Stratejik önemi nedeniyle tarım, her ülkede kendi ekonomik yapısına özgü politikalarla desteklenen bir sektördür. Tarım sektöründe uygulanmakta olan politikalarda temel amaç, rekabet gücü yüksek, sürdürülebilir bir tarım sektörünün oluşturulmasını sağlamaktır.
Tarımsal destekleme tarımdaki en önemli konulardan biridir. Türkiye 'de tarımsal destekleme politikalarının yürütülmesi ile ilgili bakanlıklar, bu bakanlıklara bağı müsteşarlıklar, sivil toplum örgütleri, tarımsal kooperatifler tarafından gerçekleştirilmektedir. Tarım sektörünü desteklemeye yönelik yapılan ödemeler tarım kesiminin gelir düzeyini artırmayı ve tarım sektöründe üretim, verimlilik ve ürün çeşitliliği artışı sağlamak amacıyla kullanılmaktadır.
Türkiye'de devletin tarım sektörüne yönelik destekleme uygulamaları başlangıçta taban fiyatların belirlenmesiyle destekleme alımı yapılması şeklinde düzenlenmiştir. Özellikle 2000 yılından itibaren destekleme politikaları çeşitlendirilerek, doğrudan gelir desteği, hayvancılık destekleme hizmetleri, düşük faizli kredi destekli, fark ödemesi destekleme hizmetleri, girdi destekleme ve alternatif ürünlerin yetiştirilmesine yönelik uygulamalar geliştirilmiştir.
2000'li yılların başından itibaren yürürlüğe konulan doğrudan gelir desteği (DGD), tarımsal destekleme politikalarında en köklü değişiklik olmuştur. DGD ödemelerinin tarımsal desteklemeler içindeki payı 2002yılında %78 seviyelerindeyken 2008 yılında DGD sonlandırıldığında bu pay %38 seviyesine ulaşmıştır. Sonrasında 2001 yılından itibaren uygulamada olan DGD uygulamadan kaldırılarak yerine alan bazlı mazot, gübre, fındık, tütün, çay, çevre amaçlı tarımsal alaların korunması ile ilgili sertifikalı tohum ve fidan kullanımı desteklemeleri yaygınlaştırıldı.
Kırsal Kalkınma Amaçlı Tarımsal Destekler:
Kırsal alanda ekonomik ve sosyal gelişmeyi sağlamayı, tarım ve tarım dışı istihdamı geliştirmeyi, gelirleri arttıran tarımsal desteklerdir. Kadın ve genç girişimciler başta olmak üzere gerçek ve tüzel kişilerin ekonomik faaliyetlerine yönelik yatırımlar için yapılan hibe ödemeleridir.
Bitkisel ürünler, hayvansal ürünler, ürünlerin işlenmesi, paketlenmesi, depolanması, kırsal turizme yönelik yeni yatırımları ve sulama yatırımları vb. alanlar olarak belirlenmiştir.
Tarım Sigortası Destekleme Hizmeti:
Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) 'ne, Veteriner Bilgi Sistemi'ne (TÜRKVET), Örü Altı Kayıt Sistemi'ne (ÖKS), Su Ürünleri Kayıt Sistemi'ne(SKS) ve Arıcılık Kayıt Sistemi'ne (AKS) vb. kayıt sistemlerine kayıtlı olan üreticiler tarafından ödenmesi gereken sigorta priminin bir kısmı (%50 ve %66,7 ) devlet tarafından karşılıksız destek olarak ödenmektedir.
Hayvancılık Desteklemeleri:
Çoban ( sürü yöneticisi) desteği, koyun-keçi desteği, tiftik üretim, üt primi, ipek böceği, arıcılık su ürünler, balıkçı gemisi desteği, yem bitkileri, hayvan başı ödeme, aşı desteği, atık desteği desteklerinden oluşmaktadır.
Fark Ödemesi Destekleri:
Yağlık ayçiçeği, kütlü pamuk, soya fasulyesi, kanola, dane mısır, aspir, zeytinyağı, buğday, arpa, çavdar, yulaf, kuru fasulye, nohut, mercimek, çeltik, çay kilogram başına desteklemeler yapılmaktadır.
Biyolojik ve Biyoteknik Mücadele Desteği:
Bitkisel üretime zarar veren organizmalara karşı biyolojik ve/veya biyoteknik mücadelenin yaygınlaştırılması ve kimyasal ilaç kullanımının azaltılması amacıyla destekleme ödemeleri yapılmaktadır.
Diğer Tarımsal Amaçlı Destekler:
Çevresel amaçlı tarımsal arazilerin korunması (ÇATAK) , yurtiçi sertifikalı fidan/ fide kullanımı ve üretim, desteği, yurtiçi sertifikalı tohum kullanımı ve üretimi desteği verilmektedir.
Yukarıdaki tabloda 2006 -206 döneminde Merkezi Yönetim Bütçesi'nden yapılan tarımsal destekleme ödemeleri yer almaktadır. Tabloda yer alan bilgiler doğrultusunda tarımsal desteklemelerin en yüksek kullandırıldığı alanların başında hayvancılık destelemeleri, fark ödemesi desteklemeleri, alan bazlı desteklemeler, tarımsal sigorta desteklemeler ve kırsal kalkınma amaçlı desteklemelerden oluşmaktadır.