TURUNÇGİLLERDE CÜCELEŞME VİROİD HASTALIĞI

(Citrus exocortis pospiviroid)

 Hastalık Belirtisi:

Hastalık etmeni bir viroidtir.

Etmen bitkinin bütün aksamlarında bulunur.

Her türlü aşı materyali ve budama aletiyle ağaçtan ağaca geçer.

Etmen turunç anacı üzerine aşılı çeşitlerde belirti oluşturmaz.

Etmen üç yapraklı hibritler, carrizo citrange, Filistin tatlı laymı ve rangpur laymı üzerine aşılı çeşitlerde belirti oluşturur.

Bulaşık bitkilerde şiddetli bodurluk ve genel bir sararma görülür.

Üç yapraklı anaç üzerindeki çeşitlerde bu etmen ile tristeza virüsünün birlikte enfeksiyonu çok şiddetli bodurluk, kabuk kavlamaları, kabuk soyulmaları, zamk akıntısı ve anaç kalem uyuşmazlığı belirtileri oluşturur.

Etmen yüzde 40 civarında verim kayıplarına neden olmaktadır. Hastalığın Görüldüğü Bitkiler:

Portakal, limon, altıntop ve mandarinde görülür.

Mücadele Yöntemleri:

Kültürel Önlemler:

Virüsten ari sertifikalı üretim materyali kullanılmalıdır.

Hastalığa dayanıklı anaç kullanılmalıdır.

Budama aletleri ağaçtan ağaca geçerken %2'lik sodyum hipoklorid ile dezenfekte edilmelidir.

Bulaşık ağaçlar derhal sökülerek imha edilmelidir.

İlaçlı mücadelesi yoktur.

Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları: İl/ilçe Müdürlükleri ve reçete yazma yetkisi bulunan kişilerce belirlenmelidir.

TURUNÇGİLLERDE TRİSTEZA VİRÜSÜ

( Citrus tristeza closterovirus (CTV) )

 Hastalık Belirtisi:

Turunç anacı bu etmene karşı çok hassastır.

İlkbaharda ani solmayla birlikte yaprak dökümü bariz belirtisidir.

Bulaşık bitkilerde aşırı bodurluk, çalılaşma ve çinko noksanlığına benzer klorozlar oluşur.

Geriye doğru ölüm en şiddetli ve bariz belirtisidir.

Bulaşık bitkinin aşı yerinde şişkinlikler ve kabuk altında gövdede balık dişi gibi çıkıntılar görülür.

Bitkilerin iletim demetlerinde kahverengi lekeler oluşur ve iletim demetleri ölür.

Bulaşık ağaçlar çok fazla meyve tutar, meyveler küçük kalır ve mumyalaşıncaya kadar dalda kalır.

Hastalığın Görüldüğü Bitkiler:

Turunçgil çeşitlerinin çoğunda.

Mücadele Yöntemleri:

Kültürel Önlemler:

Virüsten ari sertifikalı üretim materyali kullanılmalıdır.

Budama aletleri ağaçtan ağaca geçerken yüzde 2' lik sodyum hipoklorid ile dezenfekte edilmelidir.

Bulaşık ağaçlar derhal sökülerek imha edilmelidir.

Vektör yaprak bitleri ile mücadele edilmelidir.

İlaçlı mücadelesi yoktur.

Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları: İl/ilçe Müdürlükleri ve reçete yazma yetkisi bulunan kişilerce belirlenmelidir.

TURUNÇGİLLERDE GÖZENEK VİROİDİ HASTALIĞI

(Citrus cachexia viroid)

Hastalık Belirtisi:

Yapraklarda küçülme ve sarı benek oluşumu görülür.

Bulaşık bitkinin aşı yerinde kabukta kahverengi bir leke oluşur. Bu leke giderek yukarıya doğru büyür ve bu lekenin altında ufak şişlikler oluşur.

Bulaşık bitkilerde aşı yerinin 10-15 cm yukarısına kadar kabukta kavlama ve mantarlaşma görülür.

