Ankara Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünden, yapılan çalışmaları yerinde incelemek için gelen ekip ile birlikte, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Özkan proje hakkında bilgiler verdi.

Prof. Dr. Cem Özkan, tarımsal üretimde yoğun ve bilinçsiz kullanılan tarım ilaçlarının, birçok problemlere neden olduğu bildirdi. Özkan, tarım ilacı kalıntısı nedeniyle insan sağlığında yaşanan olumsuzluklara hava-su-toprak gibi doğal kaynakların kirlenmeye, arılar ve benzeri birçok hayvanın ölmesi ile doğal dengenin bozulmasına, ilaçlara karşı dirençli zararlıların ortaya çıkışması ve dış satımda ilaç kalıntısı olan ürünlerin geri dönmesi ve mücadelede ekonomik olarak dış ülkelere bağımlılığın, üzerinde durulması gereken sorunlar olduğunu belirtti.

Özkan, tarımsal zararlıların neden olduğu kayıpların dünya ortalamasının, yüzde 25 civarında olduğunu, Türkiye'de de benzer oranlarda kayıplar olduğunu bildirerek, "Türkiye'de tarımsal zararlılarla mücadele denildiğinde üreticilerin ilk akla gelen uygulama, tarımsal ilaçların kullanıldığı Kimyasal Mücadele Yöntemi'dir. Türkiye'de yaklaşık 35-40 Milyon ton tarım ilacı kullanılmakta, bunun için yapılan harcama ise 800 milyon ABD doları civarındadır. Tarım ilaçlarında yurt dışına olan bağımlılığımız ise yüzde 95 civarındadır. Günümüzde tarım ilaçlarını bize satan ülkeler, bu tarım ilaçlarını kullandığımız ürünlerde tarım ilacı kalıntısı belirli oranı geçtiğinde ise bizim sattığımız bu ürünleri geri göndermekte ve hatta boykot uygulamaktadır. Bu tarım ilacı bağımlılığının neden olduğu ekonomik, ekolojik ve sağlık problemlerini azaltmak için alternatif mücadele yöntemlerine yönelme zorunluluğu vardır. Alternatif mücadele içinde 'Biyolojik Mücadele' önde gelmektedir" dedi.

Biyolojik Mücadele, tarımda zararlı olan etmenlere karşı yine tarımda var olan faydalı etmenlerin insan eli ile kullanılarak zararlı sorunun baskılanması şeklinde açıklayan Özkan, "Ülkemiz biyolojik çeşitliliğinin, biyolojik mücadele etmenlerinin varlığı konusunda da çok zengin. Biyolojik mücadelede en fazla kullanılan yöntem, doğal düşman böcekler diye bilinen parazitoit ve predatör böceklerin kitle halinde üretilerek zararlının bulunduğu alanlara salınması şekilde gerçekleşiyor" diye konuştu.

Özkan, "Türkiye'de çok fazla türü olan bu faydalı böcekleri, kitle üretim teknolojimiz yeterli olmadığı için tarımda yeterli düzeyde değerlendiremiyoruz ve sonuçta tarım ilacı kullanmaya mahkûm oluyoruz. Diğer taraftan Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın, biyolojik mücadelenin ülkemizde yaygınlaşması için üreticilere önemli destek vermeye başladı. Son yıllarda ülkemizde yaygınlaşmaya başlayan biyolojik mücadele uygulamalarında yine yurt dışı firmalar ana rolü oynuyor. Bugün kullanılan biyolojik mücadele etmeni böceklerin yüzde 95'i, aynı tarım ilaçlarında olduğu gibi ithal edilerek kullanılmaktadır. Diğer bir ifade ile ülkemiz tarımsal mücadelede düne kadar sadece tarım ilacına bağımlı iken, bugün tarım ilacı ile birlikte faydalı böceklere bağımlılık göstermektedir" dedi.

Kayseri İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Özkan Kayacan ise, "Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'mızın vizyonu ve milli tarım politikası ile de tamamen örtüşen, 2023 yılına kadar hali hazırda yüzde 1 olan ülkemiz biyolojik mücadele uygulamalarını yüzde 25'e çıkartmayı, birkaç adet olan biyolojik mücadele etmeni üreten yerli firma sayısını 100'e çıkarmayı, biyolojik mücadele sektöründe 50-60 bin kişinin istihdam edilmesi ve yıllık en az 300 Milyon TL'lik yerel bir biyolojik mücadele pazarı oluşturmayı ve biyolojik mücadelede ithalatçı durumda olan ülkemizi ihracatçı duruma getirmeyi planlanmaktayız" diyerek şu bilgileri verdi:

"Faydalı böceklerin tarım ilaçları ile birlikte kullanıldığı entegre mücadele uygulamalarının, gelişmiş ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de kullanılabileceğini ortaya koymak adına Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Ankara Üniversitesi Teknokent AR-Ge firmaları ve Kayseri İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü olarak "Faydalı Böcekler Kayseri'de İş Başında" adlı bir proje başlattık. Projede yüzde yüz yerli üretim ile elde edilen biyolojik mücadele etmeni faydalı böcekler, Kayseri'de Yeşilhisar ve Develi ilçeleri elma bahçelerinde kullanılmakta. Proje başlangıcında İl Müdürlüğü ziraat mühendisleri ile birlikte üreticilere biyolojik mücadele eğitimleri verildi ve elmalarda ana zararlı olan içkurdu zararlısına karşı yüzde yüz yerli üretim ve dünyanın en küçük arıcığı olan Trichogramma evanescens adlı faydalı arıcık salımı başlatılarak sezon sonuna kadar 100 milyon Trichogramma evanescens bahçeye salınmış olacaktır. Böylece Ülkemizde bir ilk gerçekleştirilmiş olacak.

İlimizde olduğu gibi elma üretiminin ülkemizde birçok il için ekonomik anlamda çok önemli ürünlerdir, üreticilerimizin elmada ana zararlı olan Elma İçkurdu'na karşı yılda 15'er adete kadar ilaçlama yapılmakta, ancak faydalı böceklerin kullanılması ile bu 15 ilaçlamanın hiçbiri yapılmadan da sağlıklı üretim gerçekleştirilecektir. Biyolojik mücadelenin yaygınlaşması ile ülkemizde marka değeri olan ürünlerin üretilecek ve uluslararası tarımsal ürünlerin ihracatı hızlı bir şekilde artabilecektir."