Bu yıl ise Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tahminlerine göre ekim alanı geçen yıla göre aynı kaldı ve 7 milyon 866 bin hektar alanda buğday ekimi yapıldı. Bazı yerlerde kuraklık, bazı bölgelerde ise soğuğun etkisiyle buğday üretimi geçen yılın 2.1 milyon ton altında kaldı. Dekara verim ise yaklaşık yüzde 10 azalarak dekara 288 kilodan, 261 kiloya düştü.

Yarısından fazlası ekmeklik

TMO verilerine göre, alım yapılan 2 milyon 625 bin tonluk buğdayın yarısından fazlasına karşılık gelen 1 milyon 502 bin tonluk kısmını ekmeklik buğday oluşturdu. Sezon başına ekmeklik buğdayın ton fiyatı 910 lira olarak belirlenirken, bu alım karşılığında üreticilere yaklaşık 1 milyar 366 milyon liralık ödeme tahakkuk etti. Ton fiyatı bin lira olarak açıklanan makarnalık buğdaydan 742 bin ton alım yapılırken, 742 milyon liralık ödeme yapıldı. Fiyatı 840 lira olan düşük vasıflı makarnalık buğday için 146 bin tonluk alım karşılığında 122 milyon lira, 765 lira olan düşük vasıfl ı ekmeklik buğday için ise 234 bin tonluk alım için 179 milyon lira ödendi.

2016 yılındaki alımlar, son 10 yıllık zaman diliminde en yüksek oranlı üçüncü alım miktarı oldu. 2006- 2008 döneminde kuraklığın etkisiyle verim düşerken fiyatlar yükseldi ve TMO sırasıyla üretimin yüzde 7.3, 0.7 ve 0.4'ünü aldı. 2009 yılında 3 milyon 771 bin tonluk alımla üretimin yüzde 18.3'ünü alan Ofis, 2010'da yüzde 5, 2011'de yüzde 3.8, 2012'de yüzde 8.1, 2013'te ise üretimin yüzde 9'unu satın aldı. 2014 yılında üretim miktarı 19 milyon tona kadar gerilediği için TMO fiyat açıklamadı ve ürünün tamamı tüccara gitti.