Bitkilerde bodurluk ve taç yapılarında küçülme olur.

Etmen aşı materyalleri, aşı ve budama aletleri ve mekanik yollar ile taşınır.

Hastalığın Görüldüğü Bitkiler:

Tüm turunçgil çeşitleri.

Mücadele Yöntemleri:

Kültürel Önlemler:

Virüsten arî sertifikalı üretim materyali kullanılmalıdır.

Budama aletleri ağaçtan ağaca geçerken yüzde 2'lik sodyum hipoklorid ile dezenfekte edilmelidir.

Bulaşık ağaçlar derhal sökülerek imha edilmelidir.

İlaçlı mücadelesi yoktur.

Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları: İl/ilçe Müdürlükleri ve reçete yazma yetkisi bulunan kişilerce belirlenmelidir.

TURUNÇGİLLERDE KAVLAMA HASTALIĞI

(Citrus psorosis-associated ophiovirus)

Hastalık Belirtisi:

Hastalık her türlü aşı materyali ile taşınmaktadır.

Hastalığın Psorosis A ve Psorosis B şeklinde iki tipi vardır.

Psorosis A tipleri;

Erken ilkbaharda bitkilerin genç yapraklarında soluk bantlar oluşur.

Bu bantlar olgun yapraklarda kaybolur.

Ağaçların gövde ve kalın dal kabuklarında pul şeklinde kavlamalar ve dökülmeler görülür.

Dökülen kabukların yerlerinde sarımsı lekeler oluşur.

Kabukların kavladığı yerlerden zamk akıntısı olur.

Ağaçların uç bölgelerinde yapraklarda sararmalar ve dallarda kurumalar görülür.

Psorosis B tipleri;

Olgun yaprak ve olgunlaşmamış meyvelerde halka şeklinde ve çeşitli büyüklükte açık sarı ve beyaz renklerde lekeler oluşur.

Olgun yaprakların alt yüzünde kahverengi lekeler oluşur.

Psorosis B tipi daha şiddetlidir ve ağacı kısa sürede öldürür.

Mücadele Yöntemleri:

Kültürel Önlemler:

Virüsten arî sertifikalı üretim materyali kullanılmalıdır.

Budama aletleri ağaçtan ağaca geçerken yüzde 2'lik sodyum hipoklorid ile dezenfekte edilmelidir.

Bulaşık ağaçlar derhal sökülerek imha edilmelidir.

İlaçlı mücadelesi yoktur.

Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları: İl/ilçe Müdürlükleri ve reçete yazma yetkisi bulunan kişilerce belirlenmelidir.

TURUNÇGİLLERDE TAŞLAŞMA HASTALIĞI

(Citrus Impietratura)

Hastalık Belirtisi:

Hastalık etmeni yaşlı ağaçlarda ve daha çok meyvede zarar yapar.

Meyvenin olgunlaşmadan dökülmesine ve kalitenin bozulmasına sebep olur.

Hastalık meyvelerin kabuk kısmında dairesel lekelenmelere neden olur.

Meyve elle sıkıldığında sert şişkinlikler hissedilir. Meyve kesildiğinde bu sert yerlerin altında zamklanma oluştuğu görülür.

Hastalıklı meyvelerin şekilleri bozulur ve küçülür.

Hastalıklı ağaçlarda yapraklar meşe yaprağı formunu alır.

Hastalığın Görüldüğü Bitkiler:

Portakal, altıntop, limon, mandarin ve turunçlarda görülür.

Mücadele Yöntemleri:

Kültürel Önlemler:

Virüsten ari sertifikalı üretim materyali kullanılmalıdır.

Budama aletleri ağaçtan ağaca geçerken  yüzde 2'lik sodyum hipoklorid ile dezenfekte edilmelidir.

Bulaşık ağaçlar derhal sökülerek imha edilmelidir.

İlaçlı mücadelesi yoktur.