Sıcak hava şartları hayvanları olumsuz etkilerken süt verimliliğini ve kalitesini düşürüyor. Gerekli önlemler alınmazsa hayvanların ölümüne varan sonuçlara dahi gidebiliyor.
Son günlerde yaşanan aşırı sıcaklardan sadece insanlar değil tüm canlılar olumsuz etkileniyor. Uzmanlar, yüksek sıcaklıklardan daha fazla etkilenen ve ''ısı stresi'' yaşayan ineklerin süt üretiminin yüzde 30'lara kadar düştüğü, tuz kaybının yaşandığı ve halk arasında ''tohum tutmaması'' olarak bilinen döl düşüşü nedeniyle gebe kalmama durumlarında artış görüldüğünü belirtiyor.
İnekler için en ideal ısı aralığı 12-17 derece arası olarak kabul edilmektedir. Sıcaklık yazın özellikle 30 derecenin üzerine çıktığı zamanlarda bu hayvanlarda ısı stresi başlıyor ve böyle olunca dilleri dışarda ve sık sık soluma belirtileri görülüyor. Yüksek ısı durumunda genelde hayvanların yem yeme kapasiteleri azalır. Hatta bazı metabolik hastalıklar bile ortaya çıkar. İneklerin yemek yedikten sonra geviş almaları gerekir. Bunu genelde yatarak yaparlar. Ancak yüksek ısı ve nem durumlarında birçoğu yatmaz, ayakta kalmayı tercih eder. Çünkü yatınca akciğerleri basınç yapar ve böyle olunca daha fazla solunum ihtiyacı olacaktır. Yatıp dinlenemeyen bu hayvanlarda geviş alma azalacaktır ve bu da mide ve meme hastalıklarının oluşmasına neden olacaktır.
Sıcaklık stresiyle baş edebilme yöntemleri aslında hayvan konforunun en önemli öğesidir. Alınabilecek önlemler her şeyden önce uygulanabilir ve ekonomik olmalıdır. Hayvanlara uygun yerde ve mesafede, bol bol temiz ve soğuk su verilmelidir. Hayvanlara gölgelik bir alan temin edilmeli. Sağım öncesi bekleme yerinde bekleme süresi 1 saati geçmemeli. Düzenli hava hareketi olmalı, sağım yeri ve bekleme yeri mutlaka serinletilmelidir. Gerekirse özellikle hayvanları yıkama yöntemi uygulanması uzmanlarca tavsiye edilmektedir. Isı stresine karşı zamanında doğru önlemleri alınması hayvanların sıcaktan daha az zarar görmelerini sağlayacak hem de üretimde oluşacak kayıpları önlediği için işletme kârlılığını arttıracaktır.
Hayal Senem Sayan
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı