Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği’nin yerine geçecek Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmelik Taslağı, ilgililerin görüşüne açıldı. Yönetmelik Taslağı için görüşler, 25 Ocak 2016 tarihine kadar alınacak.

 Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü web sitesinde görüşe açılan Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmelik ile “algı farklılıkları ve bilgi gereksinimleri dahil gıda hakkında bilgilendirme açısından tüketicilerin korunmasına dayanak oluşturmak ve gıda hakkında bilgilendirme ve özellikle gıdaların etiketlenmesi ile ilgili genel kuralları, gereklilikleri ve sorumlulukları belirlemek” amaçlanıyor.

 Gıdalar hakkında herhangi bir bilgilendirme yapılırken tüketici sağlığının en üst seviyede korunması gözetilecek.

 Gıda Hakkında Bilgilendirmeye İlişkin Genel Gereklilikler kapsamında son tüketici ya da toplu tüketim yerleri için tedarik amaçlı gıdalara, Yönetmeliğin gerektirdiği bilgiler eşlik edecek.

 Doğru bilgilendirme için gıda hakkında bilgilendirme, özellikle;

 Gıdanın başta doğası, kimliği, özellikleri, bileşimi, miktarı, dayanıklılığı, menşe ülkesi, imalat veya üretim metodu olmak üzere başlıca nitelikleri açısından,

 Gıdanın sahip olmadığı etkilere veya özelliklere atıfta bulunarak,

 Tüm benzer gıdalar aynı niteliklere sahip olduğu halde, belli bir gıdanın özel niteliklere sahip olduğunu ileri sürerek ve özellikle belirli bileşenler ve/veya besin öğelerinin varlığını veya yokluğunu özel olarak vurgulayarak,

 Gıdanın bileşiminde doğal olarak bulunan bir öğe veya gıdada normal olarak kullanılan bir bileşen farklı bir öğe veya farklı bir bileşen ile ikame edildiği halde, görünüş, tanımlama veya resimli gösterimler vasıtasıyla söz konusu gıdada o öğenin veya o bileşenin varlığını ima ederek, yanıltıcı biçimde olamayacak.

 Gıda hakkındaki tüm bilgilendirmenin doğru, açık ve tüketici için kolay anlaşılır olması sağlanacak.

 Özel beslenme amaçlı gıdalar ile ilgili mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla, gıdanın bir hastalığı önleme, tedavi etme veya iyileştirme özelliğine sahip olduğuna dair bilgilendirme yapılamayacak, bu tür özelliklere atıfta bulunulamayacak.

 Söz konusu hükümler, Gıdanın reklâmı, Gıdanın tanıtımı; özellikle de şekli, görünüşü veya ambalajı, kullanılan ambalaj malzemesi, düzenlendiği biçim ve sergilenme şekli için de uygulanacak.

Yönetmeliğin ilgili maddelerindeki istisnalar saklı kalmak kaydıyla;

a) Gıdanın adı,

b) Bileşenler listesi,

c) Alerjen bileşenler veya alerjen işlem yardımcıları,

ç) Belirli bileşenlerin veya bileşen gruplarının miktarı,

d) Gıdanın net miktarı,

e) Tavsiye edilen tüketim tarihi veya son tüketim tarihi,

f) Özel muhafaza ve/veya kullanım koşulları,

g) Dokuzuncu maddenin birinci fıkrasında bahsedilen gıda işletmecisinin adı veya ticari unvanı ve adresi,

ğ) Kayıt işlemine tabi olan gıda işletmelerinde üretilen veya ambalajlanan gıdalar için, gıdanın üretildiği veya ambalajlandığı gıda işletmesinin işletme kayıt numarası,

h) Menşe ülke,

ı) Kullanım bilgisi olmadığında gıdanın uygun şekilde tüketimi mümkün değilse, gıdanın kullanım talimatı,

i) % 1,2’den fazla alkol içeren içeceklerdeki gerçek alkol derecesi,

j) Beslenme bildirimi,

bilgileri zorunlu olarak etiketlerde yer alacak. Bu bilgiler, kelime ve rakamlara ilave olarak, yönetmelik hükümlerine aykırı olmamak kaydıyla resimli gösterimler veya semboller aracılığıyla da ifade edilebilecek.

