Elma, kayısı, badem, kiraz gibi meyve ağaçları yurdun pek çok yerinde mevsim normallerinin üstünde seyreden sıcak havaya aldanıp çiçek açtı. Erken çiçek açan meyve ağaçlarının ilerleyen günlerde ilkbahar geç donuna maruz kalma ve ürün kaybı yaşanması ihtimali çiftçiyi endişelendiriyor.

Kayseri Ziraat Odaları İl Koordinasyon Kurulu Başkanı Abdulkadir Güneş, kentin özellile Yahyalı ve Yeşilhisar ilçelerinde vatandaşların tarımla geçimini sağladıklarını söyledi.

Yahyalı'da elma, kiraz, vişne, Yeşilhisar'da ise kayısı üretimi yapıldığını belirten Güneş, şubat ve mart ayında hava sıcaklığının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesinin üründen yüksek rekolte bekleyen çiftçiyi kaygılandırdığını dile getirdi.

Sert çekirdekli meyveler olarak bilinen badem, kayısı, kiraz gibi ağaçların çiçek açtığına dikkati çeken Güneş, şöyle konuştu:

"Meyve ağaçları yüksek sıcaklıktan dolayı erken çiçek açtı. Normalde bu ağaçların mart ayının sonuna doğru çiçeklenmesi gerekirdi. Eğer mart ayı bitmeden ya da nisanda hava sıcaklığı eksi 4 dereceye düşerse, kayısı, kiraz, vişne, badem gibi meyveler dökülür, elmanın da ancak yüzde 50'si kalır. Özellikle Yeşilhisar ve Yahyalı'da çiftçilerimiz endişeli. Sadece Kayseri için değil aynı olayı yaşayan pek çok ilimizdeki meyve üreticisi aynı durumda. Çiftçimiz 2 yıldır meyve ağaçlarının erken çiçek açmasının mağduriyetini yaşıyor. Yahyalı'da yıllık 130 bin ton elma rekoltesi vardı ancak geçen yıl bu 50 bin tona düştü. Yeşilhisar'da ise yıllık 5 bin ton kayısı alınırdı. Çiftçi geçen yıl bir kilo bile kayısı toplayamadı."

"TARSİM'in kapsamı genişletilmeli"

Güneş, 2 yıldır sıcak hava nedeniyle üründen beklenen verimi alamayan çiftçinin Tarım Sigortaları Havuzundan (TARSİM) yararlanamadığını belirtti.

TARSİM'in dolu olayı, yangın ve meyvede çiçek dönemindeki zararı karşıladığını anlatan Güneş, şunları kaydetti:

"TARSİM'in kapsamı genişletilmeli. Kuraklık, mevyenin tomurcuk döneminde yaşadığı sorun da TARSİM'e dahil edilmeli. Çiftçi Kayıt Sistemine (ÇKS) kayıt yaptırdığımız halde, elma, kiraz, kayısı bahçelerimiz sigortalı olduğu halde devletten sigorta parası alamıyoruz. Nedeni TARSİM sigortalarının meyvenin tomurcuk dönemini kapsamıyor olması. Sigorta primimizi ödüyoruz ancak tomurcuk döneminde soğuk alınca sigortadan yararlanamıyoruz. Çiftçinin kazandığı para annesinin ak sütü gibi helal. Hepimiz meyvelerin yetişmesi için büyük emek veriyoruz. Dileğimiz açan çiçeklerin soğuk almaması, aldığı taktirde de devletin zararın karşılanması için destek vermesi."

Sigortalı çiftçi sayısı artıyor

Zirai risklere rağmen insanların meyve üretimine yöneldiğini ifade eden Güneş, her yıl yeni meyve ağaçlarının büyük masraflarla ve emeklerle dikildiğini söyledi.

Devletin meyve üreticisine verdiği desteğin bunda etkili olduğunun altını çizin Güneş, "İnsanlar kredi kullanarak büyük kapama meyve bahçeleri kuruyor. Bakıyoruz ki mart ayında hava sıcaklığından, don olayından dolayı bu kazanç, emek uçup gidiyor. Bu riske karşı çiftçi bahçesini sigortalıyor. Eskiden bir kişi bile sigorta yaptırmazken artık çiftçi birbirinden görerek sigorta yaptırıyor. Ancak sigorta çoğu zaman TARSİM'in sınırlı desteğinden dolayı ödeme yapmıyor. Çiftçi elma bahçelerini sökecek değil. Arpa, pancar, ayçiçeği gibi ürünlerden para kazanmaya çalışıyor" diye konuştu.

Güneş, devletin meyve üreticisine verdiği desteklerden memnun olduklarını, sigorta priminin yarısını devletin ödediğini ancak uygulamada yanlışlar olduğunu, tarımla ilgili uygulamalarda, çiftçinin muhatap alınması gerektiğini sözlerine ekledi.

Orta Anadolu'da ilkbahar geç donları

Erciyes Üniversitesi (ERÜ) Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Öğretim Üyesi Doç. Dr. Aydın Uzun ise ilkbahar geç donları diye bilinen donların Orta Anadolu'da nisan ayının ortalarına kadar görülme riski olduğunu belirtti.

Don olayının meyve ağaçları üzerindeki olumsuz etkisine dikkati çeken Uzun, "En çok badem ve kayısı ağaçları risk altında. Ağaçlar küçük meyve veya çiçek döneminde dona yakalandığında meyve tutmaz, dökülür. Kış döneminde bu ağaçların belirli bir süre soğukta kalması gerekiyor. Bu karşılanıyor bunda sıkıntı yok. Normalde bu ağaçların genellikle mart sonu, nisan başı gibi çiçek açması gerekiyordu. Geç çiçeklenselerdi risk gittikçe azalacaktı. Sıcaklık eksi değerlere düşmezse çiçek açsalar da sıkıntı olmaz" şeklinde konuştu.