Nihat DELİBAŞI

Ülkemizin geleneksel ihraç ürünlerinden çekirdeksiz kuru üzümde iç piyasa fiyatlarında düşüş endişe yarattı.

Rekoltenin 350 bin ton olarak açıklandığı üründe, üretici talepleri ve fiyattaki istikrarsızlığı önleme gerekçesiyle Toprak Mahsülleri Ofisi'ne verilen müdahale alımı izni de fiyat düşüşüne engel olamadı. İzmir Ticaret Borsası'nda 8 numara üzümün kg fiyatı 9.55 TL oldu.

Aslında her şey çok iyi başlamıştı. Geçtiğimiz yıl eylül_ ekim döneminde 67 bin ton kuru üzümü ortalama bin 800 dolardan ihraç eden Türkiye bu yılın aynı döneminde 66 bin ton ürün ihraç etti. Ortalama ihraç fiyatı ise 2 bin 60 dolar oldu. Fakat Kasım ayının başlaması ile birlikte iç piyasada fiyatlar düşüşe geçti. Bunda uluslararası alıcıların taleplerini düşürmesi etkili oldu.

İRAN VE ABD ETKİSİ

Geçtiğimiz yıl 150 bin ton olan rekoltenin bu yıl 180 bin ton olduğu İran, Türkiye'nin ihracat pazarlarına darbe vuran ilk ülke oldu. İran, ihraç fiyatını bin 700 dolara çekti. Fiyatı geri çekmekle kalmayan İran, dolar yerine euro fiyatlandırma yöntemiyle AB ülkelerine ihracatı da mümkün kıldı ve Türkiye'nin güçlü olduğu bu pazardan pay kapmaya başladı.

ABD'nin thompson tipi üzümde geçtiğimiz yıllarda izlediği yüksek fiyat politikasından dönüşü ise Türk kuru üzümüne dış pazarlarda darb vuran ikinci olumsuz gelişme oldu. ABD, Çin ile girdiği ticaret savaşının da etkisiyle thompson tipi üzümde 2 bin 600 dolar olan ortalama ihraç fiyatını hızla aşağı çekti. ABD'nin izlediği yüksek fiyat politikası sayesinde Çin, Japonya ve Kanada'ya önemli miktarda kuru üzüm ihraç eden Türkiye, ABD'nin bu yıl izlediği agresif politika nedeniyle bu pazarlardaki hakimiyetini kaybetme tehlikesi ile karşı karşıya kaldı.

YILBAŞINDAN SONRASI FLU

Bu olumsuz gelişmelere karşın yüzleri güldüren gelişme Türk kuru üzümünün bu yılki kalitesi oldu. Yılbaşına kadar kuru üzüm satışının geçtiğimiz yılki seviyelerinde olması beklenirken, alıcı, tüccar ve ihracatçı yılbaşından sonra olası gelişmeler için yorum yapmaktan kaçındı. Türkiye'nin geçtiğimiz yılki kadar bir ihracat yapması halinde dahi 80- 100 bin tonluk devreden bir stokla karşı karşıya kalabileceğini vurgulayan sektör temsilcileri alternatif Pazar arayışlarına ağırlık verilmesi çağrısında bulundu.

UÇAN KUŞA BORCUMUZ VAR

Bölgenin önemli üretim merkezlerinden Alaşehir'de görüştüğümüz üreticiler ise, bu sene üründen beklediklerini bulamadıklarını açıklarken, 'Uçan kuşa borcumuz var' yorumunda bulundu. İlaç ve gübre bayisi başta olmak üzere borçlarını kapatmak için satışa yöneldiklerini, ancak piyasada alıcı olmadığını ifade eden üreticiler fiyatların daha da gerilemesi endişesini dile getirdi.