Türkiye'nin önemli pamuk üretim merkezlerinden Çukurova'da geçen yıla göre ekim alanı ve rekoltesi yaklaşık yüzde 20 artan pamukta, prim desteğine rağmen fiyatın düşük olması çiftçiyi üzdü.

Geçen yıl kütlü pamuğun kilosunun 1,6-1,7, lif pamuğun ise 3,8-4 liradan alıcı bulması, üreticiyi bu sene pamuğa yönlendirdi. Yüksek fiyatın etkisiyle Çukurova'da pamuk üretim alanları ve rekoltesinde yüzde 20-25 oranında artış meydana geldi.

Ekim alanı ve ürün miktarının artması, bu yıl üreticiye yaramadı. Halihazırda kütlü pamuğun kilosunun 1,3-1,32, lif pamuğun ise fiyatının 3,10- 3,20 lira arasında oluşması, kilo başına 0,55 lira desteğe rağmen üreticiyi kurtarmadı. Kilo maliyeti 2 lira olarak hesaplanan pamukta çiftçinin eline geçen paranın destekle beraber 1,9 lira civarında olması üreticiyi düşündürüyor.

Adana Ticaret Borsası Başkanı Muammer Çalışkan yaptığı açıklamada, Türkiye'de pamuk fiyatlarının, ithalatta herhangi bir fon, gümrük kısıtlaması olmadığı için dünya piyasa fiyatları ile paralel gittiğini söyledi.

Geçen yıl oluşan fiyatların yanı sıra 0,50 lira olan destek priminin bu yıl 0,55 liraya yükseldiğini ifade eden Çalışkan, "Destek primi 5 kuruş, maliyetler ise yüzde 10-15 civarında arttı fakat pamuk fiyatı maalesef geçen yıla göre yüzde 20-25 civarında düştü. Fiyatlar toparlamazsa pamuk üretimi önümüzdeki yıl yüzde 30-40 aşağı düşecek gibi gözüküyor. Ekimin tekrar devam etmesi için primler mutlaka artırılmalı. Bu konuda hükumete çağrı yapmak istiyoruz" dedi.

Çalışkan, dünyada pek çok ülkenin pamuk üretimini desteklediğini aktardı.

Çin'de de "hedef fiyat" uygulaması kapsamında pamuğun kilosunu Türk parasıyla 2,7 liradan düşük satanların açığını devletin sübvanse ettiğini anlatan Çalışkan, şunları söyledi:

"Çinli pamuk üreticisi ürününü kaça satarsa satsın devlet 2,7 liraya tamamlıyor. Biz, girdi maliyetleri nedeniyle Çin'den fazlaya mal ediyoruz. Üstelik, elimize geçen para Çinli'den daha az. Türkiye'de verime bağlı olsa da kütlü pamuk kilo üretim maliyeti 2 liranın üzerinde. Fiyat, desteğe rağmen 1,9 lira civarında. Şu anda verilen destek, pamuğa yetmiyor, maliyeti kurtarmıyor. Fiyat çok düşük. Çiftçinin maliyeti düşürmeli ama en önemlisi destek primi yükseltilmeli."

Mısır-pamuk denklemi

Türkiye'nin zirai ürünler konusunda ciddi ithalatçı konumunda olduğunu, katma değeri yüksek ürünün yetiştirilmesine ağırlık verilmesi gerektiğine dikkati çeken Çalışkan, "Pamuk ile mısır birbirine yüzde 90 oranında alternatif üründür. Dünyada da çiftçi mısır ekmezse pamuk eker, pamuk ekmezse mısır eker. Dünya fiyatlarından hesapladığımızda birim alanda her zaman geçtiğimiz yıllar da dahil pamuk, mısıra göre yüzde 30-60 arasında daha fazla katma değer bırakıyor" diye konuştu.

Türkiye'de mısırın hemen hemen tarım yapılabilen tüm alanlarda yetişebildiğini, pamuğun ise Ege, Çukurova ve GAP bölgesi dışında yetişmediğine dikkati eken Çalışkan, sözlerini şöyle tamamladı:

"Pamuk ekimi yapılan her yerde mısır yetişebiliyor ama mısır ekilen her yerde pamuk yetişmiyor. Pamuk ekimi yapılabilen alanlar, mısırın yüzde 15-20'si civarında. Mısır ekimine uygun alanlar, pamuğu da kapsıyor. Bakanlık bir kaç yıl önce Havza Projesi geliştirdi. Buna göre, mısır ve pamuk ekimi yapılabilen ortak kümede, üretici eğer pamuk ekimi yaparsa ona o bölgede mısır ekimi yapan üreticiden daha fazla prim verilmesi öngörülüyordu. Buna karşı da pamuk ekimi mümkün olmayan alanlarda mısır eken üreticiye emsalden daha fazla destek verilmesi düşünülüyordu. Ancak uygulamaya geçmedi. Katma değer ve ekim alanı bakımından pamuk üretimine mısıra göre daha fazla destek verilmeli."