Önceki gün Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan temmuz ayı enflasyon verileri şaşkınlık yarattı. Gıdada beklentiyi aşan yükseliş yıllık enflasyonu yüzde 8.79'a taşıdı. Gıda fiyatları temmuzda yüzde 3.15 yükseldi. Enflasyona etkisi 0.74 puan oldu. Analistlere göre yaz aylarında özellikle meyve-sebzede bolluk yaşandığı için fiyatlar düşer, enflasyona etkisi de az olurdu. Fiyat yükselişinin sonbaharda da devam edebileceğini ifade eden analistler, enflasyondaki yükselişin de bu sebeple devam edeceği görüşünde. Rusya'ya ihracatın da neredeyse sıfırlandığı bu dönemde gıda fiyatlarındaki yükselişin nedenlerini araştırdık. Konuştuğumuz sektör temsilcileri meyve sebze fiyatlarındaki artışın çıkan ürünün az olmasından kaynaklandığını ifade etti. Sektör temsilcileri, Rusya'ya ihracat yapamama korkusu yüzünden üreticinin daha az ürün ektiğini, bunun da fiyatlara yansıdığını söyledi. Diğer bir nedenin ise sera üretiminden tarla üretimine geçişte ürün tedariki konusunda yaşanan sıkıntı olduğu belirtildi.

EKİM ALANI AZALDI

Türkiye Ziraat Odaları Birliği Başkanı Şemsi Bayraktar, "Özellikle domates, fasulye, biber gibi ürünlerin en fazla üretiminin yapıldığı Akdeniz Bölgesi'nde sera üretiminin tamamlanmasının ardından yayla üretiminde hasat başlardı. Ancak sera üretiminin yoğun olduğu dönemde Rusya'ya yapılan ihracattaki kısıtlama nedeniyle fiyatların gerilemesi, domates, sivri biber ve salatalık ürünlerinin yayla ekimini azalttı. Ekim alanının Akdeniz Bölgesi'nde daralması, İç Anadolu Bölgesi'nde ise hasadın henüz yeterince yoğunlaşmaması, domates, sivri biber ve salatalıkta fiyat artışına yol açtı" diye konuştu.

SALÇALIK OLDULAR

Antalya Muratpaşa Ziraat Odaları Birliği Başkanı Nazif Alp de, bundan yaklaşık 20 gün önce sıkıntının baş gösterdiğini, temmuz ayı fiyatlarının yükseldiğini söyledi. Antalya halinde 20 gün önce domatesin 1.80 TL ile 2.50 TL arasında satıldığına dikkat çeken Alp, "Şimdi ise hal fiyatları aşağı indi. Domatesin kilogramı halde 1.25 TL. Yani ağustos ayı itibariyle fiyatlar inmeye başladı. Satalık 70 kuruş, Patlıcan 50 kuruş, biber çeşitleri de 1.50 ile 1.70 TL arasında. Seradan yayla üretimine geçişte yaklaşık 15-20 günlük bir sıkıntı yaşandı. Bu da fiyatlara yansıdı. Ancak durum yavaş yavaş normale dönüyor" dedi. Bir başka sektör temsilcisi de Rusya korkusunun üreticiye neler yaşattığını anlattı: "Sera üretimi yapanlar Rusya'ya ürününü satamayınca iç pazara düşük fiyattan verdi. Domatesler salçalık olarak satıldı. Böyle olunca yaylaya ekim yapmadı."

RUSYA İHRACATI ÇOK ETKİLEMEDİ

Fiyat artışlarının üretim azlığından kaynaklandığına değinen Akdeniz Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Ali Kavak, "Rusya yaş meyve sebze ithalatını yasaklayınca üreticiye bir korku geldi. Çünkü ürettiği ürünü satma güvencesini bulamadı. Bu yüzden ekim yapmadı" dedi. Fiyat artışlarının ihracat kaynaklı olmadığına değinen Kavak, "Rusya'ya geçen yıl ilk 6 ayda 452 milyon dolarlık ürün ihraç etmiştik. Ancak bu yıl 92 milyon dolara geriledi. Ancak buna rağmen toplam ihracatımızda büyük bir gerileme yaşanmadı. Geçen yıl ilk 6 ayda 990 milyon dolarlık yaş meyve sebze ihraç etmiştik. Bu yıl 910 milyon dolar oldu. Rusya'daki kaybı Romanya, Ukrayna, Belarus gibi ülkelerle kapattık. Buralara yapılan ihracat artışı yüzde 400'ü buldu. Bunların dışında Suudi Arabistan, Irak, Suriye ve AB ülkelerine de ciddi ihracat artışı var" dedi.