- Merhabalar Ali Bey, bize zaman ayırdığınız için öncelikle çok teşekkür etmek istiyorum. Bize biraz kendinizden bahsedebilir misiniz?

Ali SAĞDAŞ Lavanta Kokulu Köy Proje Koordinatörüyüm. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Keçiborlu İlçe Müdürlüğünde Ziraat Yüksek Mühendisi olarak görev yapmaktayım. 15 yıla yakın bir süredir kurumda görev yapmaktayım.

- Kuyucak Köyü'nün, Lavanta Kokulu Köy'e dönüşmesinden biraz bahseder misiniz?

Kuyucak köyü 248 Nüfuslu küçük bir köy. Ancak Proje öncesine kadar sadece kuyucak olarak biliniyordu. Şu an Lavanta Kokulu Köy Projemiz Sonrasında Lavanta Kokulu Köy olarak anılmakta. Lavanta Kokulu Köy Projemiz 2015 yılında Başvuru döneminde Gelecek Turizmde Proje destek çağrısında verilmiş ve 2016 yılında uygulamaya konulmuş ve 2017 yılında da proje bitmesine rağmen destek almış bir proje. İlk olarak 412 proje arasından ilk 3 e seçilerek desteklenmeye hak kazandı. Öncelikle projede yapılan faaliyetleri sıralayayım.

Faaliyetler; Eğitim Faaliyetleri; Köydeki bayanlara İşletmede Hijyen, Kooperatifçilik, Güzel Konuşma ve Diksiyon, Kırsal Turizm Etkinlikleri, Ev Pansiyonculuğu, Girişimcilik, Aromatik Bitki Yetiştiriciliği, Alan Eğitimi konulu 9 adet eğitim verilmiştir.

Reklam Faaliyetleri; Keçiborlu İlçesinden Geçen D650 karayoluna 2 adet tanıtım tabelası asılmıştır. İngilizce/Türkçe Tanıtım Kitapçığı, Broşür hazırlanmıştır. www. lavantakokulukoy.com isminde online tanıtım ve satış sitesi kurulmuştur.

Köyde Uygulanan Faaliyetler; Kullanılmayan okul bahçesinde çevre düzenlemesi yapılarak kıl çadır kurulmuş ve yaz döneminde davet edilen turistlere yöresel ürün tasarlanarak köylü kadınlarca çadır yakınında dinlenme alanında kurulan stantda satışı sağlanmıştır.

Tur firmalarıyla görüşülerek bölgeye tur firmalarınca turist getirilmesi sağlanmıştır. 2016 Yılı 25 Haziran-15 Ağustos arası 21.000 e yakın turist ağırlanmıştır.

Köyde proje sonrasında ilk aşamada konaklama ihtiyacı olacağı gözlemlendiği için, Köyde bulunan girişimcilerden ev pansiyonu kurmaları istenmiş ve projenin uygulandığı lavanta sezonunda ev pansiyonlarında birçok misafir ağırlanmıştır.

 Köyde kadınlarca kooperatif kurularak yapılarak tüm faaliyetler bu kooperatif bünyesinde yapılmaktadır yönetim kurulunda ve üyeler kadınlardan oluşmaktadır ve proje bitiminde tüm ürünler kooperatife devredilmiştir.

Köyde lavanta mevsiminde foto safari düzenlenmiştir. Fotosafari Sonucu Fotoğraf yarışması düzenlenmiş 1. ye 1.000, 2. ye 750, 3. ye 500 TL olmak üzere ödül dağıtılmıştır. Fotoğraf yarışması sonucunda 50 adet sergilenme için seçilen ve dereceye giren fotoğrafların kullanım hakları alınmıştır. Kullanım hakları alınan bu fotoğraflarla kamuoyu oluşturmak ve faaliyetlerimizi artırmak ve tanınırlığımızın daha çok benimsenmesi için Fotoğraf sergisi düzenlenmiştir.

Ulusal basından Gazeteciler ve Haberciler gelerek bölgemizi haber yapmışlardır. Birçok gazete, İnternet sitesi, Dergi ve Televizyon Kanalında haberlerimiz yapıldı. Sosyal Medya (Facebook, İnstagram) çok aktif bir şekilde kullanılarak köyümüzün tanıtımı yapıldı. Birçok gezi grupları ve turlar ve kişisel ziyaretler sosyal medya çalışmaları sonucunda ziyarette bulunmuşlardır.