 Zorunlu bilgilere ilave olarak, gıdanın ait olduğu partinin tanımlanmasını sağlayan parti işareti veya numarası da ilgili gıda kodeksine uygun olarak belirtilecek. Bakanlıkça onay şartı getirilen gıdaların etiketinde “gıda onay numarası”nın yazılması zorunlu olacak.

 Gıda hakkında zorunlu bilgilendirmenin, Yönetmelik hükümlerine uygun olarak, tüm gıdalar için hazır bulunması ve kolayca erişilebilir olması sağlanacak. Bilgilendirme, hazır ambalajlı gıdalarda doğrudan ambalajın üzerinde veya bu ambalaja ayrılmayacak şekilde yapıştırılmış veya iliştirilmiş bir etiket üzerinde bulunacak.

 Zorunlu bilgiler Türkçe olarak verilecek, ancak ilave olarak diğer ülkelerin resmi dillerinde de verilebilecek. Gıdanın net miktarı, litre, santilitre, mililitre, kilogram veya gram birimlerinden uygun olanı kullanılarak sıvı ürünlerde hacim birimleriyle, diğer ürünlerde kütle birimleriyle belirtilecek.

 Mikrobiyolojik açıdan kolay bozulabilen ve bu yüzden kısa bir süre sonra insan sağlığı açısından tehlike teşkil etmesi muhtemel olan gıdalarda ‘son tüketim tarihi’, diğer gıdalarda ‘tavsiye edilen tüketim tarihi’ belirtilecek, ‘Son tüketim tarihi’ geçmiş olan gıdalar, güvenilir olmayan gıda olarak kabul edilecek.

 Gıdanın özel muhafaza koşulları ile kullanım koşullarını gerektiği durumlarda, bu koşullar ile gerektiğinde gıdanın ambalajı açıldıktan sonra uygun şekilde muhafazasını veya kullanımını sağlamak için muhafaza koşulları ve/veya tüketimi için zaman sınırı belirtilecek.

 Gıdanın menşe ülkesi, uygun ifadeler kullanılarak kısaltma yapılmadan açık olarak belirtilecek, etiket üzerinde yer alan gıda işletmecisinin adı, ticaret unvanı veya adresi, Yönetmelik kapsamında menşe ülke bildirimi olarak değerlendirilmeyecek.

 Kullanım talimatı, gıdanın uygun şekilde tüketilmesini sağlayacak biçimde belirtilecek, “kullanım bilgisi”, “hazırlama talimatı”, “hazırlama bilgisi”, “tüketim talimatı” ve benzeri başlıklar kullanılabilecek.

Beslenme Bildirimi

 Beslenme Bildirimi kurallarına ilişkin hükümler sadece hazır ambalajlı gıdalara uygulanacak, takviye edici gıdalara ise uygulanmayacak.

 Zorunlu beslenme bildirimi; Enerji değeri ve Yağ, doymuş yağ, karbonhidrat, şeker, protein ve tuz miktarlarını içerecek.

 Enerji değeri ve besin öğesi miktarları, gıdanın satışa sunulduğu haline göre verilecek.

 Kullanılan porsiyon büyüklüğü veya tüketim biriminin ve ambalajın içerdiği porsiyon veya birimlerin adedinin tüketici tarafından kolayca fark edilebilecek şekilde etiket üzerinde belirtilmesi koşuluyla; enerji değeri ve besin öğesi miktarları, porsiyon ve/veya tüketim birimi üzerinden de verilebilecek.

 Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce tescillenmiş ancak Yönetmelik ile Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliğine uygun olmayan ticari marka veya marka ismi bulunduran ürünler, 31/12/2019 tarihine kadar piyasada bulunabilecek.

 Yönetmelik yayımlandığında, Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği yürürlükten kaldırılacak.

 Hayal Senem Sayan

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı