Hem fidelik hem tarlada görülebilen tütün maviküf hastalığına, Peronospora tabacina isimli bir mantar türü neden olmaktadır.
Tütün hasadı sonunda tarlada bırakılan tütün saplarında misel olarak kışlarlar. İlkbaharda rüzgârın etkisiyle yeni gelişen tütün fidelerine taşınarak hastalığı başlatırlar. Hastalık en hızlı gelişimini 18 ile 24 CO arasında gerçekleştirirken, 2 C0 'nin altı ve 27 C0 'nin üzerindeki sıcaklıklarda hemen hemen hiç gelişme göstermez. Yaprak yüzeyine taşınmış mantar etmenleri küçük bir su damlacığı bulması halinde hemen çimlenmeye başlar. Hastalık için en uygun koşullar fidelik döneminde oluşmaktadır.
Hastalığa yakalanmış fidelerin rengi, diğerlerine göre daha sarıdır. Bu sarı renk enfeksiyonun başladığı noktadan çevresine yayılmaya başlar ve bombeli bir görüntü oluşmasına neden olur. Bununla birlikte yaprak ucunda aşağıya doğru hafif bir eğilme gerçekleşir. Sararma eğiliminde olan yaprakların alt yüzeyine bakıldığında grimsi veya kirli beyaz, açık eflatun bir küf tabakasının oluşumu gözlenir. Hastalığın şiddetine bağlı olarak bu tür fideler gelişemeyerek kururlar.
Hava koşullarının imkân vermemesinden dolayı Tarla devresinde daha çok alt ellerde görülür. Açık yeşil renkten sarı renge dönen lekeler şeklinde kendini gösterir. Zamanla büyüyen lekeler sıcaklığın artması ve nemin düşmesiyle kururlar. Kuruyan bu bölümler yaprakta deliklerin oluşmasına ve yırtılmalara neden olurlar.
Hastalık, bitkinin büyüme noktası olan filiz kısmından bulaşırsa bitkide gelişme durur ve yaprak formları bozulur. Etkisi hava şartlarına bağlı olarak değişkenlik gösteren hastalığa yurdumuzun tütün üretimi yapılan hemen hemen her yerinde rastlanmaktadır. Salgın olan yıllarda önemli ticari kayıplara neden olmaktadır.
Kültürel Önlemler:
- Fidelikler yer seviyesinden 15-20 cm yükseklikte, bol güneş alan süzek topraklarda kurulmalıdır.
- Sık tohum ekimi yapılmamalı, açık yastıklarda m2 'ye 1,5 gr'dan fazla tohum kullanılmamasına dikkat edilmelidir.
- Fideliklerde tek yönlü olarak azotlu gübre kullanımından kaçınılmalı, daha çok kompoze gübreler tercih edilmelidir.
- Gerektiğinde ve yeteri kadar, sabah erken saatlerde sulama yapılmalı,
- Gerek fidelikte gerekse de tarla devresinde yabancı ot temizliği zamanında yapılmalı, tütün bitkilerinin arasında başka bitkiler yetiştirilmemelidir.
- Dikim işlemleri tamamlandıktan sonra fidelikte kalan fideler imha edilmeli,
- Fidelerin tarlaya şaşırtılmasında sık dikimden kaçınılmalı, sıraların hakim rüzgarlar yönünde olmasına dikkat edilmelidir.
- Hasat sonunda tarlada kalan tütün sapları toplanarak imha edilmeli,
- Mavi küfe dayanıklı çeşitlerin yetiştirilmesine özen gösterilmelidir.
Kimyasal Mücadele:
- Fidelikte tohumlar çimlenip fideler toprak yüzeyini kapladığında, tarlada ise dikim işi bittikten sonra ilaçlamalara başlanmalıdır.
- Fidelikte ilaçlama sabahın erken saatlerinde, sulamadan 1-2 saat sonra ve durgun havada yapılmalıdır.
- Hava koşulları hastalık için uygunsa tütün fideleri 4 günde bir ilaçlanmalıdır. Mavi küfe dayanıklı çeşitlerin fidelik döneminde haftada bir ilaçlanması yeterlidir.
- Mavi küfe karşı yapılan ilaçlamalarda amacın tedavi edici olmayıp, koruyucu olduğu bilinmelidir. Bu nedenle ilaçlamada başarılı olmak için hastalığa yakalanmadan önce koruyucu olarak ilaçlama yapılmalıdır. Komşu fideliklerin de bu mücadele içerisinde olması gerekir.
- Tarla devresinde ilaçlama sabahın erken saatlerinde ve durgun bir havada yapılmalı, bir haftadan önce kırım yapılmamalıdır.
Ticari Adı Etkili Madde Adı ve Oranı Formülasyonu Dozu ( Preparat) 100 lt suya
Antracol (Bayer 5078b) Propineb % 70 WP 100 g
Dithane M 22 Maneb % 80 WP 90 g
Dithane M 45 Special Mancozeb % 80 WP 90 g
Hektaneb Maneb % 80 WP 90 g
Manoran Maneb % 80 WP 90 g
Manzate Fungicide Maneb % 80 WP 90 g
Polyram DF Metiram kompleks % 80 WP 100 g
Polyram M Maneb % 80 WP 90 g
Polyram Combi Metiram % 80 WP 90 g
Trimangol 80 Maneb % 80 WP 90 g
tarim.gov.tr