İlk hafta boyunca bürokratlar tarafından yürütülen müzakerelere artık çevre bakanları başta olmak üzere siyasiler de katılıyor.

 Zirvenin ilk bölümünde üzerinde çalışılan taslak metinde, farklı görüşleri içeren 900 paragraf bulunuyor. Müzakerelerin yoğunlaştığı konu başlıkları ve ilk haftanın gelişmeleri ise başlıca şöyle:

 Kaç derece olsun 1.5 mu 2 mi?

 İklim değişikliğinin anlaşmada kaç derecede sınırlandırması gerektiğine dair tartışma en önemli tartışmalardan biri olarak ön plana çıkıyor. Bu konuda da önemli bir gelişme yaşandı. Afganistan, Vanuatu, Vietnam gibi iklim değişikliğinden en çok etkilenecek 20 ülkenin oluşturduğu V20 Forumu’nun bastırması ve sivil toplum kuruluşları ile AB’nin desteği ile 2 derece yerine hedefin 1.5 derece olması taslak metindeki alternatifler arasına girmiş görünüyor.

Karbon hedeflerine Çin itirazı

 Ülke ekonomilerin fosil yakıtlardan arındırılması için bir hedef yıl belirlenmesi de diğer önemli tartışmalardan biri olarak belirlenirken 2050 yılına kadar fosil yakıtların terk edilerek sera gazı emisyonlarının sınırlandırılması ana konu olarak konuşuluyor. Ancak Çin’in de aralarında bulunduğu bazı ülkeler, karbonsuzlaşma yerine düşük karbonlu ekonomiye geçiş için 2050 yılının hedeflenmesi gerektiğini düşünüyor. Gelişmiş ülkeler uzun vadeli bir hedefin konması gerektiğini savunuyorken gelişmekte olan ülkeler ise özellikle de geçiş ekonomileri, gelişmiş ve tarihi sorumluluğu yüksek ülkelerden finansal destek sözü almadan iddialı bir uzun vade planı taahhütünde bulunmak istemiyor.

Zirvede verilen sözler nasıl tutulacak?

 Ülkeler Paris iklim zirvesine gelmeden önce ulusal niyet beyanı (INDC) adı verilen hedeflerini açıklamışlardı. Birleşmiş Milletler’e göre bu niyet beyanlarının toplamı ile şu anda küresel iklim değişikliği 4.5 derece artışa kadar çıkabilir. Paris Anlaşması’nın 2020 yılında yürürlüğe girmesi göz önünde bulundurulduğunda, ülkelerin gelecek beş yılda iklim değişikliği ile mücadele konusunda ne yapacakları açısından bu beyanlar büyük önem taşıyor.

Türkiye Etkisiz Kalıyor

 Türkiye, iklim değişikliği müzakerelerinde ‘ters strateji’ uyguluyor. Türkiye için en kritik konuların başında ülkenin anlaşmadaki statüsü geliyor. Kyoto Protokolü’ne göre gelişmiş ülke statüsünde olan Türkiye, şimdiye kadar tüm zirvelerde bu statü yüzünden sessiz kalmayı tercih etti. Paris’ten çıkacak olan metinde gelişmiş statüsünden gelişmekte olan ülke statüsüne geçmek için Türkiye delegasyonu yoğun çaba sarf ederken iklim değişikliğine karşı yükümlülüklerini de büyük ölçüde azaltmayı amaçlıyor. Türkiye’ye dair en çok eleştirilen konuların başında ise kömüre dayalı enerji politikaları ve zayıf hedefli hazırlanan INDC. Türkiye, bu yüzden ilk hafta zirvede günün fosili ödülünü aldı.

Hayal Senem Sayan