Enstitü Müdürü Doç. Dr. Seyyid Irmak 1961'de kurulan enstitülerinin sorumluluk alanındaki Adana, Mersin, Osmaniye, Kahramanmaraş, Hatay, Adıyaman ve Kilis'te tarımsal araştırma ve geliştirme çalışmaları yürüttüğünü söyledi.

Yörede yetişen tüm bitkilerde ıslah çalışması yapılırken yetiştirme tekniklerini geliştirdiklerini aktaran Irmak, bu kapsamda çeşitli çalışmalara imza attıklarını ifade etti.

Türkiye'nin uzun yıllar tohum ithal ettiğini anımsatan Irmak, "Görevimiz, yeni bitki çeşitleri geliştirerek ülkemizin tohumculukta dışa bağımlılığını ortadan kaldırmak ve azaltmaya çalışmaktır. Son 10 yılda somut gelişmeler görülmektedir. Örneğin buğdayda yüzde 95 yerli çeşit kullanılmaktadır. Nohut ve çeltikte ise yüzde 100 yerli çeşit kullanılıyor" dedi.

Doğu Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsünün buğdayda lokomotif görev üstlendiğine dikkati çeken Irmak, geliştirdikleri 12 çeşidin tohumluk olarak çiftçilere ulaştırıldığını kaydetti.

Irmak, buğdayda ekmeklik "Ceyhan-99" çeşidinin ön plana çıktığını vurgulayarak, Türkiye'deki sertifikalı tohumun yüzde 10'unun bu çeşitle karşılandığını bildirdi.

Yılda 80 bin ton ihraç edilecek

Seyyid Irmak, bir süre önce Irak Tarım Bakanlığının üst düzey bürokratlarından oluşan heyetin enstitüyü ziyaret ettiğini hatırlatarak, heyete çalışmaları hakkında bilgi verip, buğday çeşitlerini tanıttıklarını söyledi.

Heyetin, "Ceyhan-99" ekmeklik buğday çeşidini beğendiğini, tohumluğun Irak'a ihraç edilmesi konusunda karar aldıklarını bildiren Irmak, şunları kaydetti:

"Irak Tarım Bakanlığı, enstitümüzün geliştirdiği 'Ceyhan-99' buğday çeşidinin Irak'ta üretilmesine karar verdi. 'Ceyhan-99' çeşidinin tohumluk üretimi daha önce yapılan bir sözleşme ile yüzde 3 royalti bedeli (patent hakkı) karşılığında enstitümüz tarafından TİGEM'e verilmişti. TİGEM, her yıl üretip sattığı 'Ceyhan-99' tohumluğunun bedelinin yüzde 3'ünü enstitümüze patent hakkı olarak ödemektedir. Yapılan sözleşmeyle yılda 80 bin ton 'Ceyhan-99' ekmeklik buğday tohumu Irak'a ihraç edilecek. Yıllarca yurtdışından tohumluk ithal eden ülkemiz, artık buğday tohumu ihraç etmeye başlayacak. Bu durum, hem enstitümüz hem de ülkemiz için tohumculukta önemli bir dönüm noktası olacak."

Irmak, Irak'a ihraç edilecek 80 bin tonun, TİGEM'in ürettiği buğday tohumluğunun 3'te 1'ine tekabül ettiğini, bunun çok önemli olduğunu ifade etti.

Irak'a ihraç edilecek 80 bin ton buğday tohumu karşılığı TİGEM bütçesine yılda 100 milyon lira gelir kaydedileceğini vurgulayan Irmak, diğer buğday çeşitleri için Irak'a ve başka ülkelere tohumluk ihracatı için çalışmaların sürdürüldüğünü anlattı.

Irmak, Türkiye'de buğday tohumu ihracatının "ilk kez" bu düzeyde gerçekleştirileceğini sözlerine ekledi.