Geçen yıl don ve kuraklık felaketlerini bir arada yaşayan fındıkta rekolte düşmüş, üretici fiyatları 21 liraya kadar çıkmıştı. Ürünün az olmasından dolayı fiyatlar bir anda tavan yapmıştı. Elinden fındık olan üretici 2013’te fındığın kilogramını 10 liradan satarken, 2014’te bir anda neredeyse 2 katına satma fırsatı yakalamıştı. Bu yüzden fındık üreticinin bir kısmı sevinirken, fındığı işleyen sanayici ve ihracatçılar maliyetleri yükseldiği gerekçesiyle zor bir yıl geçirmişti. Geçen yıl bu gelişmeler yaşanırken, fındıkta yeni sezonun açılmasına sayılı günler kala ardı ardına rekolte tahminleri gelmeye başladı.

KENDİLERİNİ DÜŞÜNÜYORLAR

Burak Coşan'ın haberine göre İstanbul Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Ali Haydar Gören yaptıkları araştırmalara göre fındık rekoltesinin 733 bin ton olmasını beklediklerini söyledi. Bu açıklamadan bir kaç gün sonra ise Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) fındık rekolte tahminlerini açıkladı. TZOB’a göre ise bu yıl beklenen fındık rekoltesinin 590 bin ton olduğu ifade edildi. Üretici ve ihracatçı tarafında tahminler bu yönde gelirken, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 585 bin ton, Tarım Bakanlığı da 646 bin ton fındık rekoltesi beklediklerini açıkladı. Sektör temsilcileri yaşanan bu durumu ise şu şekilde değerlendiriyor: “Üretici tarafı da, sanayici ve ihracatçı da rekolte üzerinden kendi açısından iyi fiyatı belirlemeye çalışıyor. İhracatçılar yüksek rekolte açıklayarak üretici fiyatlarını düşürmeye çalışırken, üretici birlikleri de rekolte tahminlerini çok yüksek tutmuyor. işin aslı herkes kendini düşünüyor. Dünyanın en büyük fındık üreticisi Türkiye’yi kimse düşünmüyor. Kimin tahminin doğru olduğunu bekleyip göreceğiz.”

ÜRETİCİ ZARAR GÖRÜR

Fındık rekoltesini açıklanan tahminlere göre bu yıl 550 bin ton civarında gelmesini beklediklerini söyleyen Türkiye Ziraatçiler Derneği Başkanı İbrahim Yetkin, “700 bin ton olması mümkün değil. Rekoltenin bu kadar artması için olumlu bir gelişme olmadı. Sanayici ve ihracatçı tarafı fındık rekoltesinde artış beklentisi yaratıyor. Böylece fındık kilogram fiyatının düşük olmasını sağlamaya çalışıyor. Fındık daha çıkmadan yurtdışı bağlantıları ayarlanıyor. Kazanamayacağız düşüncesi ile hareket ediyorlar. Olmayan fındık üzerinden anlaşma yaptıkları için reklolteyi yüksek açıklayarak beklenti oluşturuyorlar. Bu sayede fiyat düşük tutmayı amaçlıyorlar. Ancak bu politika fındık üreticisine zarar verir” diye konuştu.

Nasıl bir araştırma yaptılar

TÜRKİYE Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Yönetim Kurulu Üyeleri Hasan Kozoğlu ve Arslan Soydan da, Ziraat Odaları tarafından oluşturulan komisyonun, fındık üretilen 16 il ve 130 ilçede örnekleme metodu uygulanarak çotanak sayımı yaptığını ve 2015 fındık rekoltesini 590 bin 394 ton olarak tahmin ettiğini dün açıkladı. Kozoğlu, “130 ilçede örnekleme metodu uygulanarak çotanak sayımı yaptık. Bu şekilde tahminimizi açıkladık. 590 bin ton olacağı tahmin edilen fındık üretimimiz, ihracat ve iç tüketimimize ancak yetecek. Karadeniz İhracatçılar Birliği ve Fındık Tanıtım Grubu’na sormak lazım. Kaç ilde, kaç ilçede bilimsel çalışma yapıp da 733 bin 246 ton rakamına ulaşmışlardır. Nasıl bir araştırmayla TÜİK’in tahmininin 148 bin ton üzerinde bir tahmin rakamını bulmuşlardır. Kimse üreticinin alın teriyle oynamasın” dedi.   

