EVRİM KÜÇÜK

DIŞ HABERLER - Kuş gribi ABD’de hızla yayılmaya ve ülkenin beyaz et ihracatını tehdit etmeye devam ediyor. Ülke çapında vahşi kuşlardan, tavuk ve hindilere kadar pek çok kanatlı hayvan hastalık nedeniyle telef olurken gribin insan sağlığına risk oluşturmadığı belirtiliyor. 

Aralık 2014’te görülmeye başlanan kuş gribi vakaları kısa sürede ülkenin Batı ve Orta Batı'daki 16 eyaletine ve Kanada’nın bir kısmına yayıldı. Amerikan Tarım Bakanlığı’nın verilerine göre virüs, 7 milyon hayvanı etkiledi. 

Dünyanın en büyük beyaz et ve piliç ihracatçılarından ABD’de yayılan kuş gribi ülkenin yurtdışına satışlarını etkilemeye başladı. Şubat ayında piliç ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 17 düştü. ABD’nin bu sektörde yıllık ihracatı 3.313 milyon ton. Sektörün en büyüğü 3.558 milyon tonluk ihracatla Brezilya iken, Türkiye piliç ihracatında 379 bin tonla dünyanın beşinci büyük ihracatçısı konumunda. 

ABD Tarım Bakanlığı (USDA) geçtiğimiz hafta, bu yıla ilişkin hindi ihracat tahminini de 2014’e göre yüzde 10 aşağı çekerek 720 milyon pound (1 pound:453 gr) seviyesine indirdi. Ülkenin ızgara et ve hindi ihracatı Tarım Bakanlığı’na göre geçen yılın 700 milyon pound yani yaklaşık yüzde 9 altında kalacak. USDA verilerine göre 2014’te ABD’nin piliç üretimi 9.2 milyon olurken, ülkede 95 milyon yumurta ve 235 milyon hindi üretildi. 

ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezi’nden Alicia Fry konuyla ilgili yaptığı açıklamada, Asya’daki kuş gribine neden olan virüsün H5N1 olduğunu, ABD’deki virüsün ise H5N2 olduğunu dolayısıyla hastalığın Asya’daki gibi insanlara yayılma riski oluşturmadığını kaydetti. Şimdiye kadar kuş gribinin insana bulaştığı vakalarına rastlanmadığını belirten Fry, tedbirli olmak gerektiğinin altını çizerek virüse enfekte olmuş hayvanlardan uzak durmanın şart olduğunu belirtti. Tarım Bakanlığı’ndan bir yetkili, virüsün sıcak havaları sevmediğini, yazın gelmesiyle de etkisini giderek azaltacağını dile getirdi. ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezi ise virüsün insanlara bulaşma ihtimaline karşılık aşı çalışmaları yapıldığını duyurdu. 

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) 2003 yılından bu yana H5N1 virüsünün 16 ülkeyi etkilediğini ve toplam 780 kişinin hastalanmasına neden olduğunu söylüyor. Bu vakaların 400’den fazlası ölümle sonuçlandı. H7N9 olarak bilinen bir başka virüs de 2013 yılından bu yana 622 kişinin hastalanmasına yol açarken, hastalık toplam 227 can aldı. 

Mısır ve Nijer’de alarm 

H5N1 şu an Mısır ve Nijer için tehdit oluşturuyor. Mısır’da şu an için hastalığın insandan insana bulaşmadığını ve kanatlı hayvanlarla uğraşanlarda tespit edildiği belirtiliyor. Diğer yandan DSÖ, Nijer’deki bir çiftlikte nisan ayı başında rapor edilen tavuk ölümlerine kuş gribinin tehlikeli türü H5N1’in neden olduğunu duyurdu. Nijer resmi makamları, nisan ayı başında Nijer’in Nijerya sınırında bulunan Maradi kentindeki bir tavuk çiftliğinde tavukların telef olmasına kuş gribinin tehlikeli türü H5N1 neden olabileceğini rapor etmişti. Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü de olayda birçok tavuğun H5N1 virüsü nedeniyle telef olduğunu doğruladı. Örgüt, Nijer’deki veterinerlerin hazırladığı rapora göre Maradi’deki tavuk çiftliğinde bulunan 2 bin 440 tavuktan 2 bin 290’ının yaşanan salgında telef olduğuna dikkat çekti.

ABD'nin en büyük tavuk üreticileri 

Tyson Foods 
• Haftada 40 milyon tavuk işleme kapasitesi var. 130 ülkeye ürün veriyor. 

Pilgrim’s Pride 
• Haftada 34.7 milyon tavuk işleme kapasitesi var. Meksika’nın en büyük tedarikçisi. 

Sanderson Farms 
• Geçtiğimiz yıl 3 milyar pound’dan fazla kümes hayvanı işlemden geçti. 

Perdue Farms 
• Yılda 3 milyar pound’dan fazla tavuk ve hindiyi işleyebiliyor. 

ABD'nin en büyük yumurta üreticileri

Cal-Maine Foods 
• 2013’te 33 milyon adet yumurtlayan tavukla üretim yapıldı. 

Rose Acre Farms 
• 22 milyon tavukla üretim yapıldı. 

Moark LLC • 13 milyon 
Daybreak Foods • 13 milyon 
Rembrandt Enterprises • 13 milyon

ABD’nin önde gelen tavuk pazarları

1 Meksika 
• 1.2 milyar dolarlık ithalat yapıyor. Tavuk etinin yanında, yanında yüklü yumurta da alıyor. Meksika, bir çiftlikte kuş gribi tespit edildikten sonra Iowa’dan yumurta alımını durdurdu. 

2 Kanada 
• ABD’den 589 milyon dolarlık ithalat yapıyor. Bazı eyaletlerden tavuk eti alımlarına yasaklamaya başladı. Bazı işlenmiş gıda alımlarına da ithalat yasağı getirdi. 

3 Hong Kong 
• 521 milyon dolarlık ithalat yapıyor. Pişmiş ya da ısıl işlem görmüş ürünler hariç, hastalığın görüldüğü eyaletlerden ithalatı yasakladı. 

4 Çin 
• ABD’den yılda 315 milyon dolarlık alım yapıyor. Ocak 2015’ten bu yana tüm ABD kümes hayvanları ve ürünleri ithalatı yasak. 

5 Angola 
• Geçtiğimiz yıl 264 milyon dolarlık alım yaptı. Ocak 2015’ten bu yana tüm ABD kümes hayvanları ve ürünleri ithalatı yasak. 

6 Rusya 
• Yıllık ithalatı 150 milyon dolar. ABD’nin ve AB’nin Kırımla ilgili olarak uyguladığı yaptırımlara misilleme olarak Ağustos 2014’ten bu yana tüm ABD kümes hayvanları ve ürünleri ithalatı yasak. 

7 Küba 
• Yıllık ithalatının büyüklüğü 148 milyon dolar. 

8 Tayvan 
• Yıllık ithalatının büyüklüğü 143 milyon dolar. Bazı ABD eyaletlerinden kümes hayvanları ve ürünleri ithalatı askıya alındı. 

9 Güney Kore 
• Yıllık ithalat 113 milyon dolar olan Kore, kesimi ve işlenmesi 25 Kasım’dan sonra yapılan tüm kümes hayvanları ürünlerinin alımını durdurdu. 

10 Guatemala 
• 104 milyon dolar ithalatı olan ülke kesim tarihine ve alım yapılan eyaletlere göre yasak getirdi.