Patlayıcı madde yapımında da kullanılabilen kimyevi gübrelerin satış, nakli ve stok bildirimleri sıkı kurallara bağlandı. Gübreleri, patlayıcı madde yapımında kullanmak üzere temin edenler ile gerekli dikkat ve özeni göstermeden satışını yapanlar hakkında Türk Ceza Kanunu kapsamında cumhuriyet savcılıklarına suç duyurusunda bulunulacak.

639 sayılı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu, Türk Ceza Kanunu, Gübrelerin Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği ile Tarımda Kullanılan Kimyevi Gübrelere Dair Yönetmeliğin ilgili hükümlerine dayanılarak hazırlanan Tebliğ ile yurt içinde pazarlanmak üzere yerli üretimle veya ithalat yolu ile sağlanan %26 Kalsiyum Amonyum Nitrat (CAN), %33 Amonyum Nitrat (AN), Potasyum Nitrat ve Sodyum Nitrat gübrelerinin yurt içinde satışı, nakli ve stok bildirimleri ile ilgili usul ve esaslar belirlendi.

Dağıtıcılar, tedarik ettikleri belirtilen gübrelerle ilgili Tebliğe ekli Dağıtıcı Satış-Stok Listesi ve Dağıtıcı Satış Listesini aylık olarak ayrı ayrı düzenleyerek takip eden ayın 15’ine kadar il/ilçe müdürlüğüne teslim edecekler. Dağıtıcılar, söz konusu gübrelerin satışlarında fatura ile birlikte Çiftçi Yol Kontrol Belgesi de düzenleyecekler. Düzenlenen fatura üzerine “ÇİFTÇİ YOL KONTROL BELGESİ DÜZENLENMİŞTİR’’ şeklinde kırmızı kaşe basılıp onaylanacak.

Dağıtıcı satış sırasında, çiftçinin belgelendirdiği arazi miktarına veya çiftçilik belgesindeki arazi varlığına göre ve gübrenin kullanılacağı ürün türüne dikkat ederek satış yapacak. İhtiyaçtan fazla veya arazisi olmadığı halde gübre talep edilmesi gibi şüphe uyandıran hallerde durumun il/ilçe emniyet müdürlüğü veya jandarma komutanlığına ve Bakanlığın il/ilçe müdürlüğüne bildirilmesi zorunlu olacak.

İl müdürlükleri, üretici kuruluşlar tarafından illerindeki dağıtıcılara sevk edildiği bildirilen gübreler ile İlçe Satış-Stok Listesinin uyumlu olup olmadığını kontrol edecekler.

Üreticiler, Gübre Sevk Listesi ve İl Gübre Sevk Listesini düzenleyerek takip eden ayın 15’ine kadar Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü’ne gönderecek. Ayrıca, il müdürlüklerine illerindeki hangi dağıtıcıya hangi cinsten ne kadar gübre sevk ettiğini takip eden ayın 15’ine kadar bildirecek.

Belirtilen gübrelerle ilgili olarak, dağıtıcının gübre giriş, satış ve stoklarında uyumsuzluk olması halinde il/ilçe müdürlükleri konuyu araştıracak, dağıtıcı bu uyumsuzluğun nedenini açıklayamaz ise il/ilçe müdürlüğü durumu bir yazı ile il/ilçe emniyet müdürlüğüne veya il/ilçe jandarma komutanlığına bildirecek.

İlave tedbirler

Valilikler, 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu çerçevesinde, %26 Kalsiyum Amonyum Nitrat (CAN), %33 Amonyum Nitrat (AN), Potasyum Nitrat ve Sodyum Nitrat gübrelerinin patlayıcı madde yapımında kullanımını engellemek amacıyla, Tebliğdeki hükümlere ilave olarak bunların il içindeki taşıma, dağıtım, kullanım ve satış işlemleri ve bu işlemlerle ilgili konularda ilave tedbirler alabilecek.

Belirtilen gübreleri satın alanlardan satış işlemi sırasında kimlik bilgileri ile diğer bilgilerini gerçeğe aykırı beyan ettikleri tespit edilenler ile valiliklerce alınacak tedbirlere uymayan üretici kuruluşlar ile dağıtıcılar hakkında 5442 sayılı Kanun maddeleri çerçevesinde işlem yapılacak.

Tebliğ kapsamında olan gübreleri, patlayıcı madde yapımında kullanmak üzere temin edenler ile gerekli dikkat ve özeni göstermeden, Tebliğde öngörülen ve valiliklerce öngörülen şartlara riayet etmeden satış işlemini gerçekleştirenler hakkında, Türk Ceza Kanunu’nun 174’üncü maddesi çerçevesinde işlem yapılması için cumhuriyet savcılıklarına ilgililerce suç duyurusunda bulunulacak.

Bakanlık, Tebliğin uygulanması ile ilgili her türlü düzenlemeyi yapmaya da yetkili olacak.