Yumurta ihracatında adet rakamları yükselirken, aynı artış ihracat oranlarına yansımadı. İhracatta düşüş yaşayan sektör, alternatif ürünleri yakın markaja aldı. Geçen yıl 17,5 milyar adeti aşan yumurta üretiminde sektör; miktar bazında ihracatını 282 bin 581 tondan 290 bin 585 tona yükseltirken, ihracat tutarı ise 406 milyon 711 bin dolardan 404 milyon 94 dolara geriledi. İhracatın yüzde 81’ini oluşturduğu Irak pazarında güç kaybeden firmalar, alternatif ürünlerle alternatif pazarlara açılmayı planlıyor. Yumurtacılar, kabuklu yumurtanın yanı sıra pastörize yumurta ve yumurta tozu ürünleri ile Uzakdoğu pazarına girmeyi planlıyor.

Bursa Ticaret Borsası Başkanı Özer Matlı, geçen yıl yumurta ihracatının miktar olarak yüzde 3 artmasına karşın tutar bazında gerileme yaşandığını söyledi. Matlı, “2013’te 1 kilogram yumurta 1.44 dolara ihraç edilirken, geçen yıl bu rakam 1.39 dolardı. 2014’te yumurtayı 2013 yılına oranla yüzde 3.5 daha ucuza sattık” dedi. Türkiye’nin geçen yılki toplam yumurta ihracatının yüzde 81’ine karşılık gelen 326 milyon 664 bin dolarlık kısmının Irak’a gerçekleştirildiğini belirten Matlı, “Eğer ihracatımız farklı pazarlara yapılabiliyor olsaydı, firmalar Irak’taki gelişmelerden böylesine olumsuz etkilenmeyecekti. En büyük pazarımız Irak. Onlar da almıyorum dediğinde üretim fazlası elimizde patlar. Hem iç pazardaki tüketimi artırmak hem de yeni pazarlar bulmalıyız” diye konuştu. Matlı, navlun desteği ile alternatif pazarlar olarak Uzakdoğu, Suudi Arabistan, Dubai, Afrika ülkelerini işaret etti.

IPARD destekleri ile sektör her yıl yüzde 25 büyüyor

Türkiye’de vatandaşın yumurta tüketmemesine güvenli gıda sorunsalını gerekçe gösteren Matlı, sektörün tüketiciyi bilgilendirmesi gerektiğini vurguladı. Matlı, diğer yandan da son 3 yılda IPARD kapsamında sektörde yapılan yatırımlara değinerek, “Üretici firmalar kapasitelerini artırdı. Destekler, sektörün, ihtiyacın yüzde 25 üzerinde büyümesini sağladı. Türkiye’deki yumurta üretimi, tüketimin yüzde 25 üzerinde. Her yıl desteklerle üretimyüzde 15 artıyor. Yüzde 25 olan üretim fazlasına her yıl yüzde 15 ilave üretim geliyor. Eldeki fazla yumurtayı alternatif pazarlarla eritmek gerekli” dedi.

Üretici firmalar harekete geçmek için teşvik bekliyor

Yumurtayla ilgili pastörize yumurta, yumurta tozu gibi alternatif ürünler üretme imkanının bulunduğunu belirten Matlı, “Yumurta üreticileri alternatif ürünleri yapabildiği zaman, Uzakdoğu’da ciddi tüketimi olan ülkelere mal satılabilir. Özel sektör bu anlamda kendisini geliştirir. Ekonomi Bakanlığı’ndan da yeni ürünler için uzak pazar desteği alınabilirse, hem yurtiçi piyasası düzelir hem de yurtdışı piyasalarda Türkiye güçlü bir oyuncu olur. Üretici firmalar olarak, Bakanlıkların yumurta tozu için alternatif pazarlar üretmesini, teşvikler oluşturmasını bekliyoruz” diye konuştu.

Geçen yıl 17 milyarı aşkın yumurta üretildi

Türkiye, yumurta üretiminde dünyada 10. sırada yer almasına karşın tüketimde kişi başına 2006 yılında 115 adetten geçen yıl itibariyle ancak 190’a çıkabildi. Günümüzde, AB’de kişi başına yumurta tüketimi 250, Japonya, İsrail ve ABD’de 300 iken; Türkiye ise bir kişinin yıllık yumurta tüketimini 250’ye çıkarmayı ancak 2023 yılında hedefl iyor. Türkiye’nin 2006 yılı yumurta üretimi ise 8,4 milyar adeti gösterirken, geçen yıl bu rakam 17,5 milyarı geçerek iki katın üstünde bir artış gösterdi.