Orta Anadolu çiftçisinin "stratejik" tarım ürünü olarak nitelendirilen ancak ağır iş yükü nedeniyle bir dönem ilginin azaldığı şeker pancarında, makineleşmeyle birlikte üretim arttı.
Kayseri Pancar Ekicileri Kooperatifi Yönetim Kurulu Başkanı Akay:"Avrupa'da yıllardır kullanılan pancarın, toprağından arındırılıp kamyona yüklendiği mause uygulamasını 5 yıl önce Türkiye'de ilk defa uygulamaya başladık. Bu sistem 25 tonluk bir kamyonu 5-6 dakikada doldurabiliyor ve tarlanın en verimli toprağının yine tarlada kalmasını sağlıyoruz.""Söküm makinelerinin de devreye girmesiyle iş kolaylaşmaya başladı. İşin kolaylaşması da pancar ekimine ilgiyi artırdı. Daha önce kotamızı dolduramıyorduk. Bu yıl 3 milyon 100 bin ton brüt pancar hasadı bekliyoruz".
Özellikle Orta Anadolu'da, tarımsal ekonominin lokomotiflerinden olan şeker pancarı üretimi, makineleşmenin iş yükünü azaltması nedeniyle yüzde 60'dan fazla arttı.
Yoğun iş gücü gerektirmesi, insan gücüyle yapılan ve aylarca süren söküm işlemi, küçük römorklu traktörlerle tarladan çıkan pancarın nakliyesinin zorluğu, pancarın nakliyesi için geçen sürede kalitesinin düşmesi gibi nedenlerle son yıllarda pancar üretimine ilgi azaldı.
Dekarında üretim ortalamasının 8 ton civarında gerçekleştiği şeker pancarı, çiftçinin en önemli geçim kaynağı olmasına rağmen üretici, ağır iş yükünden çekinir hale geldi.
Ancak, özellikle son 10 yılda üreticinin alım gücünün artması, devlet destekli makineleşme, teknolojik gelişmeler ve tarımsal mekanizasyonun ilerlemesi pancar üretimini yeniden cazip hale getirdi.
Türkiye'nin önemli pancar üretim merkezlerinden Kayseri ve çevresinde üretim yapan Kayseri Pancar Ekicileri Kooperatifi ve pancarı işleyip şekere dönüştüren Kayseri Şeker Fabrikası'nın, tarımsal makineleşme alanındaki yenilikleri çiftçinin hizmetine sunması sonucu, daha önce neredeyse 1 ay süren hasat işlemi bir güne indi.
Kayseri Pancar Ekicileri Kooperatifi Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Akay, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 2011 yılında çiftçilerin üretim maliyeti ve zorlukları nedeniyle pancar ekmek istemediklerini belirtti.
Üreticinin, pancar bedelini tahsil edememe, maliyetlerin altından kalkamam endişesi yaşadığını ifade eden Akay, üretimin artırılması için işi kolaylaştırma konusunda önemli çözümler ürettiklerini vurguladı.
Bu alanda yaptıkları çalışmaların sonucunda 6 yılda bölgelerindeki pancar üretimini yüzde 60'tan fazla arttığına işaret eden Akay, şöyle devam etti:
"Milyonlarca ton üretimin söz konusu olduğu bir alandan bahsediyoruz. Kolay bir şekilde sökülüp taşınan bir iş değil. Bunun insan eliyle yapılması mümkün değil. Makineleşmenin mutlaka dikkate alınması gerekiyor. Avrupa'da yıllardır kullanılan, pancarın toprağından arındırılıp kamyona yüklendiği mause uygulamasını 5 yıl önce Türkiye'de ilk defa uygulamaya başladık. Bu sistem 25 tonluk bir kamyonu 5-6 dakikada doldurabiliyor ve tarlanın en verimli toprağının yine tarlada kalmasını sağlıyoruz. Bir nevi erozyonu da önlüyoruz. Çiftçimiz ilk başlarda biraz tereddüt gösterse de daha sonra ne kadar verimli bir uygulama olduğunu gördü. Bununla birlikte söküm makinelerinin de devreye girmesiyle iş kolaylaşmaya başladı. İşin kolaylaşması da pancar ekimine ilgiyi artırdı. Daha önce kotamızı dolduramıyorduk. Bu yıl 3 milyon 100 bin ton brüt pancar hasadı bekliyoruz."
Şeker pancarı üretimi cazip hale geldi
Akay, pancarın alım değerinin artması, üretim masraflarının düşmesi, verimliliğin artması ve hasadın kolaylaşmasının çiftçi bakımından şeker pancarı üretimini cazip hale getirdiğini aktardı.
Çiftinin şeker pancarına ilgisinin artmasında kooperatifin çalışmalarının da etkili olduğunu belirten Akay, şunları kaydetti:
"2011 yılında Şeker Kurumunun verdiği kotayı bile dolduramayacak durumdayken bütün bunların etkisi ile bu yıl kotamızdan yaklaşık yüzde 20 kadar daha fazla şeker pancarı üretiyoruz. Bu, çok önemli bir artış. Bu, çiftçinin şeker pancarı yetiştirme konusundaki isteğinin en net göstergesi. Çiftçiler diğer ürünlerden bu kadar para kazanamıyor. Şeker pancarı, Orta Anadolu çiftçisi için olmazsa olmaz bir ürün. Tabiri yerindeyse stratejik bir ürün haline geldi. Çiftçimize para kazandırmak noktasında gereken gayretleri gösterdik, gereken önlemleri aldık, gereken çözümleri ürettik. Bunların en önemlisi biz diğer fabrikalardan daha yüksek fiyatla pancar almaya başladık. Bu yıl diğer fabrikalardan ton başına 10 lira fazla fiyatla alıyoruz. Masrafların kısıtlanması konusunda da gereken önlemleri aldık. Verimliğin artırılması noktasında gereken çözümleri ürettik. Toprak analizi ve bu doğrultuda toprağa uygun gübre üretilmesi hususunda önemli çalışmalar yaptık."
Kayseri'de 22 yıldır pancar üretimi yapan Osman Şahin de son dönemde pancar üretiminin kendileri açısından oldukça kolaylaştığını aktardı.
Üretimin her aşamasında teknolojik imkanlardan faydalandıklarını dile getiren Şahin, "Eski ile şimdinin arasından dağlar kadar fark var. Eskiden pancarın sökümü için, çapası için işçi getiriyoruk. Onların kalma sorunu, yeme içme sorunu bizi oldukça yoruyordu. Eskiden pancarları elimizle traktöre yüklüyorduk. Şimdi makinalar kamyona yüklüyor. Teknolojinin nimetlerinden bizde yararlanıyoruz." dedi.
Daha önceki yıllarda zorlukla pancar üretimi yaptığını belirten 30 yıllık çiftçi İhsan Bayrak ise "Eskiden çok zorluklar çektik. Herşeyden önemlisi eskiden pancarı sökmek çok zordu. Çamurun içerisinden dirgenle pancar söküyorduk. Şimdi her işi makinalar yapıyor. Teknoloji gelişti, iş kolaylaştı, 3 dönüm eken adam 10 dönüm ekmeye başladı." ifadelerini kullandı.
Milliyet