Serbest piyasada 9 liraya gerileyen fiyatlar karşısında TMO ile Tariş, işbirliği protokolü imzaladı. Fiyatlar tekrar 10 lira seviyesine yükselirken, üzüm tüccarları, piyasa gerçekleri dışında alınan bu kararın, ihracatta sıkıntı yaratacağı iddasında bulundu.
NİHAT DELİBAŞI
Çekirdeksiz kuru üzümde fiyat 9 liraya kadar düşünce Toprak Mahsulleri Ofisi, devreye girdi. Tariş Üzüm Birliği ile anlaşan TMO, Birliğin laboratuvar, uzman ekip ve depolarını kullanarak piyasadan üzüm alımı yapacak. Bu kararı hayata geçirirken tüccarların talebini değerlendiren Ofis, alımları Borsa'dan yapma kararı aldı ve İzmir Ticaret Borsası'ndan 250 tonluk ürün alımı gerçekleştirdi. Bu karar 9 liraya gerileyen fiyatları tekrar 10 lira seviyesine yükseltirken, üzüm tüccarları, piyasa gerçekleri dışında alınan bu kararın, ihracatta sıkıntı yaratacağı iddasında bulundu. TMO'nun alımlarının etkisini gösterebilmesi ve fiyatın 10 lira seviyesinde tutunması için 150 bin tonun üzerinde kuru üzüm alması gerektiğini ifade eden üzüm tüccarları, TMO'nun piyasaya girişi sonrası serbest piyasada bekle ve gör politakasının hakim olduğu yorumunda bulundular.
Piyasada bu gelişmeler yaşanırken Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, şu ana kadar 4 bin ton kuru üzüm alım gerçekleştirdiklerini, bu alıma ek 15 bin tonluk randevu alındığını belirterek, "Üreticilerin Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) ve Tariş fiyatlarının altında ürün satmamalarını öneriyoruz" dedi. Tarım ve Orman Bakanlığı Toplantı Salonu'nda kuru üzüm alımına ilişkin iş birliği protokolü imzalanmasının ardından açıklamalarda bulunan Bakan Pakdemirli, burada yaptığı konuşmada, İzmir ve Manisa'daki üzüm borsasında 9 numara kuru üzümün 10 liradan alındığını anımsattı. Şu ana kadar aldıkları kuru üzümün yüzde 80'nin 9 numara olduğunu ifade eden Pakdemirli, çiftçinin eline kesintiler düştükten sonra 9 lira 85 kuruş geçtiğini söyledi. Bakan Pakdemirli, "Şu ana kadar 4 bin ton kuru üzüm alımı gerçekleştirdik. Bu alıma ek olarak 15 bin tonluk randevu aldık" diye konuştu. Üreticilerin TMO ve Tariş fiyatları altında ürün satmamalarını öneren Pakdemirli, kuru üzüm arzı devam ettiği sürece alıma devam edeceklerini kaydetti. Pakdemirli Tariş'in ayrıca TMO garantörlüğünde de kredi kullanabileceğini belirterek, bu durumun TARİŞ'in alımlarda bir limitinin bulunmadığının göstergesi olduğunun altını çizdi.
30 GÜN SABIR ÇAĞRISI
Ege Kuru Meyve ve Mamülleri İhracatçıları Birlik Başkanı Birol Celep, tarim.com.tr'ye yaptığı açıklamada "Maksimum 30 günlük sabır süreci tüm paydaşları ve ekonomimizi mutlu edecektir" dedi. 5 ay önce hammadde fiyatlarının Türk üzümünde 2 bin 20 dolar seviyelerine kadar çıktığını ve kg başına 12 TL'lik işlemlerin gerçekleştiğini hatırlatan Celep, "TMO ve Tariş arasındaki protokol sonrası ihracatta sıkıntı olacağı yorumlarını doğru bulmuyorum. Kesinlikle sıkıntı olmaz. Bin 650-bin 750 dolar arası hammadde fiyatı, Türk üzümünün ihracatta sürdürülebilirliği için hiçte pahalı değil" dedi. Celep şöyle devam etti, "İran'ın tüm dünya ile başının belaya girmesi, Çin üzümünün ciddi anlamda kalitesiz olması, Özbekistan üzüm rekoltesinin ciddi anlamda bu yıl itibari ile eksik olması, Güney Afrika hammadde 2 dolar minimum ve bizim ürünlerimizin muadili değil, Şili yüzde 80 üzümünü taze tüm dünyaya satar hiçbir şekilde rakibimiz olamaz. Amerika zaten Thomson üretiyor ve bizim ile hiçbir piyasada karşılaşamayacak. Aksine fiyatlarını yükseltecek çünkü bizim çiftçimiz bu sene Amerika muadili Thomson üzüm çok azdı üretti ki bu da bizim stratejik, çiftçimizi yönlendirememe hatamız."