Arıların doğadaki kaynaklardan yeteri kadar istifade edebilmesi ve verimli arıcılık yapabilmek için kuvvetli arılarla çalışılması gerekiyor. Arı ürünlerinin toplanacağı sezona kuvvetli arılarla girebilmek için ise iyi bir sonbahar bakımı ve iyi kışlatma ile mümkün. Arılarda bal hasadının yapılması, o sezonun bitmiş yeni bir sezonun başlaması anlamına geldiği, bu dönemde yapılacak her türlü bakım ve ihmal gelecek tüm bir yıla yansıyacağı, bu nedenle bal hasadından hemen sonra sonbahar bakımına başlanılmalı.

ARILAR MUTLAKA KIŞLATILMALI

Arılar için verimsiz geçen kış aylarında arılar ya kışlaklarda ya da gerekli tedbirler alındıktan sonra dışarıda kışlatılmalı. Arılar kış uykusuna yatmazlar, petekler üzerine kümelenerek kışı geçirirler. Ortam ısısı arının biyolojik faaliyetleri için 33-36 derece, uçabilmesi için asgari 7-8 derece ve besin toplayabilmesi için en az 10-14 derece olması gerekir. Kolonilere kış yiyeceği olarak bal ve polen depolanmış petekler bırakılır. Ancak petekler tamamen balla dolu olmayıp alt yarılarındaki gözler boş olmalıdır. Çünkü kışın arılar bal dolu gözler üzerinde değil, peteklerin balla dolu kısmının hemen altındaki boş gözler üzerinde salkım kurarlar. Özellikle ilkbaharda taze polen gelmeye başlayıncaya kadar ki dönemde arıların yavru yetiştirmeyi, başlatıp sürdürebilmeleri için bırakılan ballı peteklerin 3-4 tanesinde aynı zamanda yeterince polen de olmalıdır.

KULUÇKALIKTAKİ BAL ARIYA BIRAKILMALI

Genel kural olarak kuluçkalıktaki bal hasat edilmeyip arıya bırakılmalıdır. Yapılacak kontrollerde arı mevcudu az olan zayıf koloniler, anasız, ana arısı yaşlanmış, verimsiz ve sakat olan koloniler birleştirilmelidir. Başarılı kışlatma için mutlak surette sonbaharda bir dönem yavru üretimi sağlanarak kışa genç arı ve ana arı ile girilmelidir. Yapılacak denetimlerde herhangi bir hastalık tespit edilen kolonilerde gerekli önlemler alınmalı ve tedavi edilmelidir. Sonbahar teşvik yemlemesinden sonraki kuluçka aktivitelerinin çok azaldığı dönemlerde sonbahar dönemi varroa mücadelesi mutlaka yapılmalıdır. Bu koşullar dikkate alındıktan sonra diğer önemli hususlar ise: kovanların sağlamlığı gözden geçirilerek gerekirse değiştirilmeli kovandaki arılı, yavrulu ballı-polenli çerçeveler düzenlenerek fazla petekler alınmalıdır.

KOVANDA ZZARARLI VARSA ERKEN MÜDAHALE EDİLMELİ

Kovanda herhangi bir hastalık ve zararlı varsa gerekli müdahaleler yapılmalı en sondaki çerçevenin yanına bölme tahtası konularak boş kalan kısımdan soğuğun girmesi engellenmelidir. Kovanlar bir sehpa üzerine oturtulmalı Koloniler rüzgar almayan ve mümkünse üstü kapalı bir arıcılıkta kışlatmaya bırakılmalı, kovan uçuş delikleri daraltılmalı, kovan örtü bezi soğuğu geçirmeyen bir malzemeden seçilmeli örtü beziyle kovan arasına kovanda oluşacak nemi çekmesi için gazete kağıdı örtülmeli, kabartılmış petekler arıcıya tekrar gerekli olacağından muhafazası çok önemlidir. İyi muhafaza edilmeyen petekler mum güvesi ve fare gibi zararlılarına maruz kalabilir.

DUMANLA BÖCEKLENME ENGELLENMELİ

Petekler izole edilmiş bir odada kükürt yakılarak çıkan dumanla böceklenme engellenmeli. Arıların kışlatılacağı arılık; kuzeyi kapalı güneyi açık ve mümkünse üstü kapalı yerler seçilmelidir. Kovanlar mutlaka yerden 30-40 cm yüksekliğinde bir sehpa üzerine konulmalıdır. Kovan içi sıcaklık 14 C ye düştüğünde arılar kış salkımı yaparlar salkımın merkezi 33 C dış yüzeyinde ise 5-8 C'dir. Salkımdan herhangi bir nedenle düşen arı tekrar salkıma çıkamaz ve ölür. Bu nedenle kışlatma yeri olarak arıların kış salkımını bozacak gürültü ve sesten uzak yerler seçilmelidir. Kovanların uçuş delikleri içindeki arılı çerçeve sayısı dikkate alınarak uygun malzeme ile daraltılmalıdır'.

KIŞLATMANIN VERİMLİ GEÇMESİ İÇİN YAPILMASI GEREKENLER

Kışlatmanın verimli geçmesi için Ana arının genç olmasının yanında işçi arı miktarını arttırılması ve kovanda kış için yeterli bal ve polen olması gereklidir. Arı ailesi sağlıklı olmalı ve havalandırma iyi olmalıdır, kovanların durumu ve kışlatma yeri iyi seçilmelidir.

VARRORA İLE MÜCADELE NE ZAMAN YAPILMALI?

Varroa ile mücadelenin son bal hasadından hemen sonra yapılmalı. Yapılacak uygulamalarda hangi ilaç veya organik asit kullanılırsa kullanılsın, kapalı gözlerdeki varroaları öldürmediği gözönüne bulundurulmalıdır. Yapılacak ilaçlamalarda bir tur ilaçlama süresi, erkek arının pupa dönemi göz önüne alınarak 15 günden az olmamalıdır. İlaçların ve organik asitlerin kullanım şekline göre ya bu süreden fazla kovanda kalmaları gerekir ya da en az bu süre boyunca 3-4 gün aralıklarla yapılması gerekir. Kış kayıplarında en önemli etkenin varroa olduğu unutulmadan varroa mücadelesi konusunda hassas davranılmalıdır.