Öncelikle şu tespiti yapalım. Lisanslı Depoculuk genelde ülke ekonomisi özelde tarım sektörüne büyük katkılar yapabilecek bir sistem... Lisanslı Depo ise kanun kapsamında kurulmuş iç ve dış ticarete yönelik olarak, depolanmaya uygun nitelikteki tarım ürünlerinin depolanmasına yönelik hizmet veren tesisler anlamına geliyor. Ege Lisanslı Depoculuk AŞ (ELİDAŞ) Yönetim Kurulu Başkanı Barış Kocagöz ve ELİDAŞ Genel Müdürü Ahmet Özlü ile konuştuk.

Barış Kocagöz, “ELİDAŞ 2011 yılının başında kuruldu. Önce pamuk ürünümüzde uygulamak üzere birçok tarım ürününde Lisanslı Depoculuk faaliyeti gösterecek. İlk olarak 11 milyon liralık yatırım ile 16 bin metrekare saklama kapasiteli pamuk depo yatırımı yapıldı. Ayrıca son teknolojiye sahip Laboratuvar yatırımı 600 metrekare bir alanda gerçekleşti. İdari bölüm ile birlikte bin 200 metrekare depo dışı kullanım alanı mevcut ve toplam arsa kapasitesi 75 bin metrekare olan modern bir işletmeye kavuştuk. Bundan böyle tarım ürünlerinin uzun ve sağlıklı muhafazası mümkün hale geldi. Üreticilerimize yeni açılımlar ve sanayiciye standardı garanti edilmiş hammadde temini açısından büyük bir gelişme söz konusu. Yani artık tarımsal emtianın ulusal ve uluslararası kabul görmüş standartlara göre analiz ve sınıflandırması yapılarak, standardizasyonu sağlanabilecek. Çünkü pamuğun kalite özelliklerini koruyacak teknik şartları içerecek şekilde depolama yüksek maliyetler gerektiriyor. Birçok üretici, çırçırcı, tüccar ve sanayici bu şartları yerine getiremediği için depolama fırsatından yararlanamıyor. Ya da depoladıkları ürünlerinin kalite kayıplarına katlanmak durumunda kalıyor. İşte şimdi Lisanslı Depoculuk’la pamuğu sahip olduğu kaliteyi de koruyarak saklama imkanı ortaya çıkmış olacak” diyor.

Elektronik borsa
Kocagöz yeni borsayı şöyle anlatıyor; “ELİDAŞ’ta kurulan düzenin yanında bir o kadar da değerli olan İZBEP’in (İzmir Ticaret Borsası Elektronik Platformu) hayata geçmesidir. Bu platform tarım ürünlerinde Türkiye’de bir ilk olacak. Böylece çok yüksek hacimlere ulaşılması ve derinlik yaratılması fırsatı geliyor. Çağdaş dünyanın alışveriş teknikleri Türk tarımına kazandırılmış oluyor. Başarılı olduğu takdirde diğer ürünlerin bu modelle yeni platformlarda pazar bulması mümkün. İzmir Ticaret Borsası yine lider ve önder bir proje ile Türk tarımına yeni bir bakış açısı sunuyor.”
FİYAT İSTİKRARI
ELİDAŞ Genel Müdürü Ahmet Özlü, “İlk aşamada pamuğu takiben mısır ve buğday, daha sonra da zeytinyağı işlem konusu olacak. Pamuk sektöründe fiyatların seyri anlamında 12 aya yaygın bir piyasa olmaması çok önemli bir olumsuzluk yaratıyor. Hasat sezonu ürün arzında oluşan fazlalık sanayi tarafından o dönemde emilemiyor. Bu durumda hem suni hem olumsuz fiyat dalgalanmaları başgösteriyor. Lisanslı Depo’ya konulan ürün ise 12 ay süresince üreticinin istediği vadede satılabilecek. Bu arada üründen yaratılan ‘Senet’ ise üretici tarafından banka kredilerinde de kullanılabileceği için, çiftçi kısa vadeli ihtiyaçlarını karşılayarak pamuğunu düşük fiyattan satmak zorunda kalmayacak. Pamuk sektörü bu yüzden üretici kaybediyor. Ayrıca kurulacak elektronik platformda işlem hacmi artacak ve birçok yeni yatırımcı da geleceği için pamuk aynı zamanda derinliği artan bir yatırım aracı olabilecek. Tabii ki bu sektör ve ürün için büyük ve çok olumlu bir fırsat” diye konuşuyor.
ELEKTRONİK SENET
Özlü, “ELİDAŞ’ın kuruluş fikriyle birlikte tüm süreçlerin son teknolojik yeniliklere göre oluşturulması hedefleniyor. Bu yaklaşımın Ürün Senedi ihracında da öne çıktığını, düşük bir maliyetle kolayca üretilebilecek ‘Fiziki Ürün Senedi’ yerine çok daha yüksek maliyet ve zorlukları göze alarak ‘Elektronik Ürün Senedi’ (ELÜS) ile ülkemizi tanıştırmaya çalıştığını görüyoruz. Böylelikle tarımsal ürünlerin bir anlamda menkul kıymetleşmesinin önü açılıyor. Menkul kıymetleştirme süreciyle tarımsal ürün stoku sahiplerinin başka ek bir teminata ihtiyaç duymadan hızlı, kolay işlem ve uygun maliyetlerle krediye ulaşma imkanı sağlanmış oluyor” diyor.