Özellikle üretim ve istihdam açısından büyük önem taşıyan tarım sektörü, aynı zamanda sel, don, dolu, kuralık gibi dış etkenlere de en açık sektörlerin başında geliyor. Geçen hafta Antalya'da meydana gelen ve iklim değişikliğinin de etkisiyle yıkıcı gücü artan hortum doğal afeti ise bu sektör için sigortanın önemini bir kez daha ortaya koydu. Tarım Sigortaları Havuzu TARSİM, Türkiye'de bu işlevi görüyor. Bu sigortanın geldiği noktayla ilgili açıklamalar yapan TARSİM Genel Müdürü Yusuf Cemil Satoğlu, hızlı bir büyüme içinde olduklarını vurguladı.

Örneğin, bitkisel ürünlerde sigortalılık oranının yüzde 20'ye ulaştığını belirten Satoğlu, ürünün ekonomik değeri yüksekse ya da ürünün yetiştirildiği bölge riske daha açıksa sigortanın daha çok ilgi gördüğünü söyledi. Satoğlu şöyle devam etti:

"Örneğin üzüm, fındık, kayısı böyle ürünler. Hasar tecrübesi de çok etkili. Poliçeye bağlılık, yani poliçe yenileme oranı her geçen gün artıyor. Bugün sigortalanan varlık bedelinde 26 milyar lira, sigortalı alan büyüklüğünde 22 milyon dekara ulaştık. Yılı 1,6 milyar liralık prim üretimiyle tamamlayacağız. Halen kestiğimiz poliçe sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9 artışla 1,5 milyon adedi geçti. Buna karşılık 285 bin adet hasar ihbarı aldık. Bu yıl ödenecek hasar tutarı 850 milyon lirayı bulacak. Hasar- prim dengemiz ise son verilere göre yüzde 56 ile iyi durumda. Yılsonuna kadar neler olacağını hep birlikte göreceğiz."

2 milyon hayvanı geçti

Kapsama alınan hayvan sayısı da hızla artıyor. Son verilere göre yüzde 46'lık bir artışla 2 milyon küçük ve büyükbaş hayvan poliçesine ulaşıldı. Bunun nedenlerini anlatan Satoğlu, kapsamın genişlemesine, primlerin daha uygun hale gelmesine, muafiyetlerin kalkmasına ve kredi kullanımının artmasına dikkati çekti. Satoğlu, "Sigortalama oranının yüzde 8-9'a çıkmasını bekliyoruz. Arıcılıkta da benzer gelişmeler var. Kayıtlı 7,7 milyon kovanın 1,6 milyonunu sigortalamış durumdayız. Gezgin arıcılıkta nakliyat teminatı da veriyoruz" dedi. Ayrıca ürün ve bölge bazında kendisini şaşırtan sonuçları da anlatan Satoğlu, şu örnekleri verdi: "Çeltikte sigorta oranı oldukça yüksek; Trakya'da yüzde 49. Oysa bu üründe risk normalden daha az. Malatya'da kayısıyla ilgili oran ise yüzde 32. Oysa kayısı oldukça hassas bir ürün." Sigortalılık oranı bölgesel olarak da çok farklılıklar gösteriyor. Örneğin Trakya'da yüzde 35-40, Ege'de yüzde 30'larda olan oran, İç Anadolu'da yüzde 10'lara düşüyor.

"Droneları kullanacağız"

Sistemin şeff af olması için büyük çaba harcadıklarını da vurgulayan Genel Müdür Satoğlu, insan hatalarını minimuma indirmek için çalıştıklarını söyledi. "Daha yoğun teknoloji peşindeyiz. Uyduları kullanarak eksperlerimize yardımcı olacağız. İncelemelerimizde droneları kullanacağız. Sistemin daha objektif hale gelmesini istiyoruz" diyen Satoğlu, ayrıca TARSİM'in önemiyle ilgili şunları da anlattı:

- TARSİM gelirle giderin dengede olmasını hedefl eyen bir yapı. Bu havuz büyüdükçe fiyatlar düşer. Bundan üretici yararlanır. Sistemin sürdürülebilir olması çok önemli.

- Devletin bu modelin arkasında olması en büyük avantajımız. Tarafsızlık, dürüstlük, şeffaflık, güvenilirlik, hesap verebilirlik, toplumsal yararın gözetimi, insan haklarına ve çevreye saygılı olmak, sistemin sağlam temelini oluşturan en önemli unsurlar haline geldi.

- Prim desteği çok önemli. Bugüne kadar üreticilerin aldığı hasar ödemesi hep sigorta priminden yüksek oldu. Ayrıca bu sistem devlet için de bir tasarruf aracı. Çünkü prim desteğini önceden belirleyerek bütçe disiplini sağlıyor. Devlet bu sistem sayesinde 'kriz yönetimi'nden 'risk yönetimi'ne geçti.

Ayılar için 139 bin lira tazminat

TARSİM'in verilerine göre dolu, don, fırtına, sel-su baskını ve yaban domuzu hasar nedenlerinin ilk sıralarında. Yaban domuzları fındık, mısır, buğday gibi birçok ürüne zarar veriyor. Ayrıca ayılar bal kovanlarına, fok balıkları balık çiftliklerine, kurtlar özellikle küçükbaş hayvanlara zarar verebiliyor. Hatta, hasar dosyalarında kurtların at çiftliklerindeki atlara da saldırdığı görüldü. Bu kapsamda örneğin "Arılı Kovan Sigortası" branşı için 178 adet vahşi hayvan saldırısı nedenli ihbar alındı ve üreticilere 139 bin lira hasar ödemesi yapıldı.

Antalya'da ödemeler başladı

TARSİM, Antalya'da, 13 Kasım'daki hortum nedeniyle, ürünleri ve seraları hasar gören üreticilerden 500 civarında hasar ihbarı alındığını, 50'ye yakın eksperle bölgedeki tespit çalışmalarının tamamlandığı nı açıkladı. Örtü altı üretimin yoğun olduğu ilçelerde sigortalılık oranı yüzde20-25 olduğunu belirten Genel Müdür Satoğlu, "Poliçesini yaptırmayan üreticilerimiz ise ne yazık ki büyük bir mağduriyet ve panik yaşıyor. 220 adet hasar dosyası için 4 milyon liranın üzerinde tazminatı ödemeye başladık. Zarar gören sigortalılarımızın tamamının tazminatları, bu hafta içerisinde yapılmış olacak. Üreticilerimize hasar görsün ya da görmesin, ileriye dönük olarak mutlaka poliçelerini yaptırmalarını tavsiye ediyorum" dedi.