Küba çok yoksul bir düzeyden bugünlere geldi. Küba’da aç insan görmedik. Gerçi SSCB döneminde endüstriyel tarımı sıkı bir şekilde uyguluyordu. 1991’de SSCB’nin çökmesi sonucu ciddi bir açlık ortaya çıktı. Bunu Küba yetkilileri çok açık bir şekilde anlattılar. SSCB’ye şeker satılamaz ve tarım ilaçları, kimyasal gübreler, petrol, tarımsal alet ve makinalar vb. alınamaz hale gelince tarımda ciddi bir çöküş ortaya çıktı. Başka gidecek bir yol da kalmayınca Küba ekolojik tarım, kent bahçeciliği, büyük devlet çiftliklerinin çalışanlarca yönetildiği uygun büyüklükteki kolektif üretim kooperatiflere bölünmesi gibi yeni bir yola girdi. Bu yolda büyük başarılar elde etti. Ancak sanırım bürokrasi eski huylarından vaz geçemediği için bir yandan da Brezilya ile GDO’lu ürün üretimine kapı açtı. Tarımdaki bu yeni yol çalışanların yönetimi ele almaları nedeniyle bana tarımda sosyalizme doğru atılmış bir adım gibi geldi. Çalışanların yönetimde olmadığı bir sisteme sosyalizm demek çok zor, belki bürokratik kollektivizm diyebiliriz.

Sanayi eskisi gibi kaldı. Yani fabrikalarda işçi yönetimde yoktur. Hizmetlerde ise hızla özel girişimin önü açılıyor. Küba’da taksi şoförü olmak doktor olmaktan çok daha iyi gelir getiren bir iştir.

Bütün bu gelişmeler Küba’yı nereye götürecek? Tarım alanında endüstriyel tarımdan uzaklaşarak ekolojik tarıma yol alınmıştı. Çiftliklerde çalışanların epeyi yönetimi ellerine aldılar. Bu olumlu gelişmeler diğer sektörlerde ve yaşamın her alanında yapılamaz mıydı? Şimdi ise ambargonun kısmen bile kalkması Küba’da ekonomiyi rahatlatabilir. Ancak bu yol Küba’yı sistemin bir uydusu haline getirebilir mi? Oldukça güçlü bir olasılık bence. Bir yandan kızıl bayrağı korurken bir yandan da kapitalizme dümen kırarak da olabilir bu. Bunu yapan başka ülkeler de var zaten.  

İletişim:

tayfun.ozkaya@yurtgazetesi.com.tr
 
Kaynak: www.yurtgazetesi.com.tr