Ulusal Hububat Konseyi (UHK), 2018 Ülkesel Hububat Rekolte Değerlendirme Raporunu yayımladı.

Rapora göre, Türkiye'de 2017-2018 ekim sezonunda buğday ekim alanlarının geçen yılki rakamdan - daha çok İç Anadolu Bölgesinde olmak üzere - yüzde 8-10 dolayında bir azalma olacağı tahmin edildi.

Buğday ekim alanlarındaki azalmanın nedeni olarak, 2017 hasat sezonunda fiyatların düşük seyretmesi ve özellikle sulu tarım alanlarında alternatif ürünlerin (pamuk, mısır, ayçiçeği vb.) getirisinin 2017 yılında daha yüksek gerçekleşmesi gerekçe gösterildi.

Raporda, ekim sezonundaki yağış ortalamaları da paylaşıldı. 

1 Ekim 2017 - 30 Nisan 2018 tarihleri arasında kümülatif yağışlar uzun yıllar ortalamasından düşük ve geçen yıl yağışından ise yüzde 23.4 yüksek gerçekleşti.

Türkiye'nin 7 aylık (1 Ekim 2017-30 Nisan 2018 ) yağışı 381.9 mm, normali 441.9 mm ve geçen yılın aynı dönem yağışı ise 355.8 mm oldu. Kümülatif yağışlarda normaline göre yüzde 13.6 azalma; geçen su yılına göre yüzde 7.3 artma gerçekleşti.

İşte raporda öne çıkan değerlendirmeler: 

ÇUKUROVA

Çukurova bölgesinde yağış dağılımı yönünden bir sorun yaşanmamış rekoltenin geçen yıl seviyesinde hatta bir miktar da üzerinde olacağı tahmin edilmektedir. Fakat hasat yaklaşırken son yağışların bölgede kaliteyi olumsuz etkileyeceği tahmin edilmektedir.

GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ

Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Ocak başına kadarki olumsuz tablo Ocak-Şubat yağışlarının iyi olması ile önemli ölçüde telafi edilmiştir. Fakat bölgede Mart yağışlarının çok düşük seviyede gerçekleşmesi dengeleri olumsuz yönde tekrar değiştirmiştir. Bölgede Nisan ayının ortasına doğru başlayan yağışlar olumsuzluğu bir nebze azaltsa da bölgede kıraç alanlarda başaklanma döneminde olan ürünlerde bu durum ciddi bir verim azalmasına neden olmuştur. Bu yıl bölgede geçmiş yıllara göre çok önceden sulama kanallarına su verilmiş, imkanı olan çiftçiler sulama ile bu verim kaybını azaltmaya çalışmıştır. Diyarbakır-Mardin-Urfa çevresinde sulu ekim alanlarında verimlilik geçen yılki durumunu korurken, kıraç ekim alanlarında ciddi verim ve rekolte düşüşleri beklenmektedir. Bölgede sulu ekim alanlarında 700-800 kg/da, kıraçlarda ise 100-150 kg /da dolayında verim beklentisi vardır. Geçen yıl bölgede kıraç alanlarda sulular kadar verim alındığı dikkate alınırsa bölgenin rekoltesinde bir azalma beklenmektedir.

TRAKYA

Trakya Bölgesinde bitki gelişimi İç Anadolu Bölgesine benzer şekilde çok iyi başlamış fakat o bölgede de Nisan ayındaki düşük yağışlar, ayrıca kışın ılıman geçmesi olumsuzluklar oluşturmuştur. Özellikle Kasım ayının sonuna doğru yapılan geç ekimler bu durumdan daha fazla etkilenmiştir. Bölgede bir ay sonra hasadın başlayacağı ve rekoltenin geçen yıla göre yüzde 10 düşük olacağı tahmin edilmektedir. Mayıs ayındaki yağışlar verim ve kalite üzerine olumlu yansıyacaktır.

KONYA OVASI

Hububat tarımının yoğun yapıldığı Konya Ovasında Ekim ayı sonuna kadar etkili bir yağış yokken, Kasım ayı ile beraber dengeli bir yağış rejimine girilmiş, çoğunlukla yağmur şeklinde düşen yağış, yüksek toprak ve hava sıcaklığı atılan tohumların tamamına yakınının çıkmasını sağlamıştır. 2016-2017 yılında yaşanan çıkış sorunu nedeni ile üreticiler birim alana aşırı tohum atmışlar, atılan tohumların hepsi de çıkınca da bu yıl bölgede aşırı bir bitki sıklığı gözlenmiştir. Arpa ekim alanlarının bir çoğunda bitkiler yatmaya başlamıştır. Bölgede arazilerdeki aşırı bitki sıklığı su tüketimini artırmış, bitki gelişimi arttıkça geciken yağışlarda bitkiler daha çabuk strese girmeye başlamıştır. Bu durum gerek Mart ayı başı ve ortasında gerekse Nisan ayında sık sık yaşanmıştır. Bölgede Mart başı ve ortasında görülen ilk kuraklıkta Mart ayının sonuna doğru gelen 25-30 mm arasındaki yağış Konya Ovasındaki hububat alanlarını çok rahatlatmıştır. Fakat Nisan ayındaki kuraklık Mayıs ayının ilk yarısında yerini yağışlı periyoda bıraksa da Nisan ayındaki olumsuzluk tam giderilememiştir ve bu durum rekolteye olumsuz yansıyacaktır. Bölgede kıraç alanlarda verimliliğin anahtarı olan Nisan ayı yağış ortalaması 11.4 mm, normali 51.8 mm ve geçen yıl yağış ortalaması 43.0 mm'dir.

Yağışlarda normale göre yüzde 78 ve geçen yıla göre yüzde 74 azalma gerçekleşmiştir. Nisan ayı yağışı 1981 yılından bu yana son 38 yılın en düşük nisan yağışı olmuştur. Bu durum bölgedeki kıraç alanlarda önemli verim kaybına neden olacağı tahmin edilmektedir. Bölgede hasadın 15 Hazirandan sonra kıraç ekim alanlarında başlayacağı tahmin edilmektedir. Bölgede sulu ekim alanlarında yüksek verim beklenmektedir fakat sulu buğday ekim alanlarının daralması ve kıraçtaki verim kayıpları nedeni ile bölgede rekoltenin geçen yılın yüzde 5-10 altında olabileceği tahmin edilmektedir. Bölgede sulu alanlarda aşırı bitki sıklığından kaynaklı, başta arpalar olmak üzere, buğday ekim alanlarında da bu yıl yatmadan kaynaklı verim ve kalite kayıplarının olabileceği düşünülmektedir.

REKOLTE BEKLENTİSİ 20-20.5 MİLYON TON

UHK'nın raporunun sonuç bölümünde ise şu not düşüldü: "Türkiye hububat üretiminde geçen yıl yüzde 33 pay alan İç Anadolu Bölgesi, yüzde 18 pay alan Güneydoğu Anadolu Bölgesi, yüzde 13 pay alan Marmara Bölgesi ve yüzde 13 pay alan Akdeniz Bölgesindeki gelişmeler dikkate alındığında 2018 hasat dönemine girdiğimiz bugünlerde ülke buğday rekoltesinin ekim alanlarındaki daralmanın da etkisiyle geçen yıla göre yüzde 5-10 arası bir azalma ile 20 - 20.5 milyon ton arasında gerçekleşeceği, arpa rekoltesinde ise gerek ekim alanı artışı gerekse bazı sulu alanlara da arpa ekiminin yapılması gibi nedenlerden yüzde 5-10 arası bir artışla 7.5-8 milyon ton düzeylerinde olacağı tahmin edilmektedir."