ATB'nin Yöresel Ürünler Projesi'nin bir etabı olarak ortaya çıkan Yörex, yöresel ürünlerin varlığını koruyup geliştirmek, üreticilerinin gelişmelerine yardımcı olmak ve yöresel ürünleri koruma altına alan Coğrafi İşaret (Cİ) tescilinin yaygınlaşmasını sağlamak hedefinde bu yıl 7'nci kez düzenlenecek. 26-30 Ekim tarihlerinde yedincisi düzenlenecek Yörex'te, Anadolu'nun kıyıda köşede kalmış, ekonomiye kazandırılmayı bekleyen yerel ürünleri yeniden buluşacak.

ATB Başkanı Ali Çandır, Yörex'in vatandaşlara kaliteli ve yöresinden ürünlere dokunabilme, Anadolu'nun lezzetlerini tadabilme, görebilme, hissedebilme ve memleket hasreti giderme fırsatı sunan, birçok kurum, kuruluş, firma ve bireyin destek verdiği uluslararası olma yolunda ilerleyen bir organizasyon olduğunu söyledi.

Ali Çandır, 2 bini aşkın katılımcı ile yerel kalkınmanın anahtarı yöresel ürünler panelleri gerçekleştirerek coğrafi işaretin önemine dikkat çektiklerini kaydetti. Yörex hazırlıkları süresince 1000'e yakın toplantı yaptıklarını beliren Çandır, "Alıcı ve satıcıları buluşturarak ülkemizin eşsiz lezzetlerini dünyaya açtık. Yöresel ürün pazarını canlandırdık, yerinde istihdama, yerel ekonomiye ve yörelerin tanıtımına katkı koyduk. Antalya'da 'Türkiye ve Diğer Akdeniz Ülkelerinde Coğrafi İşaretler ve Yerel Gıda Değer Zincirlerinin Yönetişimi' konulu uluslararası sempozyumlar düzenledik. Atalarımızdan bize emanet, kıyıda köşede kalmış, kaybolmaya yüz tutmuş zenginliklerimizin hakkını hukukunu koruyarak ekonomiye tekrar kazandırmak için çalıştık" diye konuştu.

Coğrafi işaretli ürün 189'a çıktı

2009 yılında 110 civarında olan coğrafi işaretli ürün sayısının bugün itibariyle 189'a ulaştığını açıklayan Çandır, Yörex sonrası (2010 yılı ve sonrasında) özellikle oda ve borsaların konuya ilgisinin arttığına işaret etti. 189 coğrafi işaretli ürünün 3'te 1'inin oda ve borsalar tarafından tescil ettirildiğini anlatan Çandır, "Hali hazırda coğrafi işaret başvuru aşamasında olan ürünlerin yüzde 99'u 2010 ve sonrasında yapılmıştır. Coğrafi İşaret tescili için başvuru süreci başlatılan ürün sayısı 253" dedi.

Bu toprakların gerçek zenginliği

Son 6 yılda 500 bin kişinin Anadolu'nun zenginlikleriyle buluşturulduğunu belirten ATB Başkanı, şöyle konuştu:

"Yörex'in kısa bir sürede katılımcı sayısını 4'e, ziyaretçi sayısını 5'e katlamış olması bizi sevindiriyor. Anadolu insanının ruhunu, benliğini, becerisini ortaya koyarak var ettiği yöresel ürünler, bu toprakların gerçek zenginliğidir. Bu zenginliği ekonomiye kazandırmak ise boynumuzun borcu. Yörex, yüzlerce yöresel ürünün ekonomiye kazandırılmasına umut oldu. Yörex ile tarım ve gıda ürünlerinin yanı sıra, el sanatları, doğal ürünler, maden ürünleri ve mevzuatta belirtilen şartlar taşıyan sanayi ürünleri hem tanıtıldı hem de büyük firmalarla iş bağlantıları sağlandı."

12 bin yıllık kültürel miras

Anadolu'da yaklaşık 12 bin yıllık kültürel birikimin mirası olarak günümüze kalan yaklaşık 3 bin 500 yöresel ürün bulunduğunu dile getiren Çandır, "Bu ürünler, meraklısını tedarik noktasına çekmede etkili ürünler. Bu ürünlerimiz, yerinde istihdam sağlayan, geleneksel üretim biçimleriyle yerel ekonomiyi ayakta tutan ve kültürel zenginliğimizi yaşatıp gelecek kuşaklara aktaran değerli mirasımızdır" dedi.

Kadın istihtamında önemli rolü var

Yöresel ürünlerin, kadın istihdamını artırma ve geliştirmede de önemli rol oynadığına işaret eden Çandır, "Kültürel varlığın öncelikli aktarıcısı olan kadınların çalışma alanı olarak büyük önem taşıyan yöresel ürünler, kamu yararı üreten ekonomik faaliyetlerden biridir. Bu anlamda yöresel ürünlerle ilgili özgün çalışmaları desteklemek sosyal sorumluluk açısından da birçok kuruluşun ilgisini çekmektedir. Türk Patent Enstitüsü, BM Gıda ve Tarım Organizasyonu FAO, TOBB ve TESK bu kuruluşlardan bazıları" diye konuştu.

YÖREX'in amaçları

ATB Başkanı Çandır, kısa bir sürede hızla yayılarak ve derinliğini artırarak gerçekleştirilen bu projeye ilişkin amaçları ise şöyle sıraladı:

"Anadolu'muzun eşsiz el emeği, göz nuru ve damak tadı ürünlerini bir araya getirmek. Kıyıda köşede kalmış olanların tanınırlığını artırmayı, coğrafi işaret ve tescil korumasıyla bu ürünlerin hakkını, hukukunu koruyarak ekonomiye kazandırmak. Yöresel ürünlerde markalaşmayı sağlamak. Yöresel ürün üreten işletmelerin ekonomik kapasitelerini geliştirmeyi, insanımıza, yerli ve yabancı misafirlerimize Anadolu'muzun yöresel hazinelerini tanıştırmayı, kendine ana amaç edinmiştir."

Anadolu renkleri

26-30 Ekim tarihlerinde Antalya EXPO Center'da düzenlenecek Yörex'te, Erzincan tulum peynirinden, Kayseri mantısına, Afyonkarahisar pastırmasından, Amasya elmasına, Aydın incirinden, Adana kebabına, Erzurum oltu taşından Sivas köftesine, Döşemealtı halısından Eskişehir lüle taşına kadar çok sayıda ürünün tanıtımı yapılacak.