Proje Kapsamında daha önce uygulanmış örnek olabilecek MİSİ projesine teknik gezi düzenlenerek 12 adet bayan geziye katılmış ve Bursa ilinde Hediyelik eşya tasarımı ve kişilerin kendine güveni konusunda olumlu düzeyde artış sağlanmıştır.

Proje kapsamında 3 adet köyden üretici bayanın katılımı ile toplam 7 kişilik Fransa Teknik gezisi düzenlenmiştir. Teknik gezide Fransanın Marsilya bölgesinde Lavanta alanları gezilmiştir. Üreticilerimizin ufuklarının gelişmesi sağlanmıştır.

Lavantanın markalaşması için çalışmalar yapılmıştır. Lavanta Kokulu Köy şeklinde orjinal logo hazırlanmış ve kurumsal kimlik oluşturulmuştur. Ayrıca 2016 yılında Tıbbi Aromatik Bitkiler Çalıştayında Lavantanın ele alınması sağlanmıştır.

Ulusal Fuarlara katılım sağlanarak Lavantanın ve Lavanta Kokulu Köyümüzün Turizm Potansiyelinin artması sağlanmıştır.(EXPO2016 Antalya, Yörex Expo 2016, Travel Turkey İzmir 2016 , EMİTT 2017 İstanbul)

Isparta'ya gelen TURSAB'a kayıtlı seyahat ajanslarına Lavanta Kokulu Köyümüz hakkında sunum yapılarak 2017 sezonu için hazırlıklar yapılmıştır.

 Projenin süresi 12 aydır. Ocak 2016 yılında başlamış Ocak 2017 ayında sona ermiştir. Ancak Proje destekçisi kuruluşların Reklam ve mentorluk desteği, ve diğer faaliyetlerde destekleri devam edecektir.

Projemiz daha önce destek alan ve diğer uygulanan projeler arasında en başarılı proje seçilerek 2017 yılında da Gelecek Turizmde Ekibinden destek almıştır. Bu yıl Dinlenme alanlarına Ahşap masa sandalye, Buzdolabı , Derin dondurucu, Servis Tepsileri, Lavanta Kokulu Köy Yazısı, Duvar Resmi, Ünlüler, Gazeteciler ve bloggerların katılımı ve Gelecek Turizmde ekibinin organizasyonu ile örnek bir hasat şenliği yapılmıştır.

Isparta'ya gelen TURSAB'a kayıtlı seyahat ajanslarına Lavanta Kokulu Köyümüz hakkında sezonda tanıtım yapılmıştır.

2017 yılında da ulusal Fuarlara katılım sağlanarak Lavantanın ve Lavanta Kokulu Köyümüzün Turizm Potansiyelinin artması için çaba gösterilmektedir. (Yörex Expo 2017,Isparta Doğal ve Sağlıklı Ürünler fuarı, Nokia Kadın Kooperatifleri Kermesi (18 Ekim), İstanbul Kozmetik Ürünler Fuarı (9-11 Kasım), Travel Turkey İzmir 2017)

Sosyal medya adresleri ve site benim tarafımdan kontrol edilmektedir.

Bu yıl turist sayımız 90.750 rakamını aşmıştır. Bu rakam bizzat sayım sonucu ortaya çıkan miktardır. Sayım harici kalanlar ile 140.000 civarında turist geldiği düşünülmektedir.

- Isparta'yı özellikle gül üretimi konusunda duymuştuk, Lavanta yetiştiriciliği bu proje öncesinde de yapılıyor muydu?

Köyde Lavanta Yetiştiriciliği 1970 li yıllardan beri yapılmaktadır. İlk olarak bir Gül Yağı fabrikası sahibi tarafından (Zeki KONUR) Fransa ziyareti sonrası kendisine hediye edilen bir saksı lavanta ile başlamıştır. Bu bir saksı lavanta çelikleme metodu ile çoğaltılmış ve Keçiborlu çiftçilerine 30 aileye 15 er kök şeklinde dağıtılmıştır. Aynı Fabrikanın çalışanlarından olan Nahit YILMAZ isimli kişi Kuyucak köyünden olduğu için kendi köyüne daha fazla fide verilmesini sağlamıştır. İlk önce fideler kaldırım kenarlarına , Ev bahçelerine, Gül bahçeleri etrafına çit olarak dikilmiştir. 90'lı yıllarda gül üretiminde fiyatlar oldukça düştüğü için alternatif olarak Kuyucak köyünde ticari olarak Lavanta Yetiştiriciliği yaygınlaşmıştır. Şu an 3500 dekar alana ulaşmıştır.