Kanıtlasınlar koltuğu bırakırım

İHRACATÇI birlikleri olarak ziraat mühendislerinin olduğu bir gruba görevlendirme yaptıklarını ve araştırma yapmalarını sağladıklarını ifade eden Ali Haydar Gören, “Çok uzun yıllardır tahmin yapan kurumlara metadolojimiz bizim böyle diyoruz. Yüzde 3-5 yanılma payı ile tahminlerimizi tutturuyoruz. Uzun yıllardır bunları konuşuyoruz kendileriyle. Biz hangi metadolojiyi kullandığımızı açıklarız. Mühendislerimizle toplanırız belgelerimizi gösteririz. Hangi platformda olursa olsun, TZOB ile bir araya geliriz. Bize bu fırsatı verdiler. Bizim bir fiyat belirleme çabamız yok. Fiyat düşsün diye uğraşmıyoruz. 6 yıldır bu tahminleri yapıyoruz. Yurtiçi ve yurtdışına tahminlerimiz gidiyor. Bu zaman kadar yanılmadık. Eğer dediğimiz tahmin tutmazsa bizim irtibatımız kalır mı? Kalmaz. Her sene bu açıklamalar yapılıyor. Sonuçta bizim tahminimiz tutuyor. Eğer bilinçli bir şekilde böyle yanlışlık yapıldığı ortaya çıkarsa ya da fiyat için rekolte tahminlerini yüksek tuttuğumuz ortaya çıkarsa koltuğu bırakırım” diye konuştu.

Sıfır stokla 2015’e giriyoruz

KARADENİZ İhracatçı Birlikleri’nin 2014-2015 ihracat verilerine göre, ihraç edilen 201 bin ton fındığın 187 bin tonu 2014 ürünü fındık. Bu rakamların, 2014 yılında yaptıkları rekolte tahminlerinin isabetli olduğunu ortaya koyduğunu belirten Soydan, “Toplam 187 bin tonluk 2014 ürünü fındık ihracat rakamı, yaklaşık 374 bin ton kabuklu fındığa tekabül ediyor. Bu rakam da birliğimizin yapmış olduğu 371 bin tonluk rekolte tahminin, 2013 yılından kalan stokları da dahil ettiğimizde ne derece gerçekçi olduğunu gösteriyor. 2015 sezonunu, fındık üreticimiz ve fındık ihracatçımız için son derece önemli bir yıl. Çünkü ülkemiz, fındıkta 2015 sezonuna neredeyse sıfır stokla giriyor” dedi.

Geçen yılki tahminler daha yakındı

BU yıl rekolte tahminlerini açıklayan kuruluşların geçen yılki tahminleri ise şu şekilde olmuştu. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca 412 bin ton, TZOB 371 bin ton, Karadeniz Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliği 514 bin.” Geçen yılki tahminler bu şekilde açıklanırken, 2014 rekoltesi ise 420-450 bin ton arasında gerçekleşmişti.

En fazla
fındık ithal
eden 3 ülke
İtalya, Almanya, Fransa

%78
Dünyadaki fındık ekim alanlarında Türkiye’nin payı

%14
Fındığın Türkiye’nin gıda ve tarım ürünleri ihracatındaki payı

777 bin ton
Dünyada

549 bin ton
2013 yılında Türkiye’nin fındık üretimi

412 bin ton
2014 yılında Türkiye’nin fındık üretimi

2.6 milyar dolar
2014-15 sezonunda Türkiye’nin fındık ihracatı geliri

%85
Türkiye’nin Avrupa’ya ihraç ettiği fındık oranı

201 bin ton
2014-15 sezonunda Türkiye’nin ihraç ettiği fındık miktarı

12 dolar
2014-15 sezonunda kilogram fındık ihraç fiyatı