Kış ilaçlamasında Kasım ayında bağlarda ve diğer ağaçlarda halk arasında Göktaşı olarak bilinen bordo bulamacı ilaçlaması yapılarak önlem alınmalıdır.
Bordo bulamacı asmaların ve diğer ağaçların fungal ve bakteriyel hastalıklara karşı korunması için önleyici olarak uygulanan en etkili çözümlerden biridir. Sonbaharda yaprakların tamamı ya da büyük çoğunluğu döküldüğünde ve kış budamasından sonra, gözler uyanmadan önceki dönemde uygulanır. Ama genellikle sonbahardaki uygulama ihmal edilir. Yaygın uygulama kış budamasından sonra, gözler uyanmadan önceki dönemde yapılan uygulamadır. Ülkemizde kışın kullanılan bir ilaç olarak bilinen fakat her dönemde kullanılabilir olan bordo bulamacı aslında en geniş spektrumlu bakterisit ve fungusittir. Pek çok bakır terkipli bakır hidroksit, bakır oksit, bakıroksiklorür gibi preparatların abisidir. Formülünün ismi bakır kalsiyum sülfattır. Bakır kalsiyum sülfat molekülerinin fiziksel yapısı tüm yüzeylerde güçlü tutunabilen bir yapıya sahiptir. Bu özelliği sebebi ile dünyada hastalıklar ile mücadelelerde kışın soğuk hava şartlarına uzun süreli yağışlara rağmen koruyucu fungusit özelliğini devam ettirdiği için en fazla tercih edilen kışlık fungusit olmuştur. Meyve ağaçlarında ve zeytinde dal kanseri ve zamklanma hastalığına sebep olan etmenler Pseudomonas spp., Pseudomonadaceae familyasından tamamı katalaz pozitif, gram negatif, aerobik, polar flagellası ile hareket edebilen çubuk şekilli bakterilerilerdir. Bu hastalık ile mücadelede ruhsatlı tek ilaçtır ve alternatifsizdir diyebiliriz. Bordo bulamacını uygulayarak ağaçları hastalıklara karşı kontrol altına alabiliriz.
HANGİ AĞAÇLARDA KULLANILIR?
Sert ve yumuşak çekirdekli meyve ağaçlarında ve zeytinde toprak kaynaklı patojenlerin sebep olduğu Armillaria kök çürüklüğü, Rosalinia kök çürüklüğü ve Verticilium hastalığına karşı köklere çözelti şeklinde uygulanması tavsiye edilmektedir. Bordo bulamacı; kök, yaprak ve dalda hastalığa sebep olan pek çok bakteriyel, fungal kökenli hastalık etmenine karşı en geniş ruhsatlı ve veya tavsiye almış en etkili bakırlı fungusittir. Bordo bulamacını bu üstün özelliklerinden dolayı her zaman güvenle kullanabiliriz. Avrupa'da teknik hazır bordo bulamaçları diğer bakırlı fungusitlerin kullanıldığı sebze hastalıklarında örneğin Patates mildiyösü, Domates mildiyösü, Kabakgillerde tavsiye edilir ve ruhsatlı fungusit olarak kullanılmaktadır. Diğer bakırlı fungusit preparatlara alternatif olarak, açık sebze alanlarında da kullanılan ekonomik ve etkin bir fungusittir. Ülkemizde bu kullanım alanı malesef çok az bilinmektedir. Fakat dikkat edilmesi gereken husus ilaçlama ile hasat arasında geçen süre yani kalıntı süresi söz konusu olduğunda (İHAS) 14 gün olan bakır kalsiyum sülfata alternatif olarak diğer kısa günlük fungusitleri devreye sokabiliriz.
KULLANIM DOZUNA DİKKAT EDİLMELİDİR
Sistemik bakırlı fungusit diye bir şey yoktur. Sistemik olarak bitki bünyesine giren bakır bitki besin maddesidir. Yüksek miktarda bitki bünyesine giren bakır, bitki hücrelerini de öldüren toksik madde halinde bitkiye zarar verir. Bakırlı fungusitler koruyucu amaçlı kontak tesirlidir.
Kışın Hastalıklara Karşı Uygulanan Fungusitlerde Aranacak Özellikler: Koruma Etkisi
1. Bitki yüzeyini kaplama yeteneği yüksek, mikronize çapı küçük olmalı.
2. Olumsuz hava koşullarına yağışlara rağmen uzun süre uygulandığı yüzeyde tutunarak kalabilmelidir.
3. Fungusitin içeriğindeki aktif madde, hastalık etmenleri ile teması durumunda hastalık etmenini hızla inaktive ederek gelişimini ve üremesini durdurabilmelidir.Tüm bu özellikleri bünyesinde barındıran bordo bulamacı kış mücadelesinde en ideal koruyucu fungusittir.
Gübre ruhsatlı bakırlı preparatlar da dahil başkacada bakırlı preparatlar bordo bulamacının yerine geçmez.
Bordo bulamacı kullanıma hazır halde zirai ilaç bayilerinden alınabilir. Değişik firmalar tarafından üretilmiş olan hazır preparatlar zirai ilaç bayilerinden alınabilir. Kullanım dozajı ve bilgileri ilacın ambalajı üzerinde mevcut olacaktır. Bağda budamadan sonra (kış ilaçlamasında) filizlerin 25-30 cm olduğu dönemde de ilaç karışımları uygundur. Her ne kadar günümüzde pek uğraşılmak istenmese de, hazır praperatların yanısıra, göztaşı (bakır sülfat) ve kireç uygun ortam ve dozajlarda karıştırılarak kullanıcı tarafından da hazırlanabilir.