Kısa süre önce Karpaz bölgesindeki bazı hayvanlarda görülen LSD hastalığının belirtisine Nergisli’de Hasan Kusetoğlu’na ait 5 büyükbaş hayvanda rastlandı. Tarım Bakanlığı, Veteriner Dairesi, Kıbrıs Türk Veteriner Hekimler Birliği, Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği ve Yakın Doğu Üniversitesi Veterinerlik Bölümü yetkililerinden oluşan bir grup bölgede inceleme yaptı. LSD şüphesi olan hayvanlar itlaf edildi.

Ülkede aşı yok…

Karpaz bölgesindeki hayvanlarda görülen LSD hastalığının belirtilerine Nergisli’deki bazı hayvanlarda da rastlanması hükümeti harekete geçirdi. Yetkililer ülkedeki tüm büyük baş hayvanlar bu hasalığa karşı aşılama kararı aldı. Ancak ülkede LSD aşısı bulunmadığı öğrenildi. Tarım Bakanlığı yetkilileri Türkiye’den LSD aşısını getirmek için girişim yaptı.

Maliyeti 500 bin TL

Ülkede bulunan 66 bin büyükbaş hayvana yapılacak LSD aşısının toplam maliyetinin 500 bin TL olacağı öğrenildi. Türkiye’deki firmalarda da hazır LSD aşısı bulunmaması nedeniyle de aşının ülkeye ulaşması yaklaşık 15 gün alacak.

Naimoğluları: Adanın güneyinde de önlem alınmalı

Kıbrıs Türk Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği Başkanı Mustafa Naimoğluları, Nergili’de de LSD hastalığının görülmesinin ardından tüm yetkili organlarla bir toplantı yaptıklarını söyledi. LSD hastalığının aşılama yapılarak önüne geçilmesi gerektiğini kaydeden Naimoğluları, ancak sadece adanın kuzeyindeki büyükbaş hayvanların aşılanmasının yeterli olmayacağını kaydetti. Naimoğluları şu şekilde konuştu:

“Önceki gün yetkili tüm organlar bir araya gelerek bir toplantı yaptık. Toplantı sonucunda aşı yapılması kararı aldık. Ancak sadece adanın Kuzey’inin aşı yapması yeterli olmayacaktır. Ara bölgede olan hayvancılar var. Bu nedenle Güney’de de aşı yapmak şarttır. Ayrıca yeni doğan buzağılara da artık aşı yapılacak.”

“15 gün uzun bir süre değil”

Mustafa Naimoğluları ülkede 66 bin tane büyük baş hayvan bulunduğunu açıkladı ve bu hayvanlar için getirilecek aşının maliyetinin 500 bin TL olduğunu kaydetti. Bu aşıların ülkeye gelmesinin yaklaşık 15 gün alacağını kaydeden Naimoğluları, Türkiye’de de hazır aşı bulunmadığını ve hazırlanıp KKTC’ye gönderileceğini belirtti.

“İnsanlara bulaşmıyor”

Naimoğluları, LSD’nin insanlara bulaşmayan bir hastalık olduğunu söyledi ve büyükbaş hayvanlarda görülen bu hastalığın kış dönemine gelmesinin şans olduğunu anlattı. Yaz mevsiminde çok sinek olmadığını kaydeden Naimoğluları, LSD hastalığının sinek aracılığıyla da yaygınlaşan bir hastalık olduğunun altını çizdi.

“Birçok ülkede görülüyor”

LSD’nin Türkiye ve İsrail dahil olmak üzere birçok ülkede görülen bir hastalık olduğundan söz eden Naimoğluları, tüm ülkelerde alınan önleminde aşı yapılması olduğunu kaydetti. Hastalığın zararının hayvancıya olduğunu belirten Naimoğluları şu şekilde konuştu:

“LSD hastalığının en büyük zararı hayvancıyadır. Hayvanlar itlaf ediliyor ve hayvan üreticisi hem psikolojik hem de ekonomik olarak zarar görüyor. LSD hastalığı insanlara bulaşan bir hastalık değildir be Brucella’dan daha zararsızdır.”

