"Dünya kayısı başkenti" olarak bilinen Malatya'da başlatılan "Yüksek Kaliteli Kuru Kayısı Üretimi İçin Kükürtleme, Kurutma ve Depolama Sistemlerinin Geliştirilmesi Projesi" sayesinde piyasaya daha kaliteli ürün sunulması hedefleniyor.

Kayısı Araştırma İstasyonu Müdürü Abdullah Erdoğan yaptığı açıklamada, yaklaşık 50 bin ailenin kayısıdan geçimini sağladığı Malatya'dan geçen yıl 120 bin ton kuru kayısı ihraç edildiğini ve bunun karşılığında 320 milyon dolar gelir elde edildiğini söyledi.

Kuru kayısıda kükürtleme, depolama ve ambalajlamanın önemine dikkati çeken Erdoğan, yurt dışına gönderilen ürünlerin zaman zaman geri döndüğünü ve üzücü durumların yaşandığını belirtti.

Erdoğan, Kayısı Araştırma İstasyonu Müdürlüğü olarak bu sorunların farkında olduklarını ve TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi, İnönü Üniversitesi ve Gökser Makine Sanayi Ticaret Limited Şirketi ile iş birliği yaparak "Yüksek Kaliteli Kuru Kayısı Üretimi İçin Kükürtleme, Kurutma ve Depolama Sistemlerinin Geliştirilmesi Projesi"ni başlattıklarını kaydetti.

Proje kapsamında, otomatik kükürtleme ünitesi, kayısı kurutma sistemi, düşük kükürt düzeyini destekleyici işleme, ambalajlama ve depolama tekniklerinin geliştirileceğini aktaran Erdoğan, bu sayede çiftçiden perakendeciye, ihracatçıda tüketiciye kadar birçok kesimin karşılaştığı sorunlara çözümler üretileceğini söyledi.

Sektörde her çiftçinin farklı bir uygulaması olduğunu belirten Erdoğan, bunun ihracatta sıkıntılara yol açtığına dikkati çekerek, bunu önlemek ve kayısıya bir standart getirmek istediklerini dile getirdi.

Abdullah Erdoğan, şunları kaydetti:

"Bu çalışmayla, kükürdün hızlı bir şekilde kayısılara eşit bir şekilde verilmesi sağlanacak, kurutma hızlı bir şekilde yapılacak, işçilik azalacak, depolama ve ambalajlama şartları uygun hale getirilecek. Yani, kısa sürede yemeye hazır kayısı elde etmiş olacağız. Toprak, taş, toz bulaşmayan kuru kayısı elde edilmiş olacak. Dolayısıyla, ihracatta da yaşadığımız bu sıkıntıları bundan sonra inşallah görmeyeceğiz. Bu, Malatyamıza büyük bir katkı sağlamış olacak. Böylece kayısıda bir hatta birkaç adım atmış olacağız diye düşünüyorum."

Erdoğan, geliştirilecek sistemlerin Türkiye açısından bir yenilik olacağını ve sadece kayısı için değil, kükürtleme yapılan kuru meyve ve sebzeler için de kullanılabileceğini vurguladı.

"BU PROJEDE ENZİM ÇALIŞMA YAPACAĞIZ''

Kayısı Araştırma İstasyonu'nda görev yapan gıda yüksek mühendisi Bülent Öztürk ise projenin birinci önceliğinin kükürtleme sistemleri olduğunu belirtti.

Kükürtleme kabini tasarlayacaklarını ifade eden Öztürk, "Bu kabine bir ton kayısı girdiği zaman ne kadar kükürt verileceği belli olacak ve sonuçta çıkan ürünün ne kadar kükürtlenmiş olduğu belli olacak. İkinci önceliğimiz, kurutma sistemleri. Güneş kolektörlü kurutma sistemleri kullanarak hızlı bir kurutma sağlanacak. Temiz ve hızlı bir kurutma sağlanacak. Bunun sonucunda da yine bir kurutma kabini tasarlanacak. Üçüncü olarak kükürtleme bilindiği gibi kayısıda rengi sarı tutmak için yapılan bir uygulamadır fakat aynı zamanda kükürdün insan sağlığına birtakım zararları olabiliyor. Kayısıda kükürt kullanmadan da kayısının rengini sarı tutabilir miyiz diye bu projede enzim çalışma yapacağız" diye konuştu.

Öztürk, dördüncü önceliklerinin de ambalajlama olduğunu dile getirerek, uygun ambalaj malzemelerinin ve depolama süresinin belirleneceğini söyledi.

Kayısının olgunluğuna göre farklı oranlarda kükürt aldığını belirten Öztürk, araştırma-geliştirme çalışmaları kapsamında, Fransa'dan getirdikleri cihaz sayesinde ürünü delmeden, parçalamadan olgunluk derecesini belirleyeceklerini ve mahsulün eşit miktarda kükürt almasının sağlayacaklarını ifade etti.

Öztürk, proje sonunda, normal koşullarda çiftçinin bahçesinde 10-15 günde kuruttuğu kayısıyı iki günde kurutup, ambalajlayıp içeri almayı hedeflediklerini söyledi.

Kükürtleme kabinlerden çıkan gazın bir yerde biriktirilerek tuza dönüştürüleceğini belirten Öztürk, bunların sülfatlı gübre olarak araziye verileceğini ve böylece çevreye olası kükürt zararının engellenmiş olacağını dile getirdi.

Projenin 2017 yılında tamamlanacağını ifade eden Öztürk, "Buraya, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, yüzde 50 hibe desteği yapacaktır. Çiftçiler, bölgedeki Tarım İl müdürlüklerine müracaat ederek bu sistemleri bahçelerine kurmak istediklerini belirttikleri zaman, Bakanlık uygun gördüğü takdirde, bu sistemler kurulacak. Bu şekilde, Malatyamızda kanayan bir sorun olan kayısı kükürtleme, depolama, kurutma işlemleri daha düzenli, daha temiz, daha hijyenik, daha çevre dostu bir sistem haline getirilecektir" şeklinde konuştu.

Bülent Öztürk, proje bitiminde Malatya'nın üç bölgesine bu sistemlerden kurulacağını ve çiftçilere verilecek eğitimle uygulamaların yaygınlaştırılacağını sözlerine ekledi.