Pamuk, klasik çırçır makineleri yerine yüksek kapasiteli çırçır makineleri ile çırçırlanması gerektiğini söyledi. Pamuk tohum kabuğu parçalarının lif pamuğa bulaşmaması için çırçır makinesi ayarlarının iyi yapılması ve lif pamuk neminin ise %8,5'i geçmemesi gerekiyor.

KÜTLÜ PAMUK İLE BİTKİ ÜZERİNDEKİ DİĞER PARÇALAR AYRILMALI

Pamuk hasadı ülkemizde elle ve makine ile yapılmaktadır. Elle hasatta, pamuk toplama işçileri pamuklu bez veya naylon çuvallardan yapılmış önlükleri kullanmakta, daha sonra topladıkları pamuğu jütten yapılmış haral ismi verilen büyük çuvallara doldurmaktadırlar. Jüt çuvalları ucuz, hafif ve esnek olmasından dolayı pamuk hasadında ve taşınmasında yoğun bir şekilde kullanılmaktadır. Pamuk toplama işçileri; topladıkları pamuk miktarına göre ücret almaktadırlar. Dolayısıyla bir işçi ne kadar çok pamuk toplarsa o kadar fazla ücret alabilmektedir. İşçi ailesi günlük olarak daha fazla para kazanmak için kütlü pamukla birlikte bitki üzerinde yaprak dahil alabileceği tüm bitki parçalarını kütlü pamuğa karıştırmaktadır. Dolayısıyla kar beyazı olan kütlü pamuklar kirli halde depolanmakta, daha sonra beyaz rengini kaybetmekte, bu durum lif özelliklerini olumsuz yönde etkilenmektedir.

PAMUKTA KİRLİLİK OLMAMASI İÇİN MAKİNAYLA TOPLANMALI

Pamuktaki kirlilik, son 15 yıldan beri ülkemizde önemli bir sorun olarak yerini korumaya devam etmektedir. 2003 yılında konu ile ilgili bir tebliğ çıkarılmış ancak uygulanamamıştır. Gerek haral parçaları veya iplikleri gerekse pamuk toplama esnasında kullanılan sentetik (naylon) çuval parçaları kütlü pamuğa bulaşmakta ve çırçırlama esnasında parçalanarak lif pamukla birlikte işlenerek ipliğe bulaşmaktadır. Elde edilen ipliklerin dokumada kullanılmasıyla renk dalgalanmaları ve boya tutmama gibi sorunlar ileriki aşamalarda da varlığını sürdürmektedir. Bir cm2 polyester parçası 10 ile 20 bin dolara kadar zarara neden olabilmektedir. Bu amaçla tek çare pamuğun makine ile toplanarak el değmeden direkt çırçır fabrikalarına taşınmasıdır.

HASATTAN 20-30 GÜN ÖNCE YAPRAK DÖKTÜRÜCÜ KİMYASAL İLAÇ KULLANILMALI

Makineli hasat için pamuk bitkisinde yaprakların mutlaka döktürülmesi gerekir. Bu işlem için yapraklarda yaşlanmayı hızlandırıp dökümünü sağlayan yaprak döktürücü kimyasal ilaçlar kullanılmalıdır. Yaprak döktürme zamanı, yaprak dökümü ve ürün kayıpları açısından büyük önem arz etmektedir. Normal sıcak zamanda yaprak döktürücü tek dozda ve kozaların %60-65 açtığında uygulanmalıdır. Yaprak döktürme zamanını belirlemek için değişik yöntemler vardır. Serin ve yağışlı havalarda ise uygulama dozu iki kısma ayrılmalı ve iki defada yapılmalıdır. Kimyasalın etkisini arttırmak için madeni yağlar kullanılmalı, kimyasalın içine yayıcı, yapıştırıcı ve sulandırıcı maddeler eklenmelidir. Serin yerlerde hasattan 20-30 gün önce uygulanmalı, sıcaklık gündüz 25-26 °C, gece ise 10,0 °C'nin üzerinde olmalı, uygulama günü ve onu izleyen 5 günde hava sıcaklığı en az 15-16 °C olmalıdır.

PAMUK ÜSTÜ AÇIK ŞEKİLDE TAŞINMAMALI; TOZ VE TOPRAĞA MARUZ BIRAKILMAMALI

Dönem itibariyle diğer önemli bir sorun kütlü pamukların taşınması sorunudur. Pamuk tarımı gelişmiş hiçbir ülkede kütlü pamuklar römork ve kamyonlarla üstü açık bir şekilde taşınmamakta veya işletmede açık alanda toz ve toprağa maruz bırakılmamaktadır. Makine ile toplanan pamuklarda; yabancı madde oranı fazla olduğundan hızlı bir şekilde çırçırlanmalıdır.

LİF PAMUKTA NEM %8,5'İ GEÇMEMELİ

Kütlü pamuk neminin artışıyla birlikte depolama süresi de azalmaktadır. Nem oranı %8-10 olan kütlü pamuklar 30 gün, %14-15 olanlar ise 3-4 gün güvenli bir şekilde depolanabilmektedir. Bu nedenle makine ile toplanan pamukların klasik çırçır makineleri yerine yüksek kapasiteli çırçır makineleri ile çırçırlanmalıdır. Pamuk tohum kabuğu parçalarının lif pamuğa bulaşmaması için çırçır makinesi ayarlarının iyi yapılması ve lif pamuk neminin ise %8,5'ii geçmemesi gerekir. Bu durum, lif pamukta küflenme ve yanmalara neden olabilecektedir.