Kurban bayramı yaklaşırken kurbanlık hayvanlar hakkında dikkat edilmesi gerekenler nelerdir ?
Büyükbaş hayvanların kurbanlık olarak kesilmesi için en az 18 aylık olması gerekmektedir. Çünkü kurbanlık özelliklerinden en önemlisi olan ve halk arasında Kapak Atmak veya Kapak Açmak olarak bilinen ön dişlerin mine tabakasının aşınması ile oluşan görünümün şekillenmesi ancak bu döneme denk gelmektedir.
Bu nedenle gerçek anlamda kurbanlık besisi uzun dönem besisi dediğimiz 16 - 18 aylık bir besi dönemini kapsamaktadır.
Böyle bir besinin dışarıya yani mera ve otlağa bağlı olmaksızın yapılması çok zordur ayrıca kurban etinin kalitesi açısından da olumsuz sonuçlar doğurur.
Ülkemizde kurban besiciliği olarak bilinen besicilik genellikle buzağının sütten kesilmesinden yani 1,5 - 2 aylık olduktan sonra; bölge şartlarına göre en uzun süre mera ve otlaklarda otlatılmasından sonra soğuk dönemlerde kaba yem ağırlıklı beslenmesi ve son 3-4 ayda da yoğun besiye tabi tutulması şeklinde gerçekleşmektedir. Bu şekilde hem hayvanın gelişme çağında ucuza bakılması sağlanmış oluyor hem de kurbanlık hayvanın etinin nefaset ve yumuşaklık bakımından tercih edilmesi sağlanmış oluyor.
Halk arasında yayla besisi olarak adlandırılan bu dönemde hayvan gelişme çağında olduğu için doğal ortamda fazla yağlanmadan ergenliğe ulaşmaktadır. Kurbanlık hayvanın son besi dönemi olan 3-4 aylık yoğun besi döneminde ise genellikle arpa ağırlıklı yemlerle hayvanların kısa zamanda fazla kilo alması için protein ve enerji ağırlıklı yemler verilmektedir. Bu pratik anlamda belki işe yaramaktadır ama gerçek anlamda kurbanlık hayvanların bayrama bir ay kalana kadar yoğun besi uygulanıp son bir ayda ise etin yumuşaması ve fazla yağın yok edilmesi için enerji değeri ve protein oranı düşük yemlerle beslenmesi tavsiye edilmektedir. Özellikle bu dönemde kaslar arasında su moleküllerinin tutunması için hayvanın ihtiyacı olan tuz ve mineral maddelerin gerekir ise takviye edilmesi çok önemlidir.
Arpa yerine mısır oranı artırılması etin yumuşaması ve renginin açılması için yapılabilecek en kolay besleme şeklidir. Maalesef yurdumuzda çok görülen paraziter hastalıklar, hayvanın beslenmesi ve et kalitesini bozan etkenlerdir. Bu nedenle hayvanların periyodik olarak iç ve dış parazitlere karşı koruyucu uygulamalarının yapılması çok önemlidir.
Bazı kötü niyetli kişiler tarafından hayvanların çabuk gelişmesi amacı ile yasa dışı olarak hormon, ilaç vb. maddelerin uyguladıklarını duymaktayız. Bu durumu kesinlikle kabul etmiyoruz. Çünkü sonuçlarının ne olacağı belli olmayan ve halk sağlığını tehdit eden bu uygulamalara karşı resmi ve sivil kurumların gerekli önlemleri almasını istiyoruz.
Son olarak kurbanlık olarak alınacak hayvanların mutlaka Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Hayvan Kayıt sistemine kayıtlı olması, gerekli izin ve menşei şahadet belgelerinin düzenlenmiş olması, yerel yetkililerin belirleyeceği hayvan satış yerlerinde veteriner hekim kontrolünde satılması gerekmektedir.
Veteriner Hekim
Hasan Arı