29/30 Kasım tarihlerinde Fransa'da düzenlenen Uluslararası Tarımsal Robotik Fuarı'nın içeriği hakkında neler söylemek istersiniz?

Endüstri 4.0 ın konuşulduğu ve hızlı bir şekilde günümüze taşındığı bir ortamda, tarım sektörünün bundan etkilenmemesi kaçınılmazdı. Tarıma robotların entegrasyonu ve yeni tarımsal robotların gün geçtikçe artması ile Fransa'da sektör boy göstermiş yeni tarımsal robot üreticileri, tarımsal teknoloji firmaları ve katılımcılarla birlikte gelecekte tarıma yön vermek konusu kapsamında bir forum gerçekleşti.

Türkiye'de tarım ve teknoloji ile ilgili yapılan çalışmaları Dünyada uygulanan tarım ve teknoloji çalışmaları ile kıyasladığınızda ne gibi farklılıklar görüyorsunuz?

Kıyaslama yaptığımızda Türkiye olarak biraz geriden geldiğimiz aşikardır. Forumda ana konuların 2'sini sizinle paylaşmak istiyorum. İlk konu robotların sigorta kapsamını oluşturma diğeri de robotları vergilendirme çalışması idi. Yani AR-GE ve ÜR-GE çalışmaları ile bir çok ülke gerek ticari ve prototip tarımsal robot ve teknolojik çalışmalarının çoğunu tamamlayıp seri üretime geçme fazındalar. Bize baktığımızda bahsettiğim 2konuyu konuşulacak bir altyapımız henüz daha oluşmadı. Ama bizde ülke olarak yenilikçi çalışmalarımız gün geçtikçe artmaktadır. Ülkemizi ele aldığımızda özel sektörün bunu tek başına yapması, zorlanmasına neden olacaktır. Avrupa'daki ve genelde birçok gelişmiş ülke modeline baktığımızda enstitü, üniversite ve özel sektörün birlikte devlet destekli proje geliştirmesi çok yaygın ve destek miktarları istenilen düzeyde yer almaktadır. Bizim ülkemizde de bu model daha da geliştirebilirse know-how tabana yayıldığı vakit diğer ülkeler ile aramızdaki fark çok rahat kapanacağı düşüncesindeyim.

FIRA2017 fuarında gerçekleşen konferanslarda tarımda yaşanan sorunlar ve bu sorunları azaltmak için yapılan deneyler, küçük aile çiftçiliğinin tarımda verimliliğini artıracak tarım robotu gibi konular konuşuldu. Bu konuyla ilgili düşünceleriniz neler oldu?

Endüstriyel tarıma baktığımız vakit düşük iş gücü, fakat yüksek kazanç sağlama konusu tartışmalı bir konu olarak kalmaktadır. Fakat küçük ölçekli yapılan katma değerli ürün yetiştiriciliğinde yüksek iş gücü ve kazanç meydana gelmektedir. İşte bu yüksek iş gücünü indirebilmek için tarıma entegre edilmiş teknoloji ve robot kullanmak mümkündür. Ayrıca bizde Vodafone Akıllı Köy olarak tarımda verimliliği artırıcı küçük aile çiftçilerine yönelik çalışmalarımızda önemli bir yol kat ettik.

FIRA2017'de en çok dikkatinizi çeken detay veya ürün ne oldu? Kesinlikle bu ürün Türkiye'de olmalı dediğiniz robotik tasarımlar nelerdi? Bunlardan bahsedebilir misiniz?

Spesifik robotlar dikkatleri üzerine çekti. Bunlardan birisi Vitibot, tamamen asma tarımına ve şaraplık üzüm yetiştiriciliğine uygun bir robot. Diğer taraftan benim ilgimi çeken Kubota' nın 60 beygir gücünde geliştirmiş olduğu insansız traktörüdür. Türkiye'de kesinlikle olmasını istediğim robotlardan biriside ecorobotix'dir. Yabancı ot kontrolünü insansız şekilde ve enerjisini güneşten alarak çalışan bir robottur. Türkiye'de tarımda iş yükü maliyetini azaltacak robotlardan birisi olarak görmekteyim.

Fuarda birçok firmanın standlarını ziyaret ederek küçük aile çiftçiliğinin verim ve karlılığını hedefleyen ve geleneksel tarım yöntemlerini ileri teknoloji ile buluşturan Vodafone Akıllı Köy 'den bahsettiğiniz de nasıl geri dönüşler aldınız?

Naio Technologies, ecorobotix, phenospex gibi firmaların üst düzey yöneticileri ile görüştüğümde projeyi anlattığımda kişilerin ilgisi çekti. Özellikle sensör teknolojisi konusunda uzmanlaşmış phenospex firmasınına yaptığımız teknolojik çalışmaların sunumu yapınca bizimle know-how üzerine çalışmak istediklerini belirttiler.