- Köyünüz artık Lavanta Kokulu Köy olarak anılıyor, Lavanta Kokulu Köy Kadın Girişimciler Kooperatifi'nin yeri nedir, biraz bahseder misiniz?

Kadın Kooperatifi Lavanta Kokulu Köy Projemiz esnasında 17 Kadın tarafından 2016 yılı sezonu sonlarına doğru resmi olarak kurulmuştur. Turistlerin köyde ilk uğradığı artık kurumsallaşmış bir işletmedir.

- Lavantalar en çok neye kullanılıyor? ( örn: 1kg uçan yağ üretmek için 100lerce kg lavanta gerekiyor)

Lavanta Türkiyede en çok temizlik sektöründe kullanılıyor.  Proje Öncesinde Lavanta sadece kuru olarak satılmakta idi. Şu an köyde lavantadan Yağı, balı, kremi kesesi, demeti, kolonya, şampuan, duş jeli, tacı, sabunu, kahvesi, çayı, bebeği, yastığı,reçeli  vb. birçok ürün olarak kullanılmakta ve satışı yapılmaktadır. 1 lt Lavanta Yağı için ortalama 75-100 kg arası yaş lavanta gerekli. Su buharı distilasyonu yöntemi ile yağı çıkarılmakta.

- Misafirlerin en çok tercih ettiği ve beğendiği lavanta ürünü hangisi, sizin favoriniz nedir?

Keseler ve sabun, yağ  ve kolonya çok rağbet görmekte. Benim favorim Lavantalı yağı.

- Fransa ve Bulgaristan'ın dünyanın en büyük lavanta üreticilerinden biri olduğunu biliyoruz, projenizle birlikte Türkiye'nin dikili lavanta alanında bir değişiklik oldu mu?

Kuyucak Köyü istatistiklere göre 2013 yılında Türkiye üretiminin %93 ünü karşılamakta idi. Şimdi  bu oran %80 e  kadar geriledi. Bu da gösteriyor ki alanlar arttı. Çünkü kuyucakta bile dikim alanları arttı. Ayrıca yeni dikilen ve henüz istatistiğe girmemiş şu anki miktardan belki daha fazla alan oluştu.

- Lavanta yetiştiriciliği, finansal kazancın yanında topraklar ve çevre için de ne gibi yararları vardır? Arıları yetiştiricilikte nasıl kullanıyorsunuz?

Lavanta öncelikle doğa dostu üretim konusunda en uygun bitkilerden biridir. Tıbbi aromatik bitkiler zaten az su tüketen bitkiler olduğu için toprağa ve çevreye zarar vermeden herhangi bir kimyasal gübre ve ilaç kullanımı gerekmeden yetiştirilebilen bir bitki olduğu için çevreye zarar vermeden bir üretim modelinin olmazsa olmazlarındandır. Özellikle  nektar bitkileri arasında en fazla nektar içeren ve arıları cezbeden bir bitki olduğu için Lavanta Balı üretimi köyde oldukça yaygın durumdadır.

- Ekim dikim, çiçeklenme, hasat zamanları nelerdir?  Hasat nasıl oluyor biraz bahsedebilir misiniz?

Bizdeki tür hibrit bir çeşit olduğu için çelikten çoğaltım yapmaktayız. Bunun için Ekim başından kasım ortalarına kadar dikim yapılabilir. Ayrıca Mart başından Nisan 15 e kadar da dikim yapabilmek mümkün. Hasat Temmuz ayı sonlarında başlıyor ve ağustos 20 ye kadar devam edebilmektedir. Hasat köyde genellikle motorlu testere ucuna bir aparat geçirip onu kullanarak yapılmakta ve hasat edilen lavantalar kurutularak köy deyimi ile uğçalama (Ovalama) yapılarak taneleri dökmesi sağlanıyor. Daha sonra kuru tane olarak satılıyor.

- Köy dışından gelen ziyaretçi sayısı nedir ve hangi dönemlerde ziyaretinize gelmemizi tavsiye edersiniz?

Geçen yıl Projemizin ilk yılında ziyaretçi sayımız 21.000 civarındaydı. Bu yıl bu sayı 140.000 i buldu. İlk yıl yabancı turist sayımız 1.500 civarında idi bu yıl bu sayı 10.000 in üzerindeydi. Özellikle Uzakdoğu turistlerinin oldukça ilgisini çekmektedir. Dönem olarak 25 haziran-25 Temmuz arası görsel, 25 temmuz- 15 Ağustos arası hasat için misafirlerimizi bekliyoruz.