Tüm kuruyemiş ürünlerinde artan fiyatların 2015 yılına kadar daha da yükselmesi öngörülüyor.

Bu yıl yaşanan don, kuraklık ve aşırı yağışların tarım ürünlerine zarar vermesi, sebze ve meyve fiyatlarını artırdığı gibi kuruyemiş fiyatlarını da yükseltti. Fiyatlar yüzde 100 ile yüzde 200'lere kadar arttı. Geçen yıl perakende fiyatı en düşük 6-8 lira olan dut, bu yıl 23 ila 30 liradan satılıyor. Yüzde 70 oranla artış gösteren Antep fıstığı 30-35 liradan 60 liraya çıkarken, ceviz içinin fiyatı 30-35 liradan 55 liraya kadar yükseldi. Geçen yıl 12-18 lira arasında satılan kayısı bu yıl 50-55 liraya kadar yükselerek rekor seviyeye ulaştı. Fındık içi 22-26 liradan 50-60 liraya, incir ise 9-12 liradan 24-35 lira arasında satılıyor.

Olumsuz hava koşullarından dolayı tarım ürünlerindeki rekolte düşüklüğü de kuruyemiş fiyatlarını son bir yılda yüksek oranda artırdı. Fındık, ceviz, kayısı, badem, dut gibi ürünlerin 30 Mart'taki büyük don öncesi ve sonrasında yaşanan don olaylarından olumsuz etkilendi. En fazla fiyat artışı dut, ceviz içi, Antep fıstığı, kuru kayısı, kuru incir ve fındık içi başta olmak üzere tüm ürünlerde görüldü. Kış aylarında çok fazla tüketilen kuruyemişin fiyat pahalılığından dolayı daha az tüketildiğini belirten kuruyemiş perakendecisi Ergün Güven, "Yerli mahsullerimizde en büyük etken, ürünlere don vurması ve ürünlerin yanması. Bundan dolayı ürün rekoltesinde düşüklükler oldu. Bu da haliyle fiyatları etkiledi. Diğer taraftan ithal ürünlerde fiyatlar arttı. Doların TL karşısında değer kazanması ithal malların fiyatlarını da artırıyor." ifadelerini kullandı. Altı ay önceki fiyatlara göre şu anki kuruyemiş fiyatının yüzde 100 zamlandığını ifade eden Güven, "Örneğin, 6 ay önce fındığın toptan fiyatı 17-18 lira iken şu anda 38-40 lira arasında. Aynı şekilde 28 lira olan Antep fıstığı şimdi 40 lira. İncir ise 6 ay önce 12 liraydı şimdiyse 25 lira." dedi.

Rami Kuru Gıda Toptancılar Hali'ndeki esnaf ise kuruyemişteki artan fiyatların satışları olumsuz etkilediğini ifade ediyor. Geçen yıla göre satışların yarı yarıya düştüğünü belirten esnaflar, yılbaşında kuruyemiş tüketiminin artmasını ümit ediyor. Kuruyemiş fiyatları semtlere göre de değişiyor. En pahalı kuruyemiş Nişantaşı, Yeşilköy, Başakşehir ilçelerinde satılırken, en düşük fiyatlar ise Bağcılar, Şirinevler ve Gaziosmanpaşa'da görülüyor. Nişantaşı'nda Antep fıstığının kilosu 75 liraya kadar satılırken, Şirinevler'de aynı ürün 50 lira civarında.

Fiyatlar daha da artacak

Kuruyemiş fiyatlarındaki artışı değerlendiren Türkiye Ziraatçılar Derneği Başkanı İbrahim Yetkin, fiyatları yalnızca iklimsel koşullara bağlamanın eksik olduğunu ifade etti. 30 Mart'ta yaşanan don olayının bu ürünlere zarar verdiğini hatırlatan Yetkin, ürün verimindeki düşüş kadar fırsatçılığında artış sebebi olduğu bilgisini veriyor. Çiftçiden çıkan ürünlerin tüketiciye gelene kadar birden fazla fiyatlandırma yapıldığını kaydeden Yetkin, "Komisyoncular araya giriyor. Bir de ürünün azlığını fırsat bilip fiyat artıranlar var. Bu kişiler stoklarında bulunan malları üstelik yüksek fiyatla piyasaya yavaş yavaş sokuyor. Yeni ürünleri henüz piyasaya sürmedikleri için fiyatlar sürekli artıyor. Bir de Türkiye kabuklu ürünleri ihraç eden ülkeler arasında bundan dolayı iç pazarda ürün bulma sıkıntısı da fiyatları artırıyor." dedi. Yetkin, 2015'e kadar fiyatların daha da artacağını belirtiyor.