Et fiyatları bir türlü istenilen seviyeye çekilemiyor. Kurların yüksek olması, çiftçinin girdi maliyetlerinin artması, turist sayılarının artması et fiyatlarındaki düşüşün önündeki engel olarak görülüyor. Sektör temsilcileri ise yerli üreticinin desteklenerek, yeni dönemde tarım ve hayvancılıkta da 'dönüşüm' yapılması gerektiğini söylüyor.
Kırmızı et fiyatlarında oynaklık devam ediyor. Yaz aylarının gelmesi, turist sayısının artması, çiftçinin maliyetlerinin yükselmesi ve kurban bayramının yaklaşması gibi sebeplerden dolayı karkas et fiyatları ocak ayından bu yana yaklaşık 3 lira yükseldi. Ulusal Kırmızı Et Konseyi'nin (UKON) internet sitesinden açıklanan verilere göre 4 Ocak'ta dana karkas etin kilogram fiyatı 26.50 TL'ye satılırken, kuzu karkasın kilogram fiyatı ise 32.50 TL civarındaydı. 21 Haziran tarihinde ise dana karkasın kilogram fiyatı 29.2 TL'ye, kuzu karkasın fiyatı ise 39.50 TL seviyelerine geldi. 1 ay önce ise kuzu karkasın kilogram fiyatı bazı bölgelerde 40 TL sınırını aşmıştı. Geçen aya göre kuzu karkasta 50 kuruşluk bir düşüş olsa da yılbaşından bu yana kuzu karkasın fiyatına 7 TL zam gelmiş oldu. Dana karkastaki yükseliş ise 2.7 TL civarında.
YERLİ DESTEKLENMELİ
Üretici ise yükselen fiyatların kendilerinden kaynaklanmadığını, aksine yükselen fiyatlara rağmen para kazanamadıklarından şikâyetçi. Ocak ayından bu yana 50 kilogramlık yem fiyatlarının 45 TL'den 70-75 TL'ye çıktığını ifade eden Türkiye Kırmızı Et üreticileri Merkez Birliği Başkanı Bülent Tunç, "Çiftçi çok zor koşullarda hayvan yetiştiriyor. Tarım ve hayvancılık stratejik bir alandır. Buna göre davranılması gerekiyor. Yem olarak kullandığımız mısır ve soya genelde yurtdışından geliyor. Dolar ve Euro yükseldikçe onların da fiyatı yükseliyor. Yurtdışından canlı hayvan veya et ithal ediliyor ama oradan dolar ve Euro ile geliyor. Biz para kazanamadığımızdan, tüketici de et alamamaktan yakınıyor. Bu yüzden yerli üretimin arttırılması gerekiyor. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın ucuz et projesini biz de destekliyoruz. Etin dışarıdan getirilmesi problem yaratıyor. Üretici dışarıdan gelen hayvanla mücadele edemiyor. Üretimden çıkıyor. Türkiye olarak yerli üretimi arttırmanın yolunu bulmalıyız. Fiyat yüksek olacaksa da yerli üreticinin ürettiği et satılsın. Yurtdışından milyonlarca dolarlık hayvan alımı yapıyoruz. Sonuç değişmiyor. Hayvancılıkta yeni politikalar yaratılarak bu işin üstesinden gelinmeli" diye konuştu. Tüketimin havaların ısınmasıyla birlikte ete olan talebin daha da artacağına dikkat çeken Tunç, "Havalar tam olarak ısınmadı, yağmurlar devam ediyor. Seçim daha yeni bitti. İnsanlar ancak tatile, sokaklara çıkmaya başlıyor. Bu da tüketimi arttıracak" dedi.
YEME KUR AYARLAMASI
Türkiye'de tüketilen 25 milyon ton yemin 15 milyon tonunun büyükbaş için kullanıldığına dikkat çeken Türkiye Yem Sanayicileri Birliği Başkanı Ülkü Karakuş, "Geçen yıl 10 milyon tonun üzerinde hammadde ithal ettik. Bunun içinde 3 milyon ton soya, 2.5 milyon ton mısır ve türevleri, 1.5 milyon ton ayçiçeği, 1 milyon ton kepek ithalatı yapıldı. Balık unu gibi ürünler de geldi. Tüm bunlar dolar üzerinden ithal edildi. Dolar yılın başında 3.70-3.80 TL civarındaydı. Şimdi ise 4.60 civarlarına geldi. Bu artış sonrası yem fiyatlarına zam yapmak zorunda kaldık. Zamlar sadece kurlardan da kaynaklanmıyor. Yağlı tohum hammaddelerinin bazılarında mayıs ayında yüzde 70'e yakın fiyat artışları da yaşandı. Yılbaşından mayıs ayı sonuna kadar 1 ton soyanın fiyatı 375 dolardan 540 dolara, ayçiçeğinin fiyatı 210 dolardan 330 dolara, mısır fiyatları da 190 dolardan 210 dolara çıktı. Hammaddeyi ucuza alabilirsek başarılı olabiliriz ama kurların da daha fazla yükselmemesi gerekiyor. Gelecek dönemde hammadde fiyatlarında bir gerileme bekleniyor. Eğer bu olursa yem fiyatlarında düşüş olacaktır" ifadelerini kullandı.
ET ÜRETİMİ ARTIYOR
Türkiye'de toplam kırmızı et üretimi 2018'in ilk çeyreğinde 253.314 ton olarak tahmin edildi. Toplam kırmızı et üretimi bir önceki döneme göre yüzde 14.2 azalırken, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 9 arttı. Toplam kırmızı et üretimi içinde sadece kesimhanelerde üretilen kırmızı et miktarı ise 130 bin 960 ton olarak gerçekleşti. Sığır eti üretimi 221 bin 617 ton olarak tahmin edildi. Sığır eti üretimi bir önceki döneme göre yüzde 14.8 azalırken, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 6.7 arttı. Koyun eti üretimi ise 27 bin 53 ton oldu. Koyun eti üretimi bir önceki döneme göre yüzde 3.9 artarken, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 44.9 yükseldi.
ET FİYATI DEĞİŞMİYOR KURLAR YÜKSELİYOR
Yurtdışında ithal edilen karkas etin kilogram fiyatının 3.9 ile 4.2 Euro arasında değiştiğine dikkat çeken sektör temsilcileri, "Etler genelde Avrupa ülkelerinden alındığı için Euro ile alışveriş yapılıyor. Avrupa ülkelerinden et fiyatları uzun yıllardır değişiklik göstermiyor. Ancak Türkiye'de kurlar yükseliyor. Dolar ocak ayında 3.7 TL civarındayken, şu anda 4.6 TL. Euro ise ocak ayında 4.6 TL iken şu anda 5.35 TL seviyelerinde" diye konuştu.
SATARKEN UCUZ ALIRKEN PAHALI
Yem konusunda bazı yanlışlıklar olduğuna dikkat çeken Çiftlik Yönetimi ve Yem Bitkileri Uzmanı MÜSİAD Gıda Sektör Kurulu Yönetim Kurulu Üyesi Eşref Şekerli de şunları söyledi: "Çiftçimiz arpa buğday, yulaf, mısır fiyatlarının düşük açıklandığından şikayet ediyor. Ancak sattıkları ürünü yem olarak geri almak istediğinde fiyatların yüksek olduğunu söylüyor. Bunun artık aşılması gerekiyor. Tarımın kentsel dönüşüme ihtiyacı var. Ciddi büyük bir yapılanma gerekiyor."
Sputnik