Türk Patent Enstitüsü, 16-19 Haziran 2016 tarihleri arasında Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı (WIPO) desteği ile Güney Kore'nin Seul kentinde gerçekleştirilen 2016 Kore Uluslararası Kadın Buluşçular Fuarına, 3 buluşçu ile katılım sağladı. Fuarda Prof. Dr. Tuğba Tunalı Akbay'ın "Anne sütündeki zararlı maddeleri uzaklaştıran filtre', Şebnem Özen'in 'Kozmetik alanında kullanılan hücre yenileyici su elde etme yöntemi" ile Yağmur ve Yaprak Sürmeli'nin "Evde beslenen kedi veya köpeklerin ayak ve tuvalet sonrası temizliği cihazı" buluşları tanıtıldı.

Prof. Dr. Akbay, anne sütüne geçen ve bebeğin sağlığını tehdit eden her türlü zararlı kimyasallar, aflatoksinler, alkol, ilaçlar ve tarım ilaçları ile bunların yıkım ürünlerini süzebilen filtre buluşu ile Kadın Buluşçular Fuarı'nda gümüş madalya kazandı. Sağdığı sütünü spesifik filtreden geçiren anneler, bebek için zararlı maddelerin filtrede tutunmasını sağlayabilecek. Böylece istenmeyen zararlı madde sütten uzaklaştırmış olacak ve bebek daha sağlıklı beslenecek.

İşte Kadınlar'dan Tülay Şubatlı'ya konuşan Kimyager Prof. Dr. Tuğba Tunalı Akbay, anne sütündeki zararlı maddeleri ayrıştıran filtre buluşunu anlattı.

Marmara Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Tuğba Tunalı Akbay'a hamile iken bel fıtığı teşhisi konulur. Bebeğine zarar vermesin diye ağrı kesici kullanamayan Akbay, başka annelerin de aynı sıkıntıyı yaşamaması için bir filtre geliştirdi. Akbay'ın geliştirdiği filtre, anne sütünü, beslenme ya da makyaj yoluyla geçebilen tüm kimyasallardan arındırıyor. Akbay, buluşuna ilişkin şu bilgileri verdi:

PureMilk anne sütünü kimyasallardan arındırıyor

'Saf süt anlamındaki PureMilk adını verdiğimiz bu buluş, her türlü ilaç, antidepresanlar, ağrı kesiciler, antibiyotikler, kalp ilaçları, tiroit ilaçları, diyabet ilaçlarından arındırıyor. İlacın dışına çıkarsak; saç boyası, makyaj malzemesi, günlük yiyeceklerden aldığımız gıda katkı maddeleri gibi bütün kimyasal maddelerde kullanılabilir.

Buluş, anne sütüne geçen her türlü kimyasal maddeyi anne sütünden uzaklaştıran bir filtre ile ilgili. Her maddeye spesifik olarak filtre ayrı ayrı hazırlanıyor. Sigara içen bir annenin sütündeki nikotin veya kotinini uzaklaştıran filtre ayrı, antidepresan kullanan annenin sütündeki antidepresanın filtresi ayrı. Prensip aynı olmakla birlikte her maddenin filtresi ayrı olarak hazırlanıyor.

Bu nano yapının içinde her ilaca ait spesifik antikoru kuvvetli biçimde bağlıyoruz, o filtrenin üzerine o antikorlar yapışıyor ve bağlanıyor. Anten ve televizyon ilişkisi gibi o sinyali yakalıyor ve ondan sonra sütün içinden her türlü kimyasalı koparıyor.

Bebeğini emziren anneler ilaç kullanamıyor

Bu buluş aslında doğum sonrası kendi yaşadığım bir soruna çözüm bulmak amacıyla başladı. Hekimler bel fıtığı rahatsızlığımın tedavisi için ilaç kullanmam gerektiğini söylediler. Bu durumda iki seçeneğim vardı ya bebeğime süt veremeyecektim ya da ilaç kullanmayıp süt verecektim. Ağrılarım için ilaç kullanmama ve emzirmeye devam etme şansım vardı. Ne yazık ki tüm anneler benim kadar şanslı değil. İlaç kullanmak zorunda olan ve ilaç almadığında hayati risk taşıyan anneler var. Bu durumda bebeklerine sütlerini verememekte ve sütü sağıp atmak zorunda kalıyorlar. Günlük hayatta da aslında birçok kimyasal madde (saç boyası kimyasalları, gıda katkıları, lezzet arttırıcılar, zirai tarım ilaçları, çevre kirleticileri) bizler farkına varmadan anne sütüne ve bu yolla da bebeğe geçiyor. İlaçlar veya maruz kaldığımız kimyasal maddeler anne sütü yoluyla bebekte hiperaktivite, otizm, çeşitli solunum sistemi rahatsızlıkları, uykusuzluk, iştahsızlık ve kansere kadar uzanan etkilere sahip olabiliyor.

Böyle bir ürün dünyada yok!

Böyle bir ürün şu anda dünyada mevcut değil, ilk iş olarak patentimi aldım. Daha sonra, yürütücüsü olduğum bir TÜBİTAK projesini tamamladım. Laboratuvar boyutunda bir prototip elde ettim ve fikrimin çalışabilir bir sistem olduğunu kanıtladım.

2014 yılından beri buluşumu çeşitli inovasyon fuarlarında, proje pazarlarında sundum. Henüz seri üretime geçilmedi. KOBİ destekleri veya ARGE proje desteklerinden yararlanarak üretim aşamasına getirmek için çabalarım devam ediyor. Ayrıca yatırımcılar ile görüşmelerim de devam ediyor.

Sanayici bize gelmiyor, biz de sanayiciye ulaşamıyoruz

Ürün harika deniliyor, bir duyan bir daha soruyor, ancak iş üretime gelince ve para yatırımına gelince insanlar alışık olunmayan bir yatırım şekli olduğu için uzak kalıyorlar. Üniversiteden çıkan ürüne yatırım ülkemizde ne yazık ki yok denecek kadar az. Üniversitelerde ne buluşlar var ancak sanayici bize gelmiyor, biz de onlara ulaşamıyoruz. Birçok fuarda ya da Ar-Ge pazarında gerçekten yatırım yapmak için gelen kişi yok ya da yok denecek kadar az. En azından ben ciddi bir yatırımcı ile fuarlarda ya da proje pazarlarında hiç karşılaşmadım. Anneler, anne adayları ve hatta babalar ve baba adayları buluşuma çok ilgili. Günümüz şartlarında ihtiyaç duyulan bir ürün. Bundan 50 yıl sonra belki artık anne sütleri filtre edilmeden bebeğe verilemeyecek, mutlaka filtre edilmesi gerekecek."

Laktoz alerjisi üzerine çalışıyor

Filtrenin süte 15 dakikalık teması anne sütünü tamamen arındırıyor. Filtrenin biberonlara ve saklama kaplarına monte edilebildiğini, sallama poşet şeklinde de kullanıldığını aktaran Prof. Dr. Tuğba Tunalı Akbay, 'Bu filtreler biberonların kapatma kapaklarına konulup üzeri kapatılabilir. Anne sütü saklama poşetinin ile içine sağılan süt saklanabilir" dedi. Akbay, halen laktoz alerjisi olanlar için de bir filtre üzerinde çalışıyor.