Svalbard Küresel Tohum Sığınağı yani diğer adıyla Kıyamet Sığınağı. Dünya'nın herhangi bir olası felaket senaryosu için kurulan ilk önlem merkezi olarak kayıtlara geçiyor. Ayrıca nükleer saldırı ve deprem gibi felaketlere dayanıklı bir yapıda inşa edilen merkez su seviyesinin yükselmesine karşı deniz seviyesinden 130 metre yükseklikte yer alıyor.

Bu merkez dağların 130 metre içerisine inşa edilerek donmuş toprakla kaplanırken herhangi bir güç kesintisinde bile tohumlar 200 yıl boyunca donmuş halde kalabilecek şekilde tasarlanmış. Küresel Tohum Bankası, dünyadaki tohumların ve neredeyse dünyadaki buğday, pirinç veya mısır gibi her çeşit tahılın kopyalarının saklanması için eşsiz bir yapıya sahip. Yani küresel bir yıkım olduğunda tarımsal anlamda tamamen hazırlıklı olmuş olacağız. İlk tasarlandığı günden beri 4.000 farklı bitki çeşidine ait yaklaşık 860 bin örneği teslim alan tohum sığınağı hizmet vermeye başladı. 2015'in sonunda bir Suriyeli araştırmacı, savaşta zarar gören tohum bankasını onarmak için sığınağa daha önce teslim ettiği örnekleri geri aldı. Bu, Arktik bankasından ilk tohum alımı olarak kayıtlara geçerken binlerce tohum, büyük bir gizlilikle ve güvenli bir şekilde Fas'tan, Lübnan'dan ve diğer pek çok yerden buraya taşınıyor.

Burada hiçbir ülke dışarıda tutulmuyor, uluslararası gerilime rağmen Kuzey Kore'nin bile teslimatları bulunuyor. Sığınak, Norveç hükumeti ve çeşitli kuruluşlar tarafından finanse ediliyor. Bir yıl içerisinde sadece 3 veya 4 kez tohum alımı için kapılar açılıyor. Yakın zamanda ise Japonya ve Amerika Birleşik Devletleri'nden yeni tohumlar merkeze ulaştırılırken Tohum Sığınağı özel güvenlik önlemleriyle donatılmış bir durumda. Özel kodlarla kilitli 5 kapı bulunuyor ve tohum kasalarına ulaşmak isteyen herkes bu kapılardan geçmek zorunda ve hassas alarmlarla korunan ayrı bir sistemde bulunuyor.

Yetkililer, dünya bitkisel gıda mirasının korunması ve tarıma henüz açılmamış bölgelere tohum sağlama açısından, yakın zamanda Suriye'ye geri verdikleri tohumları projenin başarısının bir işareti olarak görüyor.

Sığınakta hala yeni tohumlar için yeterince alan bulunuyor. Üç ana odada 4.5 milyon örneğe ait 2 milyardan fazla tohum saklamak mümkün. -18 derecede muhafaza edilen tohumların devamlı olarak çeşitliliğinin arttırılması hedeflenirken olası bir küresel felakette insanlığın ve yaşamın sürdürülebilirliği desteklenmiş oluyor.

Hayal Senem Sayan