Demirpençe: Aşı yapılacak

Kıbrıs Türk Veteriner Hekimler Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Demirpençe, LSD hastalığının Nergisli bölgesinde de görülmesinin ardından konuyu masaya yatırdıklarını ve ülkedeki büyük baş hayvanları aşılama kararı aldıklarını açıkladı.
Kısa süre önce ayni hastalığın Karpaz bölgesinde de görüldüğüne işaret eden Demirpençe, Karpaz’ın daha küçük bir bölge olması nedeniyle hayvanları itlaf ederek mücadeleye girdiklerini anlattı.

Demirpençe, ancak farklı bir bölgede daha LSD şüphesine rastlanmasının ardından aşılama kararı aldıklarını söyledi ve “Karpaz bölgesi küçük bir bölgeydi ve bu nedenle LSD görülen hayvanları itlaf ettikten sonra dezenfeksiyon işlemleri yapıldı ve bölge karantinaya alındı. Bu şekilde bir çözüm yolu arandı. Ancak farklı bir bölgede daha görülünce aşı yapılması kararı alındı” dedi.

“Örnekler Türkiye’ye gönderildi”

LSD şüphesi görülen hayvanlardan parçalar alınarak Türkiye’ye gönderildiğini anlatan Demirpençe, Türkiye’den gelecek tahlil sonuçlarını beklediklerini anlattı. Demirpençe ayrıca LSD hastalığının insanlara ne temas yoluyla ne de LSD hastalığına yakalanan hayvanları tüketmeleri durumunda bulaşan bir hastalık olmadığını ifade etti.

“Aşı getirtmek için bağlantılar kuruldu”

Ülkede daha önce LSD hastalığı görülmemesi nedeniyle şu anda mevcut LSD aşısı bulunmadığını açıklayan Demirpençe, bu aşıların getirilmesi için gerekli bağlantıların kurulduğunu anlattı. Demirpençe gerekli çalışmaların Veteriner Dairesi tarafından yapıldığını belirtti.

6 ile 9 gün arası ortaya çıkar

LSD yaygın olarak sivrisineklerle kan emici sinek ve böcekler yoluyla, daha düşük oranla da hasta hayvanların salya, göz-burun akıntıları ve nodüller sıvılarıyla temasla bulaşabilmektedir. Etken vücuda girdikten sonra semptomlar 6-9 gün sonra açığa çıkar. Lezyonlar, nodüller (şişkinlikler) 4-20 gün içerisinde oluşmaktadır. Yüksek ateş, süt veriminde ani düşüş, iştahta azalma, göz burun akıntısı, salya, ayaklarda şişkinlik, ödem ve tüm vücutta yaygın nodüller gözlenmekte ve gebe hayvanlarda yavru atımı meydana gelebilmektedir.

Ölüm oranı yüzde 5 ile 10 arasında

Ülkeden ülkeye değişiklik göstermekle birlikte bulaşma yüzde 5ile yüzde 45 ve ölüm yüzde 5 ve yüzde 10 oranında gerçekleşmektedir. Hastalığa karşı etkin bir tedavi yoktur ancak semptomatik tedavi yapılmaktadır. İyileşen hayvanlar uzun bir süre boyunca hastalığı yaymaya devam etmektedir. Hastalıkla mücadele için LSD virus suşlarından üretilen canlı aşı veya koyun keçi çiçek aşısı sığırlarda kullanılmakta ancak etkin bir koruma sağlamamaktadır. Hastalığın yayılmasını engellemek için sineklerle mücadele ve hasta hayvanların vakit kaybetmeden itlaf edilmesi önemlidir. Hastalık zoonoz değildir ancak hasta hayvanlara yaklaşırken gerekli güvenlik önlemlerinin alınması ve hasta hayvanların ivedilikle Veteriner Dairelerine bildirilmesi önem arz etmektedir.