NİHAT DELİBAŞI

Geçtiğimiz yıl zamansız yağan yağmurlarla verim ve kalitede yaşanan düşüşle üretici, tüccar, ihracatçının verim ve kalite kaybı nedeniyle beklentilerini karşılayamadığı kuru incirde yaklaşık 60 bin ton rekolte bekleniyor. Ancak her sene ihracatçı, üretici ve tüccar arasında tartışma konusu olan ve fiyat beklentisi nedeniyle yurtdışı bağlantılarda sorun yaratan rekolte tahmin çalışmasını Tarım ve Orman Bakanlığı yürütüyor. Bu amaçla Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli'nin talimatıyla İzmir Tarım İl müdürlüğü ve Aydın Tarım İl Müdürlüğü özel ekipler oluşturdu. Sahadaki çalışmalarını sürdüren ekipler, son detayları gözden geçirirken, Bakan Pakdemirli'nin 26- 27 Ağustos tarihlerinde kuru incir rekoltesini düzenlenecek toplantıyla açıklaması bekleniyor.

HEDEFLERİ TUTTURDUK

7 Ağustos 2018- 7 Ağustos 2019 tarihleri arasında 55 bin ton ihracattan yaklaşık 200 milyon dolar gelir elde edilen üründe bu yıl kalite ve verimde artış beklentisi gözleri Tariş İncir Birliği'ne çevirdi. Tariş İncir Birliği Başkanı Mustafa Bircan, 11'i Aydın, 3'ü İzmir'de toplam 14 Birlik üyesi kooperatifi dolaşıp, üretici toplantılarıyla durum değerlendirmesi yaptı. 10 gün içinde fiyat açıklayacaklarını kaydeden Bircan, zamansız yağan yağmurlara rağmen piyasaya erken giren Tariş İncir Birliği'nin hedeflerini yakaladığını söyledi. Bircan, "Geçen yıl incirde iğlekleme mayıs ayında başladı. Ürün erken geldi. Bunun üzerine geçtiğimiz yıl 6 Ağustosta fiyat açıkladık ve alıma başladık. 29 ağustosa kadar geçen sürede yaklaşık 3 bin tona yakın ürün aldık. Bayram sonrası Buharkent, Kuyucak, Nazilli, Köşk, Sultanhisar ilçeleri ağırlıklı olmak üzere bazı bölgelerde çok kısa sürede 7- 9 defa yağmur oldu. Hava şartlarının olumsuz etkisiyle bir ton incir alamayan bahçeler oldu v ebazı üreticiler için kötü bir sezon oldu. Tariş'i kurtaran ise Aydın'dan bu yana İzmir'e doğru Germencik- Ortaklar bölgesinde yağış olmamasıydı" dedi.

EN KÖTÜ 40 YILDAN EN İYİ 40 YILA

Kalite açısından 40- 50 yılın en kötü sezonunda piyasada 'Tariş İncir Birliği en iyi incirleri aldı' görüşünün hakim olduğunu ifade eden Bircan, "Tariş İncir Birliği olarak bir duruşumuz var. Her seferinde şunu söylüyoruz. Birlik ve kooperatiflerin esas amacı yüzde 50, yüzde 100 kar değildir. Biz ortaklarımızın ürününü en iyi şekilde değerlendirmek isteriz. 105 yıldır hizmet veren bu kuruluşumuzu bir 104 yıl daha nasıl yaşatabiliriz düşüncesindeyiz. Dolayısıyla Tariş en iyi incirleri aldı denilen bir ortamda yüzde 37 fireye rağmen duruşumuzu bozmadık. Çünkü, 35 ülkeye İntesko markamızla ihracatımızı sürdürmemiz lazım.bu bağlamda kalite açısından kötü sezona rağmen 35 ülkeye ihracatımız var. Yurtdışındaki ihracatımızda İntesko markamızın kalitesini sürdürmemiz lazımdı. Bu hedefe odaklandık" dedi. Bu yılla ilgili tespit ve beklentilerini dile getiren Bircan, "Bizim saptadığımız incirde bir gecikme, sıkıntı yok. Aydın'ın 60 yıllık yağış ortalaması 654 kg'dır. Ama bu sene kış yağışları 750 kg'yi buldu. Kış yağmurları iyi olunca bu yıl incirin gelişmesi fizyolojik olarak çok iyi oldu. Buharkent'ten Söke'ye kadar 11 kooperatif için konuşuyorum. Ağaçların fizyolojisi, sürgünü çok güzel. Bu sene şu şartlar itibariyle konuşursak incir doğal haline döndü. Yani iğlekleme doğal haziran ayında başladı. Hasat ağustos ayının içinde başladı. İncir, Ağustosun ikinci yarısında 15'inden sonra çıkardı. Yaklaşık aynı döneme geldi. Eğer bu sezon 10 eylüle kadar böyle giderse kalite son 40 yılın en iyisi olacak" diye konuştu.

15 MİLYAR DOLAR İHRACAT HAYAL DEĞİL

Birlik olarak katma değerli ürün üretimine odaklandıklarını bu kapsamda üretimini yaptıkları incir lokumunun yurtiçi ve dışında büyük beğeni ile karşılandığını kaydeden Bircan, "Antep fıstıklı cevizli, fındıklı lokumlarımız büyük talep görüyor. Yine incir reçeli üretiyoruz. Çikolata kaplı drajelerimiz var. Bunun yanında zaman zaman hem tatlı hem bisküvi sanayinde kullanılan ezme üretimi yapıyoruz. 3 yıldır yönetim kurulu başkanıyım. 3 yıldır ortaklarımızı fiyat konusunda ezdirmedik. Dik durduk. 4 yıl önce 5 lira seviyesinde olan incir bugün 20 lira seviyesine geldi. Neredeyse 4 kat artış oldu. İncir ticareti ile uğraşan tüm kesim dik durabilirse şu an 200 milyon dolar seviyesinde olan ihracatı 600 milyon dolara çıkabiliriz. Dünyada 205 ülkenin içinde kuru kayısı, kuru incir, üzüm, kayısının yüzde 80'ini biz üretiyoruz. Yüzde 85- 90'ını ihraç ediyoruz.

Bu 4 üründe yaklaşık 6 milyar dolar ihracat var. Ancak tüm kesim biraraya gelir ve dik durabilirse, birde buna Ticaret Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlığı'nın desteğini eklediğimizde iddia ediyorum 15 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirebiliriz."

ORTAKLARIMIZ ENDİŞE ETMESİN

Sezon fiyatı konusunda zamanı geldiğinde açıklama yapacaklarını ifade eden Bircan, "Geçen yıl fiyatları belli. Tariş fiyatları tüm sektörü ilgilendiriyor. Biz anonim şirket, limited şirket değiliz. Amacımız, ortaklarımızı destekleyerek kooperatifleri, birliğimizi yaşatmak. Fiyatı 10 gün içinde açıklayacağız. Ancak bu konuda asıl vurgulamak istediğim husus, tarım ürünlerinde fiyatın geri gelmesi kadar kötü bir şey yok. Ben bunu çok önemsiyorum. Fiyat geri gelirse çok tehlikeli. Bundan 3- 4 yıl önce 30 liraya kayısı sattı üretici şu an 5- 6 liraya satıyor. Zeytinyağında 6- 7 yıl önce 16.5 lira fiyat açıklandı. Hala o rakama gelemedi. Dolayısıyla istikrarlı bir şekilde, üreticilerimizi mağdur etmeyecek bir şekilde fiyat belirleyeceğimizi düşünüyorum" diye konuştu.