TURUNÇGİLLERDE AKDENİZ MEYVE SİNEĞİ

Akdeniz Meyve Sineği ( Ceratitis Capitata ) Turunçgillerin en önemli zararlılarından olup polifag bir zararlıdır.

Dış karantinaya tabi olan AMS ' nin ihracatta toleransı sıfır olup mücadelesi ülke ekonomisi açısından büyük önem arz etmektedir. Ülkemizde en önemli konukçuları; kayısı, şeftali , nektarin, yenidünya, ayva, armut, elma, incir, tarbzon hurması, nar ve turunçgillerdir. Tercih ettiği konukçuların mevcut olmadığı hallerde tali konukçularda (hint inciri, hünnap) ve yabani türlerde yaşayışını devam ettirebilme potansiyeline sahiptir. Yılda 7-8 döl vermekle birlikte iklim koşullarının zararlının lehine gelişmesi durumunda 10-13  döl verebilmektedir. Zararlının yoğun olduğu dönemlerde mücadelesi yapılmadığı zaman % 80 e varan ekonomik kayıplar görülebilmektedir.

Bu yıl kış aylarının ılık geçmesi ve iklim şartlarının zararlının lehinde seyretmesi zararlı popülasyonunda önemli artışlar olabileceğini göstermektedir. Sözkonusu zararlı ile zamanında ve etkin mücadele yapılması amacıyla AMS' nin konukçusu olan meyve türlerinde, kültürel mücadele, biyoteknik mücadele ve kimyasal mücadele birlikte , Entegre Zararlı Yönetimi prensipleri doğrultusunda, tüm paydaşların sorumluluk alarak kendi çalışma alanında gereken tedbirleri almaları ve mücadeleye katkı sağlamaları mücadelenin başarısını arttıracaktır.

Tanımı ve yaşayışı:

Erginleri genellikle ev sineğinin 2/3'ü büyüklüğündedir. Vücudun genel rengi sarımsı kahverengidir. Baş sarı, gözleri büyük, yeşil madeni pırıltılı, kenarları kırmızıdır. Kanatları geniş olup üzerinde siyah ve soluk kahverengimsi şeritler vardır. Yumurtaları mekik şeklinde ve beyazdır. Larvası beyaz ve bacaksızdır. Pupa koyu kahverengi renkte olup, fıçı şeklindedir.

Zararlı kışı toprakta pupa veya ağaç üzerinde kalan meyveleri içinde larva olarak geçirir. İklim koşullarına göre ilkbahar sonu, yaz başında çıkan erginler beslendikten sonra yumurtalarını olgun meyvelerin kabuğu altında bırakırlar. Açılan yumurtalardan çıkan larvalar meyvenin etli kısmı ile beslenerek üç dönem geçirir ve olgunlaşınca kendisini toprağa atarak, toprağın 2-3 cm. derinliğinde pupa olurlar. Larvanın gelişmesi özellikle sıcaklığa bağlı olup 9-18 gün arasındadır. Pupalardan ergin çıkışı ise yazın 10-12 gündür. Çıkan erginlerin cinsi olgunluğa erişip çiftleşmesi için 4-7 gün, mantar, maya, fumajin gibi maddelerle beslenmeleri gerekir. Yumurtlamanın olması için sıcaklığın 16? C nin üzerinde olması şarttır. Erginin ortalama ömrü doğal koşullarda 30-50 gündür. Ege Bölgesinde yılda 4-5, Akdeniz Bölgesinde ise 7-8 döl verebilir.

Zarar Şekli:

Akdeniz meyve sineği zararı, larvası tarafından yapılır. Meyvenin etli kısmında beslenen larvalar, meyvenin bu kısmında bir yumuşama ve çöküntü meydana getirirler. Zarara uğrayan meyveler, vaktinden önce olgunlaşır ve dökülür. İhraç edilen turunçgil çeşitlerindeki zararı, ülke ekonomisi yönünden çok önemlidir. Bu tür meyvelerin vuruklu ve enfekteli olması ihracata mani olmakta ve meyvenin yurt dışına çıkarılmasına izin verilmemektedir. Dünyadaki subtropik ve tropik iklime sahip hemen hemen tüm ülkelere yayılmış bulunan zararlı, ülkemizde de Ege ve Akdeniz bölgelerinin sahil şeridi boyunca uzanan kısımlarında devamlı faaliyet göstermektedir. İlimize taşınma yoluyla geldiği düşünülmektedir.

MÜCADELESİ:

1.Kültürel Önlemler:

Turunçgil bölgelerine ara konukçuluk eden şeftali, incir, Trabzon hurması ve nar gibi çeşitler dikilmemelidir. Erken ilkbaharda bahçe sürümleri yapılarak zararlının kıştan kalan pupalarının ölmesi sağlanmalıdır. Sezonunda dökülen bulaşık meyveler siyah renkli plastik poşetlerde toplanarak ağzı kapalı bir şekilde bahçenin güneş alan bir yerinde 2-3 gün bekletilmek suretiyle içerisindeki zararlının ölmesi sağlanmalı ya da bulaşık meyveler toplanarak en az 20 cm. derinlikteki çukurlara gömülmelidir.

2.Biyolojik ve Biyoteknik Mücadele:

Ülkemizde parazitoitleri bulunmadığından biyolojik mücadelesi yoktur. Bazı ülkelerde iyonize radyasyon ile kısırlaştırılıp laboratuvar koşullarında üretilen bireylerin doğal populasyonları içine salınması, parazitoit salımı ile birlikte kombineli olarak uygulanmaktadır.

 3.Kimyasal Mücadele:

Meyveler olgunlaşmadan önce meyvelerde vuruk kontrolü yanı sıra mutlaka Jakson tipi feromon tuzakla veya Trimedlure içeren besi tuzakları asılarak sinek çıkış kontrolü yapılmalıdır. Sineğin tespitinden sonra meyveler vurma olgunluğuna erişmişse ve vuruk tespit edilmişse  derhal ilaçlamaya geçilir. İlaçlamayı takiben tuzaklarda yine sinek görülüyorsa 7-8 gün ara ile hasada 7-10 gün kalıncaya kadar ilaçlamaya devam edilir. Günlük sıcaklık 16 0C nin altına düştüğünde ilaçlama gerekmez. Limon bahçelerinde ilaçlamaya gerek yoktur.

Bakanlığımızca Bitki Koruma Ürünleri ( BKÜ )veri tabanında yayınlanan, zararlıya karşı ruhsatlandırılmış ilaçlar, ağaçların güneyinde 1-2m² lik alandaki meyve ve yapraklar iyice ıslanacak şekilde uygulanır. İlaçlamada bir sıraya uygulama yapılırken diğer sıra atlanır, ikinci ilaçlamada ilaçlanmayan sıra ilaçlanır. Kontrollerde tuzaklarda sinek görülmesi halinde hasata 7-10 gün kalıncaya kadar 7-8 gün arayla bu uygulamaya devam edilir.

Bakanlığımızca biyolojik ve/veya biyoteknolojik mücadele yapan üreticilere başvuruda bulunmaları halinde , ürün çeşidine göre değişmek üzere; 2020 yılı için dekara 33 ila 80 TL arasında destekleme ödemesi yapılmıştır. 2021 yılı rakamları henüz açıklanmamıştır.

Tarim.gov.tr
  • Site Yorumlarý
  • Facebook Yorumlarý Facebook Yorumlarý
Yeni yorum yaz
Henüz bir yorum yazýlmadý. Ýlk yazan siz olabilirsiniz.