GRAIN ve Tarım ve Ticaret Politikaları Enstitüsü (IATP) tarafından yayınlanan bir özet, dokuz büyük gübre şirketinin Covid-19 salgını öncesinde ortalama 14 milyar ABD doları olan kârlarının 2021'de 28 milyar ABD dolarına, geçen yıl ise 49 milyar ABD dolarına ulaşarak katlanarak arttığını ortaya koyuyor.

Bu durum, gübre endüstrisinin kârlarının üretim maliyetlerindeki artışların ötesine geçerek, gıda krizine katkıda bulunduğunu gösteriyor. GRAIN ve IATP raporunda, "Gübre kartellerinin vurgunculuğuyla başa çıkabilmek için, çiftçilerin kimyasal gübre kullanımını azaltmaları ya da ortadan kaldırmaları için desteklenmelerine odaklanılmalıdır" deniyor. Bu tür eylemler, gübre maliyetlerinin düşmesine ve aynı zamanda kimyasal gübrelerin sera gazı emisyonları ve iklim krizi üzerindeki etkilerinin azaltılmasına yardımcı olabilir.

GRAIN ve IATP, gübre şirketlerinin elde ettiği kar miktarının boyutları karşısında şaşırdıklarını belirtiyor. Dokuz büyük gübre şirketinin toplam kârı son beş yılda rekor düzeyde artış gösterdi. Raporda, gübre fiyatlarındaki artışın Rusya'nın Ukrayna'daki savaşının ve doğal gaz fiyatlarındaki yükselişin etkisiyle ilişkilendirildiği belirtiliyor. Ancak grafikler, gübre şirketlerinin tekel gücünün soruna katkıda bulunduğunu gösteriyor. Bu şirketler, fiyatları üretim maliyetlerinin ötesinde artırarak kâr marjlarını büyük ölçüde yükseltmişlerdir.

Yüksek gübre fiyatları, bazı ülkelerde çiftçilerin gübre kullanımını azaltmasına ve üretim seviyelerini düşürmesine neden olmuştur. Bu da küresel gıda güvensizliğinde endişe verici bir artışa yol açmıştır. Ayrıca, yüksek fiyatlar ve arz eksikliği çiftçileri daha da borç batağına sürüklemiş ve bazı ülkelerde hükümetlerin gübre sübvansiyonları için harcadığı miktarı artırmıştır.

Bu durum sadece insanlar için değil, aynı zamanda çevre için de olumsuz sonuçlar doğurmaktadır. Kimyasal gübreler çevre kirliliğinin ve sera gazı emisyonlarının önemli bir kaynağıdır. Bu nedenle, daha sürdürülebilir ve çevreye duyarlı gıda üretim yöntemlerine geçiş önemlidir.

IATP ve GRAIN, gıda sistemindeki şirket gücünü kontrol altına almak ve gıda krizini çözmek için cesur politikaların gerekliliğine dikkat çekiyor. Gübre endüstrisinde vergiler ve fiyat kontrolleri gibi politik önlemler alınabileceği belirtilmektedir. Ancak gübre kullanımını azaltmak ve daha dayanıklı gıda sistemleri oluşturmak için yapısal politik değişimlere ihtiyaç duyulmaktadır.

Gübre endüstrisindeki aşırı kârlılığın ele alınması ve sürdürülebilir gıda sistemleri için yeni bir yol haritasının oluşturulması, hem insanlar hem de gezegen için önemlidir.