NİHAT DELİBAŞI 

25 Ağustos'a kadar devam edecek hasatta kırımlar sabah erken saatte başlıyor. Öğleye doğru saat 11.00 sıralarında son buluyor. İşçi tutacak parası olan büyük üreticiler ise kırım işlemini gece yarısı başlatıp, ertesi gün öğlene kadar sürdürüyor.

Sabah erken saatlerde Manisa'nın Kalemli Köyü'nde üç kuşaktır tütüncülükle uğraşan Yakup Zeybek'in tarlasına misafir oluyoruz. 'Yoldan geldiniz, kahvaltı yaptınız mı? diye soran tütün üreticisi Yakup Zeybek, yanıt vermemizi beklemeden, eşinin demlediği çay ve pişiden ikram ediyor.

Çaylarımızı içerken sohbet ediyoruz. İzmir'i özellikle Karşıyaka, Çiğli'yi sokak sokak bildiğini ifade eden Yakup Zeybek, 1990'ların ortasına kadar pazarcılık yaparak geçirmiş. İzmir- Manisa arasında hergün gidip geldiği o günlerde iyi de para kazanmasına rağmen aileden başka kimse tarıma gönüllü olmadığı için son vermiş.

ON İKİ YAŞIMDAN BERİ TÜTÜNÜN İÇİNDEYİM

"12 yaşından beri tütüncülükle uğraşıyoruz. Dedemden babama, babamdan bana 3 kuşaktır tütünün içindeyim. Tütün aile ziraati. Getirisi fazla tatmin etmiyor ama yinede köyde oturduğun için mecbur kalıyorsun. 4 kardeşiz. 2 kız iki oğlan. Köyde şu an tek ben varım. Diğer kardeşler evlendi. Manisadalar. Diğer kardeşim devlet memuru.Tarımla uğraşan bir ben varım. Yine de Allah bin bereket versin iyiyiz."

ÇOK MÜŞKÜLATLI BİR İŞ

"Tütün tarımı çok müşkülatlı, itinalı bir iş. Mesela ben normal tütüncü değilim. Naturalciyim. İlacından ekimine, tarlayı korumaktan ürünü korumaya, hasat ve ürün teslimine kadar çok dikkat isteyen bir iş."

GİRDİLER ÇOK PAHALI

Tütün üreticisi emeğinin karşılığını alıyor mu? Girdiler şu an için pahalı. Mesela bugün yüzde 75'ini şirket karşılıyor ama naturel ilaç olsun, petrol fiyatları karşısında, yani girdi maliyetlerini dikkate aldığımızda şu anki fiyatlar tatmin etmiyor. Tatmin etmediği içinde son nesil tütüncüler biziz."

ORGANİK TÜTÜN KG FİYATI 25 TL

Organik tütünün geçen yıl kilosu 25 liraydı. Şu an ne kadar olacak belli değil. 30 lira konuşuluyor. Ama 30 lirada giderlerimizi karşılamaz. Konvansiyonel tütün üretiminde ürünün kilosu 35- 40 lira, organik tütünde 50 lirayı bulması lazım. Çünkü organik tütünde girdiler pahalı. Yıl sonu bir dönüm tütün maliyetini çıkardığın zaman aşırı maliyetler çıkıyor. Bunu çok da ince hesaplamıyorum. İşçi de tutuyorum ama kendimizde çalışıyoruz. Kendimiz çalıştığımızdan işçilik maliyetlerimiz yarı yarıya düşüyor. Oradan bir şeyler kazanıyorsun. Yoksa çapasını, dikimini, kırımını işçi ile yaptığın zaman zarar edersin.

OĞLUM BENDEN SONRA DEVAM ETSİN İSTERİM AMA..

"52 yaşındayım. 2 oğlum var. İkisi de dışarıda. Biri askeriyede, biri fabrikada. Çocuklar bakıyor, onca zahmete karşı geçinmek için maddiyat lazım. Tütünden fazla bir şey çıkmadığı için kendilerine başka iş buldular."

EKİCİ SAYISI HER YIL AZALIYOR

"Kalemli Köyü'nde geçmişte 90'ın üzerinde tütün ekicisi aile vardı. Bugün rakam en fazla 40'tır. Her yıl da birkaç tane azalıyor. Zamanla kaybolacak. Bu göz önüne alınmalı..."

İSTEDİĞİN FİRMA İLE SÖZLEŞME İMKANI

"Tekel zamanı tütün bir şişe yetmişlik fiyatınaydı. Parası iyiydi, fiyat daha yüksekti. Ama bugünkü sistem daha güzel. 5 firma var. İstediğin firma ile sözleşme yapıyorsun."

TOPRAĞI CANLANDIRACAKSIN Kİ ÜRÜN VERSİN

"Verim bu sene iyi. Geçen yıl aynı yerden 2 bin 900 kg ürün teslim ettim. Bu sene de aynı miktar ürün alırım. Bu bir başarıdır. Neden? Toprağa bakarsan, toprak sana bakar. Tütün gübreyi sevmez. Tütün bittiği zaman traktörle derin pulluk atarız. Kışın tarlayı süreriz. Ekim zamanına kadar 6 kez işler, toprağı hamur gibi yoğurarak bu seviyeye getiririz. Toprağı canlandıracaksın ki ürüne, tütüne can versin."

ÜRÜNÜ MART AYINDA TESLİM EDECEĞİZ

"Şu an tütün kırımında ikinci el yaprağını topluyor, kargıya takıp toprakta nemini almasını bekliyoruz. Ardından ızgaraya asıp kurumaya bırakıyoruz. Hava şartları güzel olursa bu işlem 10 gün sürüyor. Ağustos 25 gibi bu işlem biter. Depoya kaldırır, rahmet başladığı zaman tavlar ardından kutularız. Eksperler kontrol edip ürünü alır. Ürün ondan sonra ambara gidiyor. Mart ayında teslimat başlıyor."