Yıllardır ‘tahıl ambarı’ olarak anılan Konya, artık tarımda Türkiye’nin rekabetine güç katacak projeler gerçekleştiriyor. Türkiye’nin tohum üretiminin yüzde 38’ini tek başına karşılayan kent, ‘Tohum ve Gen Teknolojileri Vadisi’ni 2016 yılında devreye almaya hazırlanıyor. Konya Ticaret Borsası öncülüğünde Mevlana Kalkınma Ajansı (MEVKA) projesi ile hayat bulan proje, toplam 12.6 milyon liraya mal olacak. Ovası ile Türkiye tarımına hayat veren Konya, böylece ‘Vadisi’ ile de tarımda gerçekleştirilecek pek çok Ar-Ge çalışmasına ev sahipliği yapacak.

Konya Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Muhammet Uğur Kaleli, ‘Artık tohum ticaretinde söz sahibi olacağız’ diyerek Tohum ve Gen Teknolojileri Vadisi’ni okurlarımızla paylaştı. Başkan Kaleli ayrıca borsalarının kurduğu ilk Elektronik Satış Salonu’nun Türkiye’ye model olduğunu söyleyerek, lisanslı depoculukta geldikleri noktayı anlattı. Kaleli, “Tarıma hala geçimlik faaliyet alanı gibi bakılıyor oysa biz sektörümüz ulusal ve uluslararası ticarete konu olsun diye uğraşıyoruz” değerlendirmesini yaptı.

Türkiye’de tohum üretiminin yüzde 38’ini tek başına Konya’nın karşıladığını dile getiren Konya Ticaret Borsası Başkanı Kaleli, “MEVKA’nın da desteği ile toplam 12.6 milyon liralık bir yatırımla tohumculuk firmalarının altyapı ihtiyacının karşılanacağı, üretici ve sanayicinin ihtiyaç duyduğu çeşitlerin geliştirileceği, üniversit-sanayi işbirliğinin destekleneceği ve bölgenin Ar-Ge kapasitesinin artırılmasına katkı sağlayacak ‘Tohum ve Gen Teknolojileri Vadisi’nin kurulması çalışmalarında son aşamaya gelindi” dedi. Vadide moleküler, patoloji, kalite ve doku kültürü olmak üzere 4 laboratuvarların bulunacağını anlatan Kaleli, “Mikrobiyoloji, üretim, ıslah ve generasyon atlatma seraları olmak üzere de 3 ayrı seramız olacak. Çalışmalar başta Selçuk Üniversitesi Öğretim görevlileri ve tohum sektörüyle iştigal eden üyelerimizle yapıldı. Proje ile tohum ticaretinde ve üretiminde söz sahibi olmayı amaçladık” açıklamasını yaptı.

Buğdayda 30 milyon ton ithalatın nedeni kaliteli ürün ihtiyacı

Buğdayda kalite ve standardın tarımsal gelecek açısından temel iki Türkiye’nin rekabet tohumu Konya’daki ‘Vadi’de atılacak Konya’ya kurulacak ‘Tohum ve Gen Vadisi’ 2016'da devreye alınacak. Vadide yapılacak araştırmalar ile ıslah edilecek tohumlar tarımda Türkiye’nin rekabet gücüne katkı sağlayacak. Konya Ticaret Borsası Başkanı Muhammet Uğur Kaleli, tarım ürünlerinde Türkiye’yi kilit noktaya getireceklerini söyledi. konu olduğunun altını çizen Kaleli, şunları dile getirdi: “Ülkemiz kurak yıllar harici yılda yaklaşık 20 milyon ton buğday üretimi ile aslında kendine yeterli ülkeler arasında. Ancak, buğday üretimimizde kalite yıllara göre değişmekle birlikte, ne yazık ki istenilen düzeye ulaşamadı. Son 20 yıl içerisinde Türkiye’ye giren 30 milyon ton ithal buğdayın en büyük nedeni kaliteli buğdaya olan ihtiyacımız. Biz sanayicimizin istediği kaliteli hammaddeyi ülkemizden karşılayarak, kendi üreticimizi desteklemek istiyoruz.

Bu amaçla Konya Önder Çiftçiler Derneği’nin kurulmasına öncülük ettik. Borsa olarak Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültemizin değerli hocalarıyla ilçe ilçe geziyoruz. Bu sayede kalite ve verimde önemli ilerlemeler sağladık, çiftçimizin gelirini artırdık. Üretimde kaliteyi artırmak için TMO, fiziksel analiz yanında kimyasal analize yani proteine göre fiyatlandırma sistemine geçmiştir. Bu sistem sektöre standart getirerek, kaliteli üretimi teşvik edecek. Türkiye’nin, bulunduğu jeopolitik konumu gereği uluslararası buğday ticaretinde kilit nokta olabilecek potansiyeli var.”

BorsaKonya ürün senetleri 17.4 milyon TL hacme ulaştı

Türkiye’de ilk elektronik satış salonunu kente kazandırdıklarını anlatan Kaleli, “2011 yılında şimdiki Başbakanımız Ahmet Davutoğlu bu salonun açılışını gerçekleştirmişti. Sistem sayesinde satışlara güven geldi. Borsaya gelen mallar tüccar, sanayici ve çiftçi tarafından anlık takip edilerek hızlı, şeffaf ve reel bir fiyatla işlem görüyor. Öyle ki artık sadece Konya’dan değil Ankara, Aksaray, Karaman gibi yerlerden de ürünler gelmeye başladı. Kasım 2014 tarihine kadar sadece salon işlem miktarı 2 milyon tonu aştı, işlem hacmi ise 1,5 milyar liraya kadar çıktı” dedi.

Kaleli, “2011'de yayınlanan Elektronik Ürün Senedi Yönetmeliği ile lisanslı depolara teslim edilen ürünleri, Elektronik Ürün Senetleri’nin (ELÜS) temsil etmesi gerektiği belirlenmişti. Buna göre lisanslı depolarda yetkili sınıfl andırıcılar tarafından sınıfl andırılan ürünlerin özelliklerini belirleyen ELÜS alınıp satılmasını amacıyla Konya Ticaret Borsası tarafından BorsaKonya Elektronik Platformu oluşturuldu” diyerek şu bilgileri verdi: “BorsaKonya, 7 Aralık 2013’te törenle açıldı ve Türkiye’de ilk defa elektronik platformda iki il arasında satış gerçekleştirildi. Kısa sürede çok mesafe alan BorsaKonya Elektronik Platformu ile 18 bin ton işlem karşılığı 17,4 milyon TL’lik bir işlem hacmine ulaşıldı.

BorsaKonya Platformu Mersin, Çorum, Kırıkkale, Sivas, Bandırma, Gaziantep ve Şanlıurfa’da bulunan lisanslı depolarla ELÜS alım satımı konusunda anlaşma sağladı. Böylelikle BorsaKonya Platformu’nun anlaşma sağladığı depo hacmi toplam 300 bin tona yaklaştı. Lisanslı depoculuğun gelişmesiyle bu tonaj artacaktır. Türkiye’de lisanslı depoculuk faaliyeti için yaklaşık 600 bin ton kapasitenin mevcut olduğu göz önüne alınınca Konya Ticaret Borsası’nın anlaşmalarının ne denli kapsamlı olduğu anlaşılıyor. Burada sadece yurtiçi işlem yapılmayacak. Yakın coğrafyadaki ülkelerin de işlem yapması sağlanacak.”

ASLİDAŞ ile önemli değişim yaşanacak

Türkiye’de lisanslı depoculuk yasasının 2005 yılında çıktığını anımsatan Başkan Kaleli, kendilerinin lisanslı depo kurma hikayelerini “2010’da ABD Tarım Bakanlığı davetlisi olarak Colorado’yu ziyaret ettik. İklim koşulları Konya’ya çok benziyor. Buradaki inovasyonu, üniversite ile tarım enstitüsü arasındaki ilişkileri gördük. Kansas ve Şikago borsalarını gördük ve çok heyecanlandık. Döndüğümüzde üyelerimizle görüştük onlar da sıcak bakınca bizde lisanslı depoculuk yapalım dedik” şeklinde anlattı. Tarımsal üretim kadar tarımsal ticaretin de önem taşıdığını vurgulayan Kaleli, “Tam da bu süreçte ASLİDAŞ Lisanslı Depoculuk Anonim Şirketi çatısı altında lisanslı depoculuk ile önemli bir değişim yaşanacak. Ürününü lisanslı depoya teslim eden çiftçilerimize ton başına 3 lira destek geldi. Bu üreticileri özendirmek için önemli bir adım” dedi.

“Konya vefadır, güvendir, samimiyettir” diyen Başkan Kaleli, kentin bütün sivil toplum kuruluşlarının birlikte çalışarak 2023 hedefl erine emin adımlarla ilerlediğini belirtti.

113 yıllık Borsa’nın 2013’te işlem hacmi 3.2 milyar dolardı

Konya Ticaret Borsası, 1901 yılında Sultan Abdülhamit’in fermanı ile açıldı. I. Dünya Savaşı ile birlikte 1914 yılında faaliyeti duran borsa 24 Ekim 1924 tarihinde Mustafa Kemal Atatürk’ün imzasını taşıyan 1041 sayılı kararname ile tekrar faaliyete geçti. Anadolu’da diğer borsaların kurulmasına da öncülük eden Konya Ticaret Borsası’nın 11 tescil bürosu bulunuyor. ‘Türkiye’nin en büyük hububat borsası’ unvanını da taşıyan Konya Ticaret Borsası’nda geçen yıl tam 9 milyar 300 bin kilo ürün işlem gördü. Bu hacmin değeri ise yaklaşık 3.2 milyar